Το νέο βιβλίο του Β. Τζανακάρη ‘Στο όνομα της προσφυγιάς’ στο ΙΘΤΠ

Ελένη Διαφωνίδουelenidfn@yahoo.com«Ο αείμνηστος φίλος μου Γιώργος Ιωάννου έλεγε να διαβάζουμε την ελληνική ιστορία κλαίγοντας κι εγώ προσθέτω ότι πρέπει και να τη γράφουμε κλαίγοντας, αλλά να φροντίζουμε τα δάκρυά μας να μην πέφτουν στις σελίδες του βιβλίου για να μπορούμε να έχουμε την αντικειμενικότητα που της χρειάζεται».Κρατώντας αυτή τη φιλοσοφία ο σερραίος συγγραφέας Βασίλης Τζανακάρης κατέγραψε το νέο του βιβλίο «Στο όνομα της προσφυγιάς. Από τα δακρυσμένα Χριστούγεννα του 1922 στην αβασίλευτη δημοκρατία του 1924» που και χρονικά ακολουθεί το βιβλίο του «Δακρυσμένη Μικρασία 1919- 1922. Τα χρόνια που συντάραξαν την Ελλάδα», το οποίο τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο, και το παρουσίασε το βράδυ της Παρασκευής στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης, σε μία συνδιοργάνωση με το Σύλλογο Μικρασιατών Ξάνθης ‘Αλησμόνητες Πατρίδες’.Τοιχογραφία μιας σκοτεινής εποχής ντυμένης με δάκρυα και αίμαΓια το νέο του βιβλίο, για την ελληνική ιστορία και για τη στάση του σύγχρονου Έλληνα απέναντι σε αυτή μίλησε ο Βασίλης Τζανακάρης, τονίζοντας τις ιδιαιτερότητες του τελευταίου του συγγραφικού έργου: «στο προηγούμενο βιβλίο μου το πρόβλημα ήταν ότι είχαν γραφεί πάρα πολλά άλλα για το ίδιο θέμα, ενώ σ’ αυτό το βιβλίο συνέβαινε το αντίθετο. Ελάχιστο συγγραφικό υλικό για ένα χρονικό διάστημα ερέβους, πόνου, προσφυγιάς, δακρύων και τραγικότητας». Πράγματα και γεγονότα που λίγοι γνωρίζουν αναζήτησε ο συγγραφέας μέσα από τις καθημερινές μικρές ανθρώπινες ιστορίες άλλοτε των προσφύγων και άλλοτε τον γηγενών και με ειλικρίνεια παραδέχτηκε ότι το ταξίδι σ’ εκείνη την εποχή δεν έκρυβε μόνο εκπλήξεις για τον ίδιο, αλλά μία αποκάλυψη που τον συντάραξε: «έπαθα την πλάκα της ζωής μου, μπήκα μέσα στην ιστορία, μάτωσα, δάκρυσα».Ο Βασίλης Τζανακάρης κατέγραψε την ιστορία με γλαφυρότητα και το γνωστό χειμαρρώδη του λόγο που και για τον ίδιο αποτελεί τρόπο έκφρασης και μετάδοσης ιστορίας και ψυχισμού, νιώθει ότι με αυτό τον τρόπο ζωντανεύει την ιστορία, προκαλώντας τον αναγνώστη να ξεκινήσει την ανάγνωση κι έπειτα να διατυπώσει σχόλια, κριτική, στοχασμούς, συναισθήματα.Σχετικά με το περιεχόμενο του βιβλίου του, ο συγγραφέας πραγματεύεται το βουβό οδυνηρό απόηχο της συνθήκης της Λοζάννης, που προκάλεσε την μεγαλύτερη ανταλλαγή πληθυσμών (1922-23) που έγινε ποτέ και ξεπεράστηκε μόνο το 1945 από τους Γερμανούς που αντηλλάγησαν από την προέλαση των σοβιετικών και γύρισαν ξανά στη Γερμανία. Μπροστά στα τόσα κρυφά και άγνωστα σημεία που φέρνει στο φως ο Βασίλης Τζανακάρης με τη συνοδεία σπάνιου αδημοσίευτου φωτογραφικού υλικού από τη στρατιά του Έβρου, ο ίδιος ο συγγραφέας σαν επίλογο παρέθεσε την παρακίνηση για περισσότερη φιλαναγνωσία και γνώση της ελληνικής ιστορίας: «Να μάθουμε την πραγματική μας ιστορία κι ας πονάει. Μέσα από τα βιβλία του σχολείου ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω την ιστορία. Η δική μου ιδεολογική αρχή είναι ότι όπου υπάρχουν ακτές υπάρχουν και γέφυρες. Και αν γκρεμίστηκαν να τις ξαναχτίσουμε. Το βασικό είναι ο Έλληνας να καταλάβει την ευθύνη που έχει να κάνει τη μεγάλη του ‘Εθνική Αντίσταση’ μαθαίνοντας την ιστορία του, ώστε να μάθει τον εαυτό του Το αρμονικό ταίριασμα της γλαφυρότητας με τη δημοσιογραφική έρευναΓια το συγγραφέα- δημοσιογράφο Βασίλη Τζανακάρη και το νέο του βιβλίο μίλησαν ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του υφυπουργού Οικονομίας κ. Παναγιώτης Σωτηρόπουλος, καθότι αντικατέστησε τον κ. Μ. Μπόλαρη που δεν μπόρεσε να παραστεί λόγω κυβερνητικών καθηκόντων εκπροσώπησης του πρωθυπουργού σε συνδιάσκεψη που του ανατέθηκε τελευταία στιγμή. Επιπλέον μίλησε η κ. Π. Καμπάκη- Βουγιουκλή, αναπληρώτρια καθηγήτρια Γλωσσολογίας στο τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας του ΔΠΘ, ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο υπεύθυνος Πολιτισμού του Ιδρύματος κ. Σ. Ουτατζής, ο οποίος και έκανε μία εισαγωγή στη ζωή και το έργο του συγγραφέα. Η Ελένη Τσιάνη με ευαισθησία διάβασε αποσπάσματα από το βιβλίο και συγκλονιστικές μαρτυρίες.«Είναι ένα συναρπαστικό ιστορικό αφήγημα που συνταιριάζει το γλαφυρό ύφος του λογοτέχνη με την ενδελεχή έρευνα του δημοσιογράφου, θέτοντας στο επίκεντρο το δράμα των προσώπων και την αναλγησία των δυνατών στο ανθρώπινο δράμα», σημείωσε ο συντοπίτης του συγγραφέα κ. Σωτηρόπουλος, ο οποίος και τόνισε ότι πρόκειται για καταγραφή της ιστορίας χωρίς σκοπιμότητες και εθνικιστικές προϊδεάσεις, που αποτελεί σπουδαία παρακαταθήκη ιστορικής μνήμης.Αποκαλώντας το Β. Τζανακάρη «μάστορα της γραφής» και η κ. Καμπάκη- Βουγιουκλή έκανε δις την πρόταση το βιβλίο του συγγραφέα, όπως και το προηγούμενο να διατεθούν σε όλες τις σχολικές βιβλιοθήκες, έτσι ώστε τα παιδιά να κάνουν εργασίες όχι μόνο με περιγραφές πολεμικών μαχών, αλλά και κοινωνικών τραγωδιών και διεκδικήσεων. Όσον αφορά το θέμα της πληγωμένης προσφυγιάς η καθηγήτρια εξέφρασε τα συναισθήματά της λέγοντας: «Νιώθω ντροπή και θυμό για τις ανταλλαγές. Τι ήταν αυτοί οι άνθρωποι γραμματόσημα, χαρτοπετσέτες ή υποζύγια; Κόκκινο πρελούδιο με μυρωδιά αίματος. ‘Πώς είναι δυνατόν άνθρωποι που μύρισαν τόσο αίμα να έχουν ακόμα τα λογικά τους’;»