Ένα αφιέρωμα στην παγκόσμια Ημέρα της Ποίησης: 21 Μαρτίου
Θανάσης Μουσόπουλος
Ποιητής- συγγραφέας
Διεισδύει στην πραγματικότητα και τη φωτίζει , κάθε φορά με διαφορετικό τρόπο. Δεν περιορίζεται στην εξωτερική αναπαράσταση του αντικειμένου της, εμβαθύνει στην ουσία του. Ο καλλιτέχνης στο έργο εκφράζει τον εαυτό του, τη δική του αλήθεια, το προσωπικό του συναίσθημα ή «πιστεύω». Αλλά προβάλλεται με τέτοιο τρόπο ώστε συναντά το θεατή, αναγνώστη, ακροατή, ο οποίος αναγνωρίζει στο έργο αυτό που ενέπνευσε τον καλλιτέχνη και αυτό που «λέγει» το έργο. Έτσι μέσα από το έργο όλοι μας αναγνωρίζουμε τον εαυτό μας και την εποχή μας. Το έργο τέχνης είναι ο καθρέφτης μας. Βέβαια, η Τέχνη αντλεί το υλικό της από την πραγματικότητα, το μεταπλάθει όμως και μας το δίνει με άλλη μορφή.
Πολλοί λένε ότι η πραγματική ποίηση έχει μουσικότητα, συγκίνηση, υψηλά νοήματα. Βέβαια, δεν έχει σχέση με την επιστημονική, αντικειμενική αλήθεια. Για το ίδιο έργο τέχνης, ή ποίησης στην περίπτωσή μας, υπάρχουν αντίθετες απόψεις των κριτικών. Άλλοι λένε τι είναι ποίηση, άλλοι τι δεν είναι ποίηση. Εκείνο που ενδιαφέρει το κοινό δεν είναι οι συνταγές του κριτικού για την ποίηση, αλλά μερικές ακριβείς πληροφορίες για το συγκεκριμένο έργο. Δεν υπάρχουν συνταγές για την ποίηση. Το μυστικό που κρύβεται μέσα στο ποίημα, ίσως μέσα στον ποιητή, ισχύει για μια μονάχα περίπτωση και δεν έχει σχέση με αόριστες γενικεύσεις του απλού αναγνώστη , του κριτικού ή του θεωρητικού .
Κι αν ακόμη τροφοδοτούσαμε μια υπολογιστική μηχανή με όλες τις λέξεις και με όλα τα συμπεράσματα από τη μελέτη της ποίησης, πάλι δε θα μπορούσαμε να προβλέψουμε ένα έργο ποιητικό στο μέλλον. Θα ήταν αδύνατο να ανιχνευθεί η αξία ενός πραγματικά νέου και πρωτότυπου έργου …
Τα ζητούμενα της εποχής μας
Δε θέλει πολλά ο άνθρωπος για να είναι ευτυχισμένος. Ένα κομμάτι γαλάζιο ουρανό και μια τρεμάμενη ανεμώνη – τρόπος του λέγειν. Δε χρειάζεται ποσότητα αγαθών. Μπορεί να έχει πολλά, αλλά να μην έχει αυτό που τον φτιάχνει . Ένα χέρι να τον ακουμπά και μια σκιά το βράδυ να τον συντροφεύει – τρόπος του λέγειν. Δε χρειάζεται δύναμη και επιβολή. Μπορεί να είναι αρχηγός, αλλά να φοβάται τον ίδιο του τον εαυτό.
Οι μεγάλοι διώξαμε από τη ζωή μας την ποίηση και τη φαντασία και τα αντικαταστήσαμε με τα αντικείμενα και τη δύναμη. Θέλουμε να έχουμε πολλά, θέλουμε να έχουμε δύναμη. Νομίζουμε ότι είμαστε κάτι. Τα πάντα στο βωμό του κέρδους και της επιβολής.
Ποτίζουμε τα παιδιά μας με το ίδιο φαρμάκι.
Τα ζητούμενα τις εποχής μας είναι η ποιότητα ζωής και η δημοκρατία. Αυτό σημαίνει δύο κατά τη γνώμη μου απλές αποφάσεις : εμπιστοσύνη στον άνθρωπο με ό,τι αυτό συνεπάγεται, η πρώτη αρχή. Και η δεύτερη, πίστη στο μέλλον του ανθρώπου. Η μεγαλύτερη δύναμη του ανθρώπου είναι η ομολογία τις αδυναμίας του. Ο μεγαλύτερος πλούτος του ανθρώπου είναι η ομολογία τις πενίας του.
Ποίηση γιατί ;
1.
Για την ημέρα της ποίησης
Είπες να γράψεις ποίημα
-μετά από καιρό –
Σα να κόβεις το βήχα
Σε μικρά κομμάτια
Και να τον πετάς στο διπλανό σου
Για παρηγοριά.
(Αυτός ο στίχος δεν σου άρεσε,
Τι θα πει να κόψεις το βήχα,
Και μάλιστα σε μικρά κομμάτια,
Αυτό δεν είναι ποίηση).
Να γράψεις ποίημα. Ναι !
Και μάλιστα μετά από καιρό.
Να νιώσεις όμως κάτι
στον ουρανίσκο το δικό σου
Και στον ουρανίσκο του διπλανού,
Αφού δεν μπορείς να φέρεις
Τον ίδιο τον ουρανό.
Το ποίημα κατάγεται
από άλλο μέρος,
δεν είναι από τα οικόπεδα
που βγαίνουν στο σφυρί
μέρα παρά μέρα.
Ας είναι γήινο το ποίημα
αλλά με χώμα φρέσκο και γόνιμο
Φυτόχωμα και σβουνιές
αρωματικές και ζωογόνες.
4.
Σήμερα θα σας μιλήσω
για τον ποιητή.
«Ο ποιητής
Άνθρωπος κακός
Και μόνος»
Να αποδειχθεί με την απλή
Μέθοδο των τριών.
«Ο ποιητής
Άνθρωπος κακός
Και άδικος»
Να αποδειχθεί με την αναγωγή
Εις την μονάδα.
Ο ποιητής έχει δύο πόδια
Δύο χέρια όταν είναι αρτιμελής.
Μπορεί όμως να του λείπουν
κάποια μέλη
οπότε οι στίχοι του
είναι τα μέλη που του λείπουν.
Ο ποιητής έχει ένα στόμα
Μία μύτη και ένα σκελετό.
Μπορεί όμως να του λείπουν
Κάποια όργανα
Οπότε οι στίχοι του
Είναι βουβοί και άνοστοι.
Θα σταματήσω την ανατομία.
Νομίζω καταλάβατε πια
Τη διδασκαλία μου.
Θέλω απλώς να σας πω
Ότι ο ποιητής
Είναι κακός, μόνος και άδικος.
Κακός γιατί φυλακίζει τις
Λέξεις.
Μόνος γιατί τα κελιά πάντα
Είναι μονοθέσια.
Άδικος γιατί παίρνει στο λαιμό του
– στο στίχο του ήθελα να πω –
κόσμο και κοσμάκη.
Μετεφηβικές γεωγραφίες
Αν θελήσεις να ενωθείς
να αντιμετωπίσετε τον άνεμο ,
πόσες φορές δεν σας εμπόδισαν .
Να νιώθεις ξεκομμένος από το σύμπαν .
Και το σύμπαν
Είναι το άλλο χέρι που ζητάς .
Από τη γη στον ουρανό είναι μικρός ο χώρος .
Μες στη βροχή
που περνά τα καλοκαιριάτικα παπούτσια σου
συναντάς βιβλιοπωλεία εφημερίδες φωτεινές επιγραφές
το πλήθος που χαζεύει τηλεόραση
διαφημίσεις κινηματογράφων
τα σχέδια για τις γιορτές .
Περιμένετε μάταια .
Πάλι ο ίδιος δρόμος ,
Βιβλιοπωλεία , εφημερίδες , φωτεινές επιγραφές .
Και στο σπίτι πάλι τα αμήχανα και περιττά ‘γύρισες ;’
Και κλείνεσαι κι ακούς τη βροχή
Και γράφεις .
Φοβάσαι το παρελθόν .
Φοβάσαι το μέλλον .
Έχεις μόνο το παρόν δικό σου .
Έχετε το παρόν .
