Η Τουρκία μεταξύ δύο μεγάλων μεταρρυθμιστών

Σύμφωνα με τις υπάρχουσες πληροφορίες ο κ. Ερντογάνξανάρχεται τον επόμενο μήνα στην Ελλάδα, συνοδευόμενος από τον κορυφαίοτωνσυνεργατών του, τον Υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας, Καθηγητή ΑχμέτΝταβούτογλου.  Ολόγος της επίσκεψηςαυτής (ένα σημαντικό οικολογικό συνέδριο) είναι δευτερεύον στοιχείο, σεσχέσημε την εκ νέου παρουσία του Τούρκου Πρωθυπουργού στην χώρα μας, λίγομετά τονθρίαμβό του στο πρόσφατο δημοψήφισμα που έγινε στην Τουρκία.
Είναι προφανές ότι η αναμενόμενη νέα συνάντηση των κκ Παπανδρέου και Ερντογάν θαδώσει περαιτέρω ώθηση στα Ελληνο-Τουρκικά ζητήματα και –δεδομένης τηςκαλήςπλέον χημείας στις σχέσεις των δύο χωρών-, δεν είναι παρακινδυνευμένονα προδικάσεικανείς θετικές εξελίξεις στα μειονοτικά θέματα, το Αιγαίο, τοΟικουμενικόΠατριαρχείο, την Ευρωπαϊκή στήριξη της Τουρκίας και το Κυπριακό. Οιπρώτες–επιφυλακτικές πληροφορίες-  θέλουνκάποιες εξελίξεις στο Αιγαίο, τις μειονότητες και το ΟικουμενικόΠατριαρχείο.Στην ατζέντα –εφόσον και αν θα τηρηθεί στα ασφυκτικά περιθώρια ενόςδιεθνούςσυνεδρίου-, θα συζητηθούν  επίσηςκαιδιεθνή θέματα περιφερειακής σταθερότητας και ανάπτυξης.
Ας μην ξεχνάμε ότι με την Τουρκία να πρωταγωνιστείαδιαμφισβήτητα στον ευρύτερο χώρο, η Ελλάδα έχει επίσης διεκδικήσειτελευταίαέναν αντίστοιχο μεν, ευκαιριακό όμως ρόλο, συνομιλώντας μεπρωταγωνιστές τηςπεριοχής όπως το Ισραήλ, η Συρία, ο Αραβικός κόσμος, οι Παλαιστίνιοικαι τοΙράν. Με αυτή την συγκυρία είναι χρήσιμη μια «δεύτερη ματιά» προς τηνμεριά τηςΤουρκίας και της δύσκολης πορείας της ως Δημοκρατίας, μεταξύ δύομεγάλων –ανκαι διαμετρικά αντίθετων-μεταρρυθμιστών ηγετών της: Του Μουσταφά Κεμάλκαι τουΤαγίπ Ερντογάν.
Για τον Μουσταφά Κεμάλ ο δυτικός προσανατολισμός τηςΤουρκίας από την ημέρα που ανέλαβε τα ηνία της μέχρι τον θάνατό του,ήταν μιααδιαπραγμάτευτη αξία. Αυτό όμως δεν εμπόδισε τόσο τον ίδιο, όσο καιόλες τιςμετέπειτα  πολιτικέςηγεσίες της Τουρκίαςνα είναι επιφυλακτικές απέναντι στην Δύση. Η καχυποψία τους πήγαζε απότηνΣυνθήκη των Σεβρών (1920), η διαμελιστική λογική της οποίας,  απείλησε την Τουρκική επιβίωση. Η Συνθήκητης Λοζάνης (1923) διαμοίρασε  τηνΟθωμανική Αυτοκρατορία, διασφαλίζοντας όμως τα «ιστορικά» σύνορα τηςΤουρκίας.Η περιφρούρηση της ενότητας  τουκράτουςκαι της «τουρκικότητας» του πληθυσμού της χώρας υπήρξε έκτοτε κυρίαρχηπροτεραιότητα του Ατατούρκ.
Σε όλη αυτή την σύντομη και εύθραυστη  περίοδοαπό το 1922 έωςτο 1938 ,η Κεμαλική Τουρκία,
– Διασφάλισε την εσωτερική της σταθερότητα και την εθνικήτης ενότητα, με την συμβολή του στρατού ο οποίος όμως ήταν κάτω από τονσυνεχήκαι άγρυπνο έλεγχο του ηγέτη της.
– Μέσα από ένα σύνθετο πλέγμα συμμαχιών και ισορροπιών συχνάκαιροσκοπικών, προσπάθησε να παίξει τον ρόλο ενός αδέσμευτου παράγονταειρήνηςκαι σταθερότητας στην περιοχή,
-Με όπλο τις μεταρρυθμίσεις πρόβαλε και επέβαλε το προφίλ μιας ιδιότυπης δημοκρατίας,ενός τύποιςσύγχρονου και χρήσιμου για την δύση κράτους που ήταν μουσουλμανικό ωςπρος τιςπολιτιστικές του αναφορές, δυτικό όμως, ως προς την δομή και τιςπολιτικές τουεπιλογές.
Οι αρχές αυτές εφαρμοσμένες και ερμηνευμένες κατά το δοκούναπό τους επιγόνους του Κεμάλ ίσχυσαν με έναν μόνο σκοπό: Να αναδείξουντον ρόλοτου στρατού ως θεματοφύλακα του Κεμαλικού κοσμικού κράτους.  Θεματοφύλακα που κατίσχυεμέσω σκληρών  πραξικοπημάτωνκαι στυγνών δικτατοριών..
Η εμφάνιση του Ισλαμιστή κ Ερντογάν στο ηγετικό πάνελ τηςΤουρκίας  ήτανκεραυνός εν αιθρία εντόςκαι εκτός της χώρας. Χρειάστηκε  πολύςκαι πολύτιμος χρόνος για να αναγνώσει η Δύση και το βαθύ κράτος τηςΤουρκίας,τα μεταρρυθμιστικά μηνύματα που  εξέπεμπεο κ. Ερντογάν και το κόμμα του. Να αναγνώσει ναι. Να κατανοήσει όμως;
Από την διελκυστίνδα και τις αντιφάσεις των εκτιμήσεων σχετικά με το μετριοπαθέςηγετικό προφίλ, τον φιλοδυτικό ή μη προσανατολισμό και τα εκσυγχρονιστικά ιδεολογήματα τουΤούρκουΠρωθυπουργού είναι σαφές ότι ένα τμήμα τού Δυτικού συστήματος, ηΤουρκικήαντιπολίτευση, οι εντόπιοι και οι διεθνείς αντίπαλοί του, δεν διαθέτουνεισέτιτην ικανότητα ή έστω την  βούληση  προσέγγισης τηςδιακυβέρνησής του.
Εν τούτοις:
– Η Δύση και η ΕΕ, ζήτησαν (και εξασφάλισαν) από τονδημοκρατικά εκλεγμένο κ. Ερντογάν περισσότερες μεταρρυθμίσεις απ όσεςεπέβαλεστην εποχή του ο  δικτάτοραςΜουσταφάΚεμάλ,,
-Ο σημερινός Πρωθυπουργός είναι αυτός που με την συμβολή των κ.κ. Νταβούτογλου και Γκιούλκατέστησαν την Τουρκία οικονομικό και γεωπολιτικό δεινόσαυρο,
-Η Τουρκία αναδύεται όλο και περισσότερο σεαναντικατάστατο  γιατην Δύση και τηνΑνατολή, συστατικό  διεθνούςσταθερότηταςκαι ανάπτυξης.
-Τέλος ο κ. Ερντογάν είναι ο πρώτος και ο μόνος σε όλο τονμουσουλμανικό κόσμο ηγέτης που έθεσε ποτέ υπό την κρίση του λαού του, μια σχεδιαζόμενη μεταρρύθμισηκαι μάλιστασυνταγματική 
Πρόκειται για ένα ολυμπιακό άλμα, ένα ιστορικό ορόσημο χωρίς προηγούμενο στην πολιτική  ιστορία της Τουρκίας (καιτου Ισλάμ), πουαναδεικνύει περίτρανα την χαρισματική πράγματι ηγετική προσωπικότητατου κ.Ταγίπ Ερντογάν.
 
ΧΡΙΣΤΟΣ Κ. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ