Κατερίνα Γ.
Σε λίγες ημέρες οι Μουσουλμάνοι της περιοχής μας, μετά τοΡαμαζάν που διανύουν και βρίσκεται προς το τέλος του, θα γιορτάσουν τοΜπαϊράμ,την κορύφωση της θρησκευτικής γιορτής (9-12 Σεπτεμβρίου).
Η εφημερίδα μας, σεβόμενη την αρχή της ίσης ενημέρωσης καιτης διαφορετικής θρησκευτικής άποψης, αλλά και τη γνωριμία με τονιδρυτή τουΙσλάμ, τον Μωάμεθ, δημοσιεύει ένα σύντομο ιστορικό της ζωής καιδοξασιών του.
Εάν κανείς θέλει να σκιαγραφήσει έστω και σε λίγες γραμμέςτο πέρασμα του Μωάμεθ από την ιστορία του ανθρώπινου γένους, δεν μπορείπαρά νααρχίσει τη διήγησή του μερικούς αιώνες πριν από τη γέννηση του Προφήτηκαι ναπεριγράψει την ιστορική πορεία του αραβικού έθνους, καθώς ο πολυπληθήςαυτόςλαός, ουσιαστικά ταύτισε την πορεία του με τον Μωάμεθ και το κήρυγμάτου.
Η Μέκκα ήταν η ιερή τους πόλη, ένα σημαντικό κέντρο εμπορικόκαι θρησκευτικό. Οι διηρεμένες φυλές προσέτρεχαν εκεί για να λατρεύσουνταείδωλα των θεών τους που ήταν τοποθετημένα στην Καάβα, ένα λίθο πουσύμφωνα μετην αραβική παράδοση είχε πέσει από τον ουρανό.
Όταν ο Αδάμ – σύμφωνα με τους Άραβες – αναγκάστηκε ναεγκαταλείψει τον κήπο της Εδέμ, οικοδόμησε στη Μέκκα ένα ναό όμοιο μεεκείνονπου υπήρχε στον ουρανό. Εκεί τοποθέτησε ένα μαυρόλιθο που δόθηκε στονΑβραάμαπ’ τον Αρχάγγελο Γαβριήλ. Μέσα σ’ αυτόν τον πολιτισμικό καιθρησκευτικόσυγκρητισμό γεννήθηκε και ανατράφηκε ο Μωάμεθ, ο άνθρωπος πουακολουθώντας ταχνάρια των Εβραίων και των Χριστιανών, θα απαιτούσε την προσκύνηση ενόςθεούκαι θα ένωνε με τη θρησκεία του ολόκληρο το Αραβικό έθνος.
Δε θα ήταν υπερβολή να πούμε ότι ο Μωάμεθ υπήρξε για τουςΆραβες ότι ο Μωϋσής για τους Εβραίους. Ο Μωάμεθ με τις κοινωνικές καιπολιτικέςδιδασκαλίες και θρησκευτικές αρχές του έθεσε τις βάσεις του ισλαμικούπολιτισμού. Η διδασκαλία του επηρέασε σε μεγάλο βαθμό την παγκόσμιαιστορία,αφού εκατομμύρια άνθρωποι πίστεψαν σ’ αυτή και την ασπάστηκαν.
Ένα θέρος μεταξύ των ετών 569-571 γεννήθηκε ο Μωάμεθ. Ομελλοντικός Προφήτης ορφανός από πατέρα, ήδη τέσσερις μήνες προ τηςγεννήσεώςτου, ονομάστηκε από τον παππού του, «Κοπάμ». Ενώ αργότερα έλαβε το όνομα Μωάμεθ που σημαίνει «οεξαίρετος». Ο μικρόςβεδουίνος μεγάλωσε στην έρημο με μια παραμάνα ονομαζόμενη Χαλιμά, πουτονπαρέδωσε στη μητέρα του δύο ετών.
Όταν ο Μωάμεθ έγινε δέκα ετών έχασε τον παππού τουΑμπτ-αλ-Μουταλίμπ και τον ανέλαβε ο θείος του, φτωχός έμπορος,Αμπού-Ταλίμπ. Τοεμπόριο τον βοήθησε να έρθει σε επαφή με χριστιανούς μοναχούς οι οποίοιδενμπόρεσαν να τον προσηλυτίσουν, αλλά κάτι έμεινε στην ψυχή του νεαρούΆραβα απότις νουθεσίες τους.
Σε ηλικία 25 χρόνων ο Μωάμεθ λόγω των εμπορικών ταξιδιών πουέκανε συναντούσε ξένους σοφούς και επηρεαζόταν. Ήταν έντιμος στιςσυναλλαγέςτου με σπάνια αρετή ώστε τον αποκαλούσαν Αλ Αμίν, δηλαδή «ο τίμιος».Παντρεύεται την μακρινή συγγενή του πλούσια χήρα Χαντίτζα, η οποία τονβοήθησεστο δύσκολο έργο της ίδρυσης της νέας θρησκείας. Η Χαντίτζα γέννησετρία αγόριακαι τέσσερα κορίτσια, επιβίωσε μόνο το ένα, η κόρη τους Φατίμα.
Καθώς ο ίδιος ήταν βαθιά θρησκευτική φύση, αφιέρωνε πολλέςώρες την ημέρα στην προσευχή, είχε απορρίψει τον Πολυθεϊσμόαποδεχόμενος τηνιδέα του «ενός θεού». Ήθελε κάτι αγνό και αυθεντικό που ναεναρμονίζεταιαπολύτως με το έθνος του, μια καθαρά αραβική πίστη και να πορευτεί ολαός τουστην ιστορία ενωμένος. Κατέφευγε συχνά σε μια σπηλιά, απομονωμένος στημοναξιάτης ερήμου, έξω από τη Μέκκα και προσευχόταν ζητώντας την καθοδήγηση.Και ηαποκάλυψη δεν άργησε να’ ρθει. Ήταν Δεκέμβριος του 610-611 που μέσα στοβαθύτου ύπνο είδε εμπρός του έναν άγγελο να του λέει: «Μωάμεθ, Μωάμεθ,είσαι οαπόστολος του θεού και εγώ είμαι ο Άγγελος Γαβριήλ» και του ζήτησε ναεπαναλαμβάνει ότι του λέει. Ο Μωάμεθ όταν ξύπνησε ήταν βέβαιος ότι οθεός τονείχε χρίσει εξ αποκαλύψεως Προφήτη του και ήταν έτοιμος ν’ αρχίσει τοκήρυγμάτου.
Η δυναμική είσοδος των Αράβων στην παγκόσμια ιστορία είχεήδη αρχίσει. Σύμφωνα με την ισλαμική παράδοση στη σπηλιά του όρουςΧίρα, ο Μωάμεθέλαβε την πρώτη του αποκάλυψη, το πρώτο Κοράνιο (Qur’ an), «εις τοόνομα τουκυρίου» διέταξε επιτακτικά η φωνή του Αρχαγγέλου. Στο κήρυγμά τουπίστεψαν απότην αρχή ο ξάδελφός του Αλή, ο δούλος του, καθώς και ο φίλος του ΑμπούΜπακρ(Abu Bakr).
Ο Μωάμεθ δεν γνώριζε γραφή και ανάγνωση, οι μαθητές τουκατέγραφαν τους λόγους του. Η συγκέντρωση των αποκαλύψεών του έγινεμετά τοθάνατό του κατά την τέταρτη δεκαετία του 6ου αιώνα. Για τους πιστούςμουσουλμάνους θεωρείται ως το πληρέστερο βιβλίο, από το οποίο δενμπορεί νααφαιρεθεί ή να προστεθεί κάτι. Το Κοράνιο αποτελείται από 6.236 εδάφιαχωρισμένα σε 114 κεφάλαια.Μέσα στοΚοράνιο περιγράφεται ένας αιώνιος Παντογνώστης θεός του ουρανού και τηςγης,της ζωής και του θανάτου. Έχει πλάσει τους ανθρώπους, όλα τα πλάσματακαι τοσύμπαν. Διαβάζει τις ψυχές και τις συνειδήσεις και κρίνει με τη δίκαιηκρίσητου. Οι άνθρωποι πολλές φορές είναι αγνώμονες. Εκείνος όμως είναιευσπλαχνικόςκαι επιεικής μαζί τους. Ο Ένας και μοναδικός θεός υπηρετείται απόμυριάδες αγγέλων.Με τη γέννησή του ο κάθε άνθρωπος έχει τον άγγελό του να τον φιλά. Τοέργο τουθεού αντιστρατεύεται ο διάβολος.
Για τον Μωάμεθ η Εβραϊκή Πεντάτευχος όσο και η Καινή Διαθήκηείναι βιβλία θεόπνευστα και οι άνθρωποι που πιστεύουν σ’ αυτάχαρακτηρίζονταιως «λαοί της βίβλου». Σύμφωνα με τον Μωάμεθ παλαιότερα ο θεός είχεστείλειάλλους προφήτες του στον κόσμο, τον Αδάμ, τον Αβραάμ και τον Ιησού.Κατά τονΜωάμεθ πάντα, ο θεός έστειλε τον Χριστό που έδωσε το Ευαγγέλιο ωστόσοοιάνθρωποι δεν άκουσαν το μήνυμα του θεού κι έτσι εκείνος έστειλε τοντελευταίοπροφήτη Του, τον Μωάμεθ, να κηρύξει την τελειότερη αποκάλυψη, πουσήμαινε άνευόρων υποταγή. Ο Ησαΐας ομιλεί για δύο προφήτες που πρόκειται να έλθουν,εκ τωνοποίων ο ένας θα επιβαίνει ίππου, ο Χριστός δηλαδή, και ο άλλος θαεπιβαίνεικαμήλου, δηλαδή ο Μωάμεθ (Ησαΐας ΚΑ, 6-8).
Ο θεός έδωσε στον Ιησού το χάρισμα των θαυμάτων, ήταν οΜεσσίας που περίμεναν οι Εβραίοι. Όποιος αμφιβάλλει για τη θεϊκήαποστολή τουΙησού, σύμφωνα με τον Μωάμεθ είναι άπιστος. Αλλά ταυτόχρονα όποιος τονθεωρείμέλος της Αγίας Τριάδος και υιό του θεού είναι βλάσφημος αφού ο θεόςείναιένας. Σύμφωνα με τον Μωάμεθ ο Ιησούς ήταν άνθρωπος και δεν θανατώθηκεαπό τουςΕβραίους αλλά αναλήφθηκε στους ουρανούς όπου τον κάλεσε ο θεός. Ο θεός«αναγκάστηκε»να στείλει τον Μωάμεθ κι ένα νέο βιβλίο για να οδηγήσει τους ανθρώπουςστοέλεος του θεού.
Ο Μωάμεθ, καθώς και οι ηγέτες που τον διαδέχθηκαν απαίτησαν«υποταγή» άνευ όρων. Από δω προέρχεται και η αντίληψη του βίαιουπροσηλυτισμούπου πολλές φορές εφαρμόστηκε στις τάξεις του Ισλάμ. Το Κοράνιο πρέπειναεπιβληθεί ακόμη και με τη βία. Ο «ιερός πόλεμος» για την επιβολή, τηδιάδοσηκαι την καθιέρωση του Κορανίου εμφανίζεται στους πιστούς σαν έναςδρόμος ή μιαμέθοδος εγκεκριμένη από τον ίδιο το θεό.
Οι Μουσουλμάνοι πρέπει να προσεύχονται πέντε φορές την ημέραπρος την Καάβα. Το σημαντικότερα στοιχεία στη διδασκαλία είναι πέντε:Υπάρχειμόνο ένας θεός. Όλοι οι πιστοί είναι ίσοι. Οι πλούσιοι πρέπει ναμοιράζονται τααγαθά με τους φτωχούς. Πρέπει να ζουν οι άνθρωποι με δικαιοσύνη. Όλοιοιάνθρωποι θα αντιμετωπίσουν την ημέρα της κρίσης.
Η προσευχή, η ελεημοσύνη, η νηστεία του Ραμαζανιού, τοπροσκύνημα, στη Μέκκα και ο αγώνας για την επικράτηση του Ισλάμ, δηλαδήτο«τζιχάντ» είναι οι πέντε εξωτερικοί τύποι του Ισλάμ. Ωστόσο πρέπει ναπαραδεχτούμε ότι οι μεγάλες θρησκείες της ανθρωπότητας επιδόθηκαν σε«ιερούςπολέμους» με τη διαφορά ότι δεν τους ανήγαγαν σε δόγμα (Καρλομάγνος,Σταυροφορίες, Ισραηλίτες στη Γη της Επαγγελίας). Με τους Εβραίους καιτουςΧριστιανούς οι Μουσουλμάνοι δεν πρέπει να λογομαχούν αλλά να συζητούντίμια καινα εξηγούν ότι προσκυνούν τον ίδιο θεό. Οι μουσουλμάνοι πρέπει ναπράττουναγαθά έργα και ότι οι δυστυχίες της ζωής είναι αποτέλεσμα της κακίαςτωνανθρώπων. Το φύτρωμα του φυτού από το σπόρο και η σύλληψη του βρέφουςστουςκόλπους της μητέρας του είναι θαύματα το ίδιο μεγάλα όσο είναι και ηανάστασητων νεκρών. Η παρομοίωση αυτή δεν σήμαινε απαξίωση του θαύματος τηςανάστασης(κατηγορήθηκε γι’ αυτό) εννοούσε ότι και τα πιο φυσικά πράγματα είναικι αυτάθαύματα. Το θαύμα για τον Μωάμεθ δεν αποτελεί εξαίρεση ενώπιον τηςφυσικήςτάξης των πραγμάτων – όπως συμβαίνει για παράδειγμα με τον Χριστιανισμό– αλλάαντίθετα όλα όσα συμβαίνουν έχουν την ιδιότητα του θαύματος.
Το Ισλάμ κλείνει περισσότερο στην άντληση χαράς καιαπόλαυσης και δεν καλλιεργεί την ασκητική περιφρόνηση της ζωής. Ο Αλλάχθαανταμείψει τους πιστούς αγωνιστές του Ισλάμ με τη συμμετοχή τους στιςατελείωτες ηδονές μέσα στους κήπους του θεού. Ο πιστός που θα ήθελε ναασπασθείτο Ισλάμ δεν χρειάζεται ειδική κατήχηση, αλλά είναι αρκετό νααπαγγείλει τηφράση «Δεν υπάρχει άλλος θεός παρά μόνον ο θεός και ο Μωάμεθ είναι οπροφήτηςτου.
Ο Μωάμεθ κατόρθωσε να δραπετεύει με επιτυχία από τη Μέκκα τηστιγμή ακριβώς που οι αντίπαλοί του σχεδίαζαν τη δολοφονία του. Μίανύχτα τουΙούνη του 622 «δραπέτευσε» από τη Μέκκα με τον πιστό μαθητή του ΆμπουΜακρ καιέφθασαν στη Μεδίνα. Στην πόλη Κόμπα έκτισαν αργότερα το πρώτο τέμενοςτουΙσλάμ. Αυτή η μετάβαση του Μωάμεθ από τη μια πόλη στην άλλη έμεινεγνωστή στηνιστορία ως «Εγίρα».
Στη Μεδίνα ασθένησε σοβαρά και απεβίωσε στο σπίτι της Αϊσάμία εκ των συζύγων του, στις 8 Ιουνίου του 632. Είχε ζήσει 63 χρόνια,ορφανόςκαι φτωχός, κατόρθωσε να εδραιώσει μια νέα πίστη και να ενώσει μέσωαυτής τοΑραβικό έθνος και σφυρηλάτησε την εθνική τους συνείδηση. Άφησε 10χήρες, μιακόρη τη Φατίμα και δύο εγγόνια, τον Χουσεΐν και το Χασάν. Ο θάνατος τουΜωάμεθήταν ξαφνικός και άφησε δυσαναπλήρωτο κενό.
