Της τέχνης συναξάρι

Γράφει η Νατάσα Μιχαηλίδου, αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός

«…είσαι ωραία σαν απελπισία

σαν τη ζωγραφική που απεχθάνονται οι αστοί

και θα την αγοράσουν μεθαύριο με δισεκατομμύρια»

Οδυσσέας Ελύτης

Ζούμε σε μια εποχή που από πολλούς οι αξίες θεωρούνται ξεπερασμένες κι άχρηστες, η αναζήτηση και η πνευματικότητα περιττές, η ταπεινότητα παρεξηγείται ως αδυναμία.

Ζούμε σε μια εποχή που η τέχνη αντιστέκεται όπως πάντα, προχωρά στα σκοτεινά, προσπαθώντας να φωτίσει τις ψυχές μας και να ξορκίσει τα άγρια ένστικτα μέσα μας, με ποιήματα, θεατρικές παραστάσεις, αρχιτεκτονήματα, παραμύθια, γλυπτά, τραγούδια, κεντήματα και άλλες δημιουργίες του χεριού, του μυαλού, της καρδιάς και της φαντασίας.

Δίπλα μας, κυριολεκτικά δίπλα μας, συνεχίζουν να ζουν, να δημιουργούν, να διεκδικούν, να ψηλαφούν, να αναζητούν αξίες καλλιτέχνες σιωπηλά, αθόρυβα, παράγοντας έργο αληθινό, πολυποίκιλο και γι’ αυτό διαχρονικό.

Ένας από αυτούς είναι και ο κύριος Γιάννης Μενεσίδης. Ξανθιώτης, με δεκαετίες προσφοράς στην πόλη της Ξάνθης σε πολλούς τομείς, γιατροπορεύοντας ψυχές, ως ζωγράφος, και σώματα, ως γιατρός στο πολύπαθο νοσοκομείο της πόλης.

Δραμινός, καθώς εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε. Αλλά και Θεσσαλονικιός, καθώς εκεί σπούδασε ιατρική και γνώρισε τη ζωγραφική, μέσω του δασκάλου του Νίκου Γαβριήλ Πεντζίκη.

«Πουλιά, έντομα, όστρακα, ψάρια, κάθε είδους φυτά, λουλούδια και δένδρα ζωγραφίζονται με επιστημονική επιμέλεια, ακρίβεια αλλά και τρυφερότητα. Αγαθοποιά πνεύματα, άγγελοι και άγιοι επιστατούν αυτήν την εκθαμβωτική φύση» (Κάτια Κιλεσοπούλου).

Ο κύριος Μενεσίδης ζωγραφίζει τοπία, μνημεία, εκκλησίες, ανθρώπους. Αποτυπώνει με τον τρόπο του, με χρώματα ή μελάνη, τον αγώνα του ανθρώπου για να σταθεί ανάμεσα στο υπερφυσικό και το θείο. Αναμετριέται με τον άνθρωπο και τη φύση γύρω του, παρηγορεί και παρηγορείται, επιμένει, χαίρεται!

Τι έχει να πει η τέχνη του στον απλό αλλά και ταλαιπωρημένο, από τα τόσα προβλήματα, τις δοκιμασίες και τους περισπασμούς, άνθρωπο του σήμερα;

«…θάλασσα αφιλόξενη, απρόσωπη, είναι η ζωγραφική επιφάνεια που μεταφέρει δοκιμασία και άσκηση. Ανάλογη με τη ζωγραφική επιφάνεια είναι η ακαλλιέργητη γη που περιμένει να προσφερθεί και να γεωργηθεί. Έτσι θάλασσα και γη, η ζωγραφική επιφάνεια, κρύβει δυνατότητα μετατροπής της σε χώρο παραμυθίας και χαράς» (Γ.Μ.).

Ποιος δε θα ταξιδέψει με τα τοπία του, με τον μικρογραφικό τρόπο του, «με τις αντιθέσεις διάφανων – φωτεινών και πυκνών – σκοτεινών πλεγμάτων» (Κ.Κ.); Ποιος δε θα αναμετρηθεί με τον εγωισμό του μέσα από την ταπεινότητα που διακρίνει τον κύριο Μενεσίδη ως καλλιτέχνη αλλά και ως άνθρωπο;

Δεν είναι υπερβολή να πει κανείς ότι ο κύριος Γιάννης Μενεσίδης θα μείνει στην ιστορία. Είναι ήδη άλλωστε ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ιστορία της Ξάνθης και όχι μόνο στην ιστορία της τέχνης της.

Οι Ξανθιώτες (και όχι μόνο βέβαια) μπορούν να κάνουν ένα δώρο στον εαυτό τους αλλά και στους πνευματικούς τους συνοδοιπόρους, ειδικά εν όψει των εορτών που πλησιάζουν: το λεύκωμα του κυρίου Μενεσίδη με τίτλο «Εικονογραφικό Συναξάρι», που μόλις κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις Αρμός.

Κι αν σκεφτεί κάποιος ότι δεν έχει ίσως τέτοιους συνοδοιπόρους, ας τους δημιουργήσουμε μαζί! Καιρός δεν είναι να (ξανα)μιλήσουμε και για κάτι άλλο τα Χριστούγεννα, εκτός από αγορές;