Τιμήθηκε η 94η Επέτειος της Γενοκτονίας των Αρμενίων

Η 24η Απριλίου αποτελεί ημέρα μνήμης για την προσπάθεια του Οθωμανικού, στην αρχή, και του Νεοτουρκικού – Κεμαλικού στη συνέχεια, κράτους ν’ αφανίσει από το πρόσωπο της γης έναν από τους αρχαιότερους και σημαντικότερους λαούς που κατοικούσε στα γεωγραφικά όρια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, αρχικά, αλλά και της απογόνου της Τουρκίας στη συνέχεια. Πρόκειται βέβαια για την Γενοκτονία των Αρμενίων, μία συστηματική προσπάθεια εξόντωσης με κάθε μέσο των τριών εκατομμυρίων Αρμενίων που βρισκόταν εντός των γεωγραφικών ορίων του Οθωμανικού και του Τουρκικού κράτους. Η προσπάθεια αυτή ξεκίνησε το 1894 και έληξε το 1923, κοστίζοντας την ζωή σε περίπου 1,5 εκατομμύρια Αρμενίους. Σαν ημέρα μνήμης της Γενοκτονίας έχει οριστεί η 24η Απριλίου 1915, οπότε και έγινε η μαζική σύλληψη και εκτέλεση εκατοντάδων επιφανών Αρμενίων, κυρίως διανοουμένων και λογίων, στην τότε πρωτεύουσα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, την Κωνσταντινούπολη.
Την διοργάνωση της εκδήλωσης για να τιμηθεί στην πόλη μας η επέτειος της Γενοκτονίας επιμελήθηκε η Νομαρχία Ξάνθης, με την συνδρομή της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής και της Αρμενικής Κοινότητας Ξάνθης. Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο Δημοτικό Αμφιθέατρο της πόλης μας, την Κυριακή 26 Απριλίου 2009, στις 11:00 το πρωί. Αξιοσημείωτο είναι πως πέρα από τις συνήθεις, σε τέτοιες περιπτώσεις, ομιλίες και χαιρετισμούς, στην εκδήλωση περιλήφθηκαν και μικρής χρονικής διάρκειας δρώμενα με αναφορές στον Αρμενικό Πολιτισμό.
Πιο συγκεκριμένα, την εκδήλωση άνοιξε το μέλος της Αρμενικής Εθνικής Επιτροπής, κα Μελίν Καραογλανιάν, η οποία έκανε μία σύντομη αναφορά στα ιστορικά γεγονότα της Γενοκτονίας. Την θέση της στο βήμα πήρε στη συνέχεια εκπρόσωπος της Πρεσβείας της Αρμενικής Δημοκρατίας στην Ελλάδα, ο οποίος ανέγνωσε το μήνυμα του πρεσβευτή, κ. Βαχράμ Καζογιάν προς τους παριστάμενους στην εκδήλωση αναφορικά με την 94η επέτειο της Γενοκτονίας. Στο μήνυμά του ο πρεσβευτής της Αρμενίας, πέρα από τις ιστορικές αναφορές, συνέδεσε την επέτειο της Γενοκτονίας με τον εορτασμό 60 χρόνων από δύο πολύ σημαντικών για το Διεθνές Δίκαιο διακηρύξεων: της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και της Συνθήκης για την Γενοκτονία. Βασισμένη σε αυτές τις συνθήκες είναι, όπως τόνισε ο Αρμένιος διπλωμάτης στο μήνυμά του, η προσπάθεια της χώρας του για διεθνή αναγνώριση της Γενοκτονίας, κάτι που συναντά την λυσσαλέα αντίδραση της Τουρκίας. Χαιρετισμό στην εκδήλωση απηύθυναν ακόμη ο Μητροπολίτης Ξάνθης και Περιθεωρίου, κ. Παντελεήμων και ο Νομάρχης Ξάνθης και οικοδεσπότης της εκδήλωσης, κ. Γεώργιος Παυλίδης.
Στη συνέχεια ακολούθησε μία πολιτιστική παρέμβαση η οποία αποτελούνταν από δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος η Χασμίκ Μπεγκλεριάν (πιάνο) και ο Βαρτάν Αποβιάν (ντουντούκ) ταξίδεψαν τους παριστάμενους στον κόσμο της παραδοσιακής Αρμενικής μουσικής παράδοσης, μέσα από την μελωδική τους παράσταση. Στο δεύτερο μέρος παρουσιάστηκε το θεατρικό έργο του καθηγητή κ. Νίκου Λυγερού, με τίτλο «Πέντε κινήσεις για μια σιωπή», με αναφορές στον τρόπου που βίωναν προσωπικά τα θύματα της Γενοκτονίας τις διώξεις τους, αλλά και στα πανανθρώπινα μηνύματα που γεγονός της Γενοκτονίας μεταφέρει.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την ομιλία του καθηγητή κ. Ν. Λυγτερού, με θέμα «Η συμβολή της Αρμενοσύνης στην ανθρωπότητα». Στην ομιλία του ο κ. Λυγερός υπήρξε δηκτικός απέναντι στον τρόπο με τον οποίο οι ίδιοι οι Αρμένιοι αντιμετώπισαν το θέμα της Γενοκτονίας που τους επιβλήθηκε από το Οθωμανικό και το Τουρκικό Κράτος, θεωρώντας ότι οι εκδηλώσεις μνήμης «δεν πρέπει να παίρνουν την μορφή εκδήλωσης – γιορτής. Δεν πρέπει να εξελιχθεί σε γιορτή γιατί πρόκειται για την επέτειο ενός γεγονότος μεγαλύτερου από δολοφονία. Είναι μία Γενοκτονία με εκατοντάδες χιλιάδες νεκρούς, της οποίας η εκδήλωση μνήμης είναι ένα μνημόσυνο και όχι μία γιορτή». Αναφερόμενος στην έννοια της Αρμενοσύνης, ο κ. Λυγερός μίλησε για την έμφυτη αντιδραστικότητα αυτού του λαού. «Μία αντιδραστικότητα που μετατράπηκε σε αντίσταση στην πίεση και την καταπίεση», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε, ενώ μιλώντας για την συμβολή της στην ανθρωπότητα τόνισε ότι απέδειξε με την στάση και την εξέλιξή της ότι τελικά «σημασία δεν έχει το γεγονός αυτό καθεαυτό της Γενοκτονίας, αλλά το ότι τελικά αυτή απέτυχε δεδομένου ότι ο Αρμενικός λαός όχι μόνο επιβίωσε, αλλά ενεργοποιείται, δραστηριοποιείται και κινητοποιείται. Αυτό έγινε με ίδια πρωτοβουλία λόγω της έλλειψης, μέχρι πρόσφατα, επίσημης κρατικής οντότητας, πάνω στην οποία να στηριχθεί, σε αντίθεση με τον Ποντιακό Ελληνισμό, για παράδειγμα, ο οποίος στηρίχθηκε πάνω στην κρατική οντότητα του Ελληνικού Κράτους, τόσο για να επιβιώσει όσο και για να διεκδικήσει τα δίκαιά του».
Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις που έκαναν προς τους εκπροσώπους του Τύπου, στο περιθώριο της εκδήλωσης, τόσο ο πρόεδρος της Αρμενικής Κοινότητας Ξάνθης, κ. Τακβόρ Καραογλανιάν, ο οποίος μίλησε για «γεγονός που στιγματίζει τόσο την Τουρκία όσο και τον λαό μας», αναφερόμενος στη Γενοκτονία, όσο και ο κ. Λυγερός. Ο τελευταίος αναφέρθηκε τόσο στις 41 χώρες που έχουν προχωρήσει μέχρι σήμερα στην αναγνώριση της Γενοκτονίας των Αρμενίων, όσο και στις δυσκολίες που παρουσιάζονται στην αναγνώριση ακόμη και σύγχρονών μας θηριωδιών, όπως συνέβη στην Ρουάντα το 1994, ως γενοκτονιών, δεδομένης της βραδυπορίας της παγκόσμιας κοινότητας να τις αναγνωρίσει και να τις χαρακτηρίσει ως τέτοιες.
Γιώργος Συληγαρδάκης
syligardakisg@yahoo.gr