Και να που αρχίζουμε να διακρίνουμε, όπως κάθε χρονιά, τη περίοδο των Πανελληνίων εξετάσεων, περίοδο για την οποία προετοιμάζονται εναγωνίως χιλιάδες μαθητές σε όλη την Ελλάδα. Είναι αναμενόμενο και μέχρις ενός βαθμού χρήσιμο τα παιδιά να αισθάνονται άγχος καθώς πλησιάζουν τη μεγαλύτερη εξεταστική δοκιμασία των σχολικών τους χρόνων. Τι συμβαίνει όμως όταν το άγχος που βιώνουν κάποια παιδιά αυξάνεται σε τέτοιο βαθμό που, αντί να τα κινητοποιεί να προετοιμαστούν σωστά, τα παραλύει;
Κάποια παιδιά, ανεξαρτήτως των ικανοτήτων τους και της προσπάθειας που έχουν καταβάλλει, αρχίζουν και βασανίζονται από αρνητικές σκέψεις προσωπικής αμφισβήτησης: «Δε θα τα καταφέρω!», «Οι άλλοι είναι καλύτεροι από μένα», «Δε μπορώ να συγκρατήσω ότι μαθαίνω», «Δεν είμαι έξυπνος», «Θα απογοητεύσω τους δικούς μου», «Είμαι άχρηστη!». Αυτές οι σκέψεις λαμβάνονται από το παιδί σαν αλήθειες και το τρομοκρατούν. Το άγχος αυξάνεται και μαζί μ’ αυτό οι ενοχές, η αδυναμία συγκέντρωσης, δυσκολίες ύπνου, απώλεια όρεξης. Έτσι το παιδί παγιδεύεται σε μια βασανιστική ακολουθία αρνητικών σκέψεων, άγχους, σωματικής και ψυχικής εξάντλησης.
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να βοηθήσουμε τα παιδιά να αποφύγουν ή να σπάσουν αυτό το φαύλο κύκλο. Το πρώτο βήμα είναι να σταθούμε και να ακούσουμε με προσοχή και αγάπη τις αγωνίες και φόβους τους, να ρωτήσουμε με ευαισθησία για τις αρνητικές σκέψεις που τα βασανίζουν. Κάποιες φορές σαν γονείς βιαζόμαστε να καθησυχάσουμε τα παιδιά μας πριν ακούσουμε τί φοβούνται. Ίσως κι εμείς τρομάζουμε με τις σκέψεις προσωπικής αμφισβήτησης των παιδιών μας και θέλουμε γρήγορα να τις ξεχάσουμε και να τις ξεχάσουν, να ηρεμήσουν για να συνεχίσουν το διάβασμα απερίσπαστα… Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος όμως για να πάψει να βασανίζεται κάποιος από αρνητικές σκέψεις είναι να τις δει ακριβώς γι’ αυτό που είναι, ΣΚΕΨΕΙΣ που μπαινοβγαίνουν στο μυαλό μας και ΟΧΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ.
Όταν παλεύουμε να απαλλαγούμε από μια σκέψη επειδή τη φοβόμαστε, τότε τη κρατάμε κολλημένη στο μυαλό μας. Όταν όμως τη παρατηρούμε με περιέργεια και χωρίς φόβο, σαν ένα μπαλόνι που δεν το κρατάμε σφικτά από το σκοινί του αλλά το αφήνουμε να πετάει ανενόχλητο γύρω μας, τότε η σκέψη που μας τρομάζει, η αγωνιώδης σκέψη χάνει τη δύναμη που έχει πάνω μας, τριγυρίζει λίγο γύρω μας και σιγά σιγά απομακρύνεται. Ακόμα κι αν μείνει γύρω μας, δεν μας τρομάζει πια.
Μόνο όταν εμείς καταφέρουμε να ακούσουμε τις αγχώδεις σκέψεις των παιδιών μας χωρίς φόβο, θα τα βοηθήσουμε να πάψουν να φοβούνται, θα τα ενθαρρύνουμε να αντικαταστήσουν τον αρνητισμό με θετικές σκέψεις για τις προσωπικές τους ικανότητες, να υιοθετήσουν μια ρεαλιστική, θετική προσέγγιση προς την εξεταστική δοκιμασία που τους περιμένει. Το επόμενο βήμα είναι να τα βοηθήσουμε να αντιμετωπίσουν τον τρόμο της αποτυχίας, αλλά για αυτό θα μιλήσουμε την επόμενη βδομάδα.
Σοφία Μεσσάρη
Κλινική Ψυχολόγος & Οικογενειακή Θεραπεύτρια
Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών «Ψυχή τε και σώματι»
Πινδάρου 11Β, Ξάνθη
Τηλ. 6957085624
