elenidfn@yahoo.com
Η είσοδος της Βουλγαρίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καταργώντας τα Βόρειασύνορα της Θράκης, αποκαλύπτει τη βαθιά επιθυμία των δύο λαών να έρθουνπιοκοντά, να αλληλεπιδράσουν και να εντοπίσουν τις ομοιότητες και τιςδιαφορέςτους. Όλο και περισσότερο πυκνώνουν οι φωνές όσων ζητούν στενότερησυνεργασίαΕλλάδας- Βουλγαρίας και όσων πιστεύουν ότι η συνάντηση αυτή έχει πολλάνα δώσεικαι στις δύο πλευρές, οικονομικά, τουριστικά, αναπτυξιακά, πολιτισμικά.
Σε αυτή την ελπιδοφόρα και δυναμική συγκυρία πιστεύει και έναςκύκλος Ελλήνων και Βουλγάρων επιστημόνων που εντοπίζουν ένα ακόμησημείοσύγκλισης στους αρχαιολογικούς θησαυρούς και την τόνωση τηςεπισκεψιμότητας τωναρχαιολογικών χώρων των δύο πλευρών, ως σημείο εκκίνησης για τηδιεύρυνση τωνγνώσεων σε ιστορία και πολιτισμό.
Στα πλαίσια μιας τέτοια πρωτοβουλίας επισκέφθηκε την Παρασκευή τηνΞάνθη ο αρχαιολόγος Νικολάι Οφτσάροφ, καθηγητής του πανεπιστημίου τηςΣόφιαςκαι συνεργαζόμενος καθηγητής του πανεπιστημίου της Μόσχας, πρόεδρος τηςΕφορίαςΑρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού της Βουλγαρίας, ο οποίος έχειεντρυφήσειστο βυζαντινό πολιτισμό και ιδιαιτέρως την εποχή του Ιουστινιανού. Οκαθηγητήςεπισκέφθηκε τα γραφεία της εφημερίδας μας μαζί με τη σύζυγό του Ειρήνη,τοναναστυλωτή της UNESCOαπό την Ξάνθη κ. Κυριάκο Δήμητσα, το γιο του Αλέξανδρο, αρχιτέκτονα στηΒουλγαρία, την κ. Άννα που εκτελούσε χρέη διερμηνέα και τον κ. ΣτέλιοΑρσενίου,προκειμένου να μας εξηγήσει γι’ αυτή την ώθηση που επιθυμεί νασυντελέσει ώστενα δοθεί στην ελληνοβουλγαρική προσέγγιση, θέτοντας ως ένα από τουςκεντρικούςάξονες τους ιστορικούς τόπους των δύο γειτονικών χωρών.
«Το μέλλον είναι τα Άβδηρα»
Ο κ. Οφτσάροφ, ή κατά τους φοιτητές του “IndianaJones”,λόγω του καπέλου πουφοράει ανελλιπώς, ήρθε στην Ξάνθη μετά από πρόσκληση του κ. Δήμητσα,προκειμένου να επισκεφτούν μαζί τις περιοχές που μπορούν νααξιοποιηθούντουριστικά από την βουλγαρική πλευρά. Δυστυχώς, ο αρχαιολογικός χώρος,ούτε ηΠαλιά Πόλη διαθέτουν ξεναγό, οπότε περιορίστηκαν στις γνώσεις τουοικοδεσπότη.
Ωστόσο, ο κ. Οφτσάροφ έχει επισκεφθεί πολλές φορές στο παρελθόν τουςαρχαιολογικούς χώρους της περιοχής μας. «Δυστυχώς, οι ανασκαφές έχουνσταματήσει, όμως πιστεύω ότι αν συνεχίσουν θα πυροδοτηθεί μεγάλο κύματουρισμούστη Θράκη. Εγώ θα πρότεινα να αρχίσουν για το καλό του τόπου», σημείωσεοκαθηγητής, προσθέτοντας ότι έχει φέρει ο ίδιος πάνω από 20 συναδέλφουςτου στομουσείο των Αβδήρων και όλοι έχουν μείνει ενθουσιασμένοι. «Οπωσδήποτεχρειάζεται μεγάλη διαφήμιση για τα Άβδηρα. Το ‘μενού’ δε χρειάζεται ναπεριέχειμόνο ταβέρνες, αλλά θα πρέπει να περιλαμβάνει και αυτό το υπέροχομέρος.Διαθέτει ένα από τα καλύτερα μουσεία και έχω πάει σε πολλά στην Ελλάδα.Τομέλλον είναι τα Άβδηρα», σημειώνει ο κ. Οφτσάροφ και στη συνέχεια προςεπίρρωσητων επιχειρημάτων του αναφέρει το παράδειγμα της Νότιας Βουλγαρίας,όπου αν καιοι ανασκαφές ξεκίνησαν πιο αργά από την Ελλάδα, έχει δημιουργηθεί σελίγαχρόνια ένα φάσμα 40 χιλιομέτρων, με κοιτίδες αρχαιολογικού καιιστορικού ενδιαφέροντος,που έχουν αυξήσει κατακόρυφα την τουριστική κίνηση στην περιοχή.Ανέφερε τοντάφο των Θρακών του 4ου αι. στο Χάσκοβο, αλλάκαι το μνημείο‘Περπέρικον’ στο Κίρτζαλι, που και ο Ηρόδοτος έχει αναφέρει με τομοναδικό ναότου Ορφέα και το φρούριο και με το οποίο και ο ίδιος ασχολήθηκεεπισταμένως.
Ακόμη, έδωσε βαρύτητα στον αρχιτεκτονικό θησαυρό του παραδοσιακούοικισμού του Ζλάτογκραντ, το οποίο διαθέτει ένα από τα μεγαλύτερα καικαλύτεραεθνογραφικά μουσεία της χώρας και όχι μόνο αυτό, αλλά όντας το 19οαι. (την περίοδο της οικοδομικής αναγέννησης) μία από τις πιοανεπτυγμένεςπόλεις της Βουλγαρίας, διαθέτει το λιγότερο 300 παραδοσιακά σπίτια(αναστυλωμένα και μη).
«Μάλιστα θα σας πω και κάτι που δεν το ξέρετε. Η σύνδεση Ξάνθης-Φιλιππούπολης αποτελούσε το δρόμο του Εμπορίου. Όλοι οι πλούσιοι τηςπεριοχήςδιέθεταν από ένα σπίτι στο Ζλάτογκραντ και την Παλιά Πόλη της Ξάνθης.Μέχρι το1939 μετακινούνταν με καμήλες! Σας λέω, δεν ξέρουμε τίποτα ακόμη γιατηνιστορία μας!», συμπλήρωσε με έμφαση.
Έγινε και άρα μπορεί να ξαναγίνει!
Σχετικά με την πρωτοβουλία της προσέγγισης των δύο λαών ο κ.Οφτσάροφ εξήγησε: «είμαι από αυτούς που θέλουν να πάει μπροστά αυτή ηκίνηση.Από χρόνια θέλουμε να το κάνουμε, αλλά τα κλειστά σύνορα δε βοηθούσαν.Τώρα μετα κοινά προγράμματα έχει αναπτυχθεί αυτή η δυναμική και έχουν βοηθήσεικαι οιδύο δρόμοι». Υπογράμμισε επίσης ότι αυτή η συνεργασία θα ωφελήσει καιτις δύοπλευρές: «ταιριάζουμε στην κουλτούρα. Έχουμε τα ίδια ενδιαφέροντα καιτα ίδιασυμφέροντα. Έχω κάνει πολλά ταξίδια στην Ελλάδα, την Κρήτη, την Αθήνακαι τηνΠελοπόννησο και βλέπω πολλά μνημεία να πηγαίνουν χαμένα και αυτό είναιάδικο.Με όλες της πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και τις πόλειςτηςΝότιας Βουλγαρίας το Ζλάτογκραντ, το Σμόλιαν, το Κίρτσαλι και τοΧάσκοβο μπορείνα αξιοποιήσει χώρους που μένουν αναξιοποίητοι. Ήρθε η στιγμή ο δρόμοςαυτός ναπροχωρήσει. Μπορεί να φαίνεται δύσκολο, αλλά το έκανα μία φορά με τηΝότιαΒουλγαρία και άρα ξέρω ότι γίνεται ξανά!». Τέλος πρόσθεσε ότι μια καλήαρχή περιλαμβάνειένα επιστημονικό και ένα πρακτικό σκέλος. «Όσον αφορά στο πρώτο, θακαλέσω τονκ. Δήμητσα να κάνει μια διάλεξη στους φοιτητές του πανεπιστημίου μαςκαι στησυνέχεια μπορώ να ρθω εγώ στη Θράκη να μιλήσω για να αποδείξω αυτά πουείπα.Για το κομμάτι της τουριστικής ανάπτυξης, απαιτείται κονδύλι και άρα ηστήριξητων τοπικών αρχόντων», σημείωσε, ενημερώνοντας για τη συνάντηση του κ.Δήμητσασήμερα Τρίτη με το δήμαρχο του Κίρτζαλι για το σκοπό αυτό.
Καινούργια αρχή με μια ειλικρινή συνεργασία
Από την πλευρά του και ο κ. Δήμητσας, που είναι 25 χρόνια τώρααναστυλωτής στην Αγιασοφιά, τόνισε τη δυναμική που ανοίγει μια τέτοιαελληνοβουλγαρική συνεργασία. Τόνισε ωστόσο ότι: θα πρέπει να είναι μιασυνεργασία σε ειλικρινή βάση και χωρίς κανείς να σκεφτεί να επωφεληθεί.Ταευρωπαϊκά προγράμματα σε αυτή την κατεύθυνση είναι αξιοποιήσιμα. Αςξεκινήσουμεκαι βλέπουμε».
