«Δώστε μου μια βιβλιοθήκη, έναν κήπο και έναν ψυχωμένο δάσκαλο για να φτιάξω σχολειό»
Μίλτος Κουντουράς
Οι πόλεις κρύβουν καλά τις ιστορίες τους. Κάτω από πλάκες, σε παλιές πινακίδες, σε αστικούς θρύλους και λέξεις ντοπιολαλιάς κρύβονται άνθρωποι που πέρασαν, ονειρεύτηκαν και δημιούργησαν σε άλλες εποχές.
Κιτρινισμένες σελίδες φυλάνε ό,τι μπόρεσε να διασωθεί σε βιβλία, περιοδικά, εφημερίδες. Και περιμένουν τους αναγνώστες του σήμερα, για να τους μεταδώσουν ό,τι χωρά σε λέξεις από άλλες εποχές, με αγωνίες και προσπάθειες παρόμοιες ή διαφορετικές από τις σημερινές.
Αυτό όμως που συνήθως δε χωρά στο χαρτί και δεν μπορεί να μεταδοθεί εύκολα είναι η επίδραση που είχε ένας άνθρωπος, που σήμερα δεν είναι πια μαζί μας ως φυσική παρουσία, σε κάποιους συμπολίτες μας.
Τον καταλυτικό ρόλο που μπορεί να παίξει ένας άνθρωπος, με τον ρόλο του Δασκάλου, σε πολλές ψυχές, μπορείς να τον κατανοήσεις μόνο από τα μάτια, τον λόγο και την αγάπη ενός μαθητή ή μιας μαθήτριάς του.
Ένας τέτοιος άνθρωπος ήταν ο Στέφανος Ιωαννίδης. Κάποιοι Ξανθιώτες σίγουρα τον θυμούνται, άλλοι δεν άκουσαν ποτέ γι’ αυτόν (ας μη γελιόμαστε), άλλοι βλέπουν το όνομά του, και όχι μόνο, στη Δημοτική Βιβλιοθήκη της Ξάνθης – ειδικά αφού αυτός ο άνθρωπος πρωτοστάτησε στη δημιουργία βιβλιοθήκης που στεγαζόταν στο σημερινό Σπίτι Πολιτισμού της ΦΕΞ.
Μαθητές του όμως υπάρχουν γύρω μας και δημιουργούν και σήμερα, ενθυμούμενοι πάντα τον Δάσκαλο.
«Γέμιζε τόσο πολύ η βιβλιοθήκη της Ξάνθης από παιδιά, που καθόμασταν κάτω στο πάτωμα! Όλοι έρχονταν για να ακούσουν τον Στέφανο Ιωαννίδη, να τους προτείνει βιβλία, να συζητήσουν μαζί του», ανέφερε πρόσφατα ο κύριος Γιάννης Διαφωνίδης. Αυτός που, με την κληρονομιά του Δασκάλου, με σκληρή δουλειά ετών και αφοσίωση, εκδίδει εδώ και 45 χρόνια την εφημερίδα που κρατάτε στα χέρια σας και προσπαθεί να αφυπνίσει και να σπρώξει όλη την πόλη της Ξάνθης και τους πολίτες της προς τα «Εμπρός»!
«Ο πολιτισμός για τον Στέφανο Ιωαννίδη δεν ήταν μια ελιτίστικη ενασχόληση. Ήταν ανάγκη ψυχής και ζωής όνειρο» δήλωσε παλιότερα στην ΕΡΤ Κομοτηνής ο κύριος Θανάσης Μουσόπουλος, συνεργάτης της εφημερίδας μας επί σειρά ετών, μαθητής του Στέφανου Ιωαννίδη και πολυγραφότατος συγγραφέας. Ο κύριος Μουσόπουλος σε άρθρο του για την προσφορά του Δασκάλου αναφέρει με τα λόγια του τελευταίου:
«Και κείνοι οι πρωτοπόροι άνθρωποι της επαρχίας… που αναλαμβάνουν το έργο να δραστηριοποιήσουν ένα σωματείο ή να εκδώσουν ένα περιοδικό… γίνονται οι δέκτες της έκφρασης του λαού και αποθησαυρίζουν τους ανεκτίμητους θησαυρούς του, αυτούς που αλλιώς σήμερα θα πήγαιναν χαμένοι. Τους θησαυρούς, που είναι η ίδια η ψυχή της Ελλάδος».
Σήμερα που η αρρώστια κάθε είδους περισσεύει, που οι τέχνες βάλλονται και δεν επιτρέπεται να λειτουργήσουν ως πολλαπλό βάλσαμο ψυχής και σώματος, που η γραφή και η έκφραση περιορίζονται, για να περιοριστούν αντίστοιχα και τα όνειρα και η δημιουργία μας, για να μην μπορούμε να σηκωθούμε από το πάτωμα ή τον καναπέ, κάποιοι άνθρωποι επιμένουν.
Ως ελάχιστο φόρο τιμής, λοιπόν, ας τους αναζητήσουμε. Στη σημερινή Δημοτική Βιβλιοθήκη Ξάνθης, που έχει δωρεάν δραστηριότητες για τα παιδιά και φέτος το καλοκαίρι, σε συνεργασία με την Εθνική Βιβλιοθήκη.
Ας τους αναζητήσουμε στα βιβλιοπωλεία και στις δημοσιεύσεις του κύριου Μουσόπουλου, ανακαλύπτοντας ιστορίες, σκιές ανθρώπων καθώς και τον «Καραγκιόζη και την ελληνική ψυχή», στο ομώνυμο βιβλίο του που εκδόθηκε πρόσφατα (εκδ. Σπανίδη, 2022).
Ας τους αναζητήσουμε παρέα με ένα βιβλίο στους κήπους και τις εξοχές, που έχουν την τιμητική τους το καλοκαίρι και αποτελούν τους αιώνιους Δασκάλους.
Όπως είχε πει κι ο Κικέρωνας, με παρόμοιο τρόπο με τον Δάσκαλο Μίλτο Κουντουρά, «Αν έχεις έναν κήπο στη βιβλιοθήκη σου, τίποτα δε θα σου λείπει».
Νατάσα Μιχαηλίδου
Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
