Η καμπούρα του Καραγκιόζη

Όταν βλέπουμε μπροστά μας έναν άνθρωπο με κάποια δυσμορφία, πόση εντύπωση μας κάνει; Κάποιες φορές, ίσως χωρίς να το θέλουμε, καρφώνουμε το βλέμμα μας πάνω του, παρατηρώντας μ’ επιμονή την αδυναμία του. Άλλες φορές τραβάμε τα μάτια μας, για να μη βλέπουμε. Δεν αντέχουμε να κοιτάμε την «ασχήμια».

Ίσως να τραβάμε το βλέμμα και από λύπηση. Σκεφτόμαστε την ατυχία αυτού του ανθρώπου. Σίγουρα γυρίζει στον νου μας πόσο τυχεροί είμαστε, που δε βρισκόμαστε εμείς στη θέση του ανθρώπου με τη δυσμορφία. Αισθανόμαστε, ίσως, και ανακούφιση που η δυσμορφία είναι σ’ αυτόν κι όχι σ’ εμάς.

Αλήθεια όμως, έχουμε σκεφτεί πως αυτή η εμφανής αδυναμία μπορεί να κρύβει κάτι που εμείς δεν μπορούμε να δούμε; Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν ένα έντονο «ελάττωμα» αναπτύσσουν ξεχωριστές ικανότητες που οι υπόλοιποι «φυσιολογικοί» δε διαθέτουν. Θες επειδή ο άνθρωπος μέσα από τις δυσκολίες γίνεται πιο δυνατός; Θες επειδή η φύση προσέφερε κάτι άλλο, για να εξισορροπήσει την «αδικία» που έγινε; Το σίγουρό είναι πως τα άτομα με κάποιο εμφανές «πρόβλημα» δεν πρέπει να τα θεωρούμε απαραίτητα αδύναμα.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι ο αγαπητός μας Καραγκιόζης. Άσχημος, ξυπόλητος και με μια τεράστια καμπούρα να τον χαρακτηρίζει. Εκ πρώτης κανένας δε θα ήθελε να του μοιάσει. Κι όμως, αυτός ο κακοφτιαγμένος άνθρωπος πόσα χαρίσματα διαθέτει;

Υπάρχει άνθρωπος που μπορεί να κοροϊδέψει τον Καραγκιόζη; Ο κατεργάρης είναι τόσο έξυπνος, που ξέρει να βάζει τους πάντες στη θέση τους. Κι αν καμιά φορά το παρακάνει με τις κατεργαριές του και μπλέκεται σε μπελάδες, γιατί καταπώς λένε «το έξυπνο πουλί από τη μύτη πιάνεται», σκαρφίζεται πάντα έναν τρόπο για να ξεφύγει.

Υπάρχει άνθρωπος που να έχει περισσότερους φίλους από τον Καραγκιόζη; Όλοι τον αγαπάνε γιατί είναι καλαμπουρτζής και πρώτος στην παρέα. Θα κάνει τ’ αστεία του, θα τραγουδήσει, θα χορέψει και θα παρασύρει όλους γύρω του σ’ ένα ξέφρενο γλέντι. Κι ας μην υπάρχει φαγητό και ποτό. Φτάνει η καλή του η καρδιά.

Υπάρχει άνθρωπος που να δίνει περισσότερο κουράγιο στους άλλους από τον Καραγκιόζη; Άσχημος, αγράμματος, απένταρος και όλα τα στερητικά «α» δικά του. Και όμως, αυτός ο καμπούρης, καταφέρνει όχι μόνο να επιβιώνει αλλά να κάνει και όνειρα.  Στη συνέχεια προσπαθεί, αυτά τα όνειρά του, να τα κάνει πραγματικότητα. Πολλές φορές τα καταφέρνει. Ο Καραγκιόζης αποτελεί παράδειγμα για όλους. Ο άνθρωπος που δεν έχει τίποτα είναι ο αρχηγός ενός ολόκληρου κόσμου, αυτού του θεάτρου σκιών. Ποιος στ’ αλήθεια με το τίποτα έχει καταφέρει τόσα πολλά;

Ο Καραγκιόζης ενώ είναι γεμάτος με αδυναμίες, μπορεί και αντλεί δύναμη από αυτές. Είναι ένας μαχητής της ζωής. Όπλο του το χιούμορ. Ασπίδα του η σκέψη. Φιλοσοφεί τη ζωή. Μία την έχει. Ίσως βέβαια να τον βοηθά που είναι πίσω από ένα πανί. Όλοι κρυβόμαστε, για να μη φανερώσουμε τις αδυναμίες μας.

Ο Καραγκιόζης όμως δεν μπαίνει πίσω απ’ το πανί για να κρυφτεί. Είναι η δική του γωνιά της σκέψης. Πρέπει ν΄ απομακρυνθεί για να συλλογιστεί για όσα συμβαίνουν. Όλοι οι υπόλοιποι, όταν δεν εμφανίζεται, νομίζουν ότι κοιμάται. Τους κοροϊδεύει! Προετοιμάζεται για τη στιγμή που θα χτυπήσει το κουδουνάκι.

Τότε, ο καμπούρης ανάβει το φως. «Ουδέν κρυπτόν υπό τον ήλιον», στην περίπτωσή μας υπό του φωτός. Βγαίνει για να δείξει, μπροστά στα μάτια μας, τις αδυναμίες του. Δεν τις φοβάται. Γνωρίζει πως όλοι έχουμε τα τρωτά μας σημεία κι ας μη φαίνονται με την πρώτη ματιά. Έτσι, γνωρίζοντας τα ελαττώματα και τα προτερήματά του, έχοντας το «γνώθι σαυτόν», αποκαλύπτεται ο αιώνιος «βασιλιάς του γέλωτος» μπροστά μας «γυμνός».

Μέσα από αυτήν την αποκάλυψη, του καλού και του κακού που έχει ο Καραγκιόζης μέσα του, έρχεται η κάθαρσή του. Ξεπλένεται από τις αμαρτίες που κουβαλά, κάνοντας μια εξομολόγηση, προς όλους εμάς, το κοινό του. Έτσι, καθαρός, είναι ελεύθερος να τραβήξει τον δρόμο στον δικό του κόσμο. Αυτόν του θεάτρου σκιών.

Στον  μπερντέ του Καραγκιόζη όλοι είναι δεκτοί. Καμπούρηδες και μυταράδες, χοντροί και κοντοί, κουτσοί και στραβοί. Δεν ξεχωρίζει ο Καραγκιόζης τους ανθρώπους από την εμφάνιση, την καταγωγή, το πορτοφόλι τους. Κοιτάζει με τα μαύρα του μάτια μες στην ψυχή τους και φροντίζει ν’ αποδίδει τη δική του δικαιοσύνη. Χλευάζοντας τους τύραννους, κοροϊδεύοντας τους ψεύτες, κλέβοντας τους φιλάργυρους.

Ο Καραγκιόζης κουβαλάει στην πλάτη του όλους τους αδύναμους. Όσα άσχημα λένε γι’ αυτούς τα φορτώνεται ο ίδιος στην καμπούρα του. Κι όσο πιο πολλά λένε για τους «Καραγκιόζηδες», αυτός γελά. Και η καμπούρα του μεγαλώνει. Μα αυτός συνεχίζει ν’ ανεβαίνει τον δικό του «Γολγοθά» στον μπερντέ, μέχρι να σβήσουν τα φώτα. Μετά μπαίνει ξανά στην άκρη και περιμένει την επόμενη φορά που θα τον καλέσουμε. Για να φορτώσουμε και πάλι τα στραβά μας στην καμπούρα του. Πόσα ακόμα βαστάει αλήθεια;