Οι Μικρασιάτες πρόσφυγες ήρθαν στην Ξάνθη και εγκαταστάθηκαν στην συνοικία «Γυμναστηρίου».
Βρισκόταν πέρα από το σημερινό τέρμα της οδού Βασ. Σοφίας. Τότε λεγόταν οδός Γυμναστηρίου, καθώς εκεί έκανε προπόνηση και είχε γήπεδο ο ξακουστός Ξανθιώτικος «Γυμναστικός σύλλογος Ορφέας».
Ο τότε Μητροπολίτης Ξάνθης λεγόταν Πολύκαρπος Ψωμιάδης. Έμεινε στην ιστορία ως ο “πόντιος μητροπολίτης” και διορίστηκε στην πόλη μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Λίγο το όνομά του και περισσότερο η θρησκευτική πίστη των Μικρασιατών στον Άγιο Πολύκαρπο συντέλεσαν για να κατασκευαστεί η εκκλησία αφιερωμένη στον άγιο. Χτίστηκε το 1935.
Ο Δεσπότης φιλοξένησε και κοίμισε τον Ελ. Βενιζέλο στο Μητροπολιτικό Μέγαρο κατά την επίσκεψη του πολιτικού στην Θράκη. Σαν συνέπεια, μετά την επικράτηση στις εκλογές των Βασιλικών (ήττα των Βενιζελικών) ο Μητροπολίτης «εκδιώχθηκε» και η εκκλησία μετονομάστηκε σε Κων/νου – Ελένης προς χάρη του Βασιλιά (βλ. Κων/νος).
Σήμερα στην Ξάνθη τίποτε δεν θυμίζει το παρελθόν της γειτονιάς. Τα προσφυγικά σπίτια άλλαξαν. Η εκκλησία παραμένει όμορφη στην γωνία των οδών Έβρου και Βασ. Σοφίας.
Όπως όλα έχει κι αυτή την ιστορία της…
Δημήτρης Γκαγκαλίδης
