Ο Νομάρχης Ξάνθης για την Γεωθερμία

Το ζήτημα της εκμετάλλευσης των γεωθερμικών πεδίων του νομού μας, έχει απασχολήσει τους κατοίκους, τα Μέσα Ενημέρωσης αλλά και τους φορείς της περιοχής μας πολλές φορές στο παρελθόν όμως οι περισσότερες προσπάθειες εκμετάλλευσής τους, είτε για την ανάπτυξη των σχετικών μορφών τουρισμού που συνδέονται με αυτά (π.χ. ιαματικός τουρισμός), είτε για την χρησιμοποίησή τους για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα του τόπου μας (π.χ. θερμοκήπια), υπήρξε αποσπασματική και ελάχιστα αποτελεσματική, ώστε να παρουσιάσει κάποια πραγματική ωφέλεια για τον νομό Ξάνθης και για τους κατοίκους της. Ένας από τους αυτοδιοικητικούς παράγοντες του τόπου μας ο οποίος αντιλήφθηκε την ευκαιρία που παρουσιάζει η εκμετάλλευση των γεωθερμικών πεδίων της περιοχής μας είναι και ο επικεφαλής της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Ξάνθης, κ. Γεώργιος Παυλίδης, στον οποίο μεταφέραμε κάποια από τα ερωτήματά μας σχετικά με το θέμα της εκμετάλλευσης της γεωθερμίας στον τόπο μας.
Ερώτηση: Κύριε Παυλίδη, πρόσφατα είδαν το φως της δημοσιότητας τα σχέδια του γειτονικού Δήμου της Χρυσούπολης Καβάλας, αναφορικά με την εκμετάλλευση του εκεί γεωθερμικού πεδίου, μέσω των προγραμμάτων Ε.Σ.Π.Α. Υπάρχει κάποια εξέλιξη σε αυτό το θέμα αναφορικά με τα γεωθερμικά πεδία Ερασμίου, Ποταμιάς και Θερμών που διαθέτει η περιοχή μας;
Απάντηση: Το θέμα της γεωθερμίας είναι αρμοδιότητα κρατική αποκλειστικά και μόνο. Επίσης κρατική αρμοδιότητα είναι και οι περιπτώσεις των ιαματικών λουτρών, όμως έχουν μία διαφορετική διαδικασία εκμετάλλευσης, μέσω του υπουργείου Τουρισμού. Οι περιπτώσεις της γεωθερμίας υπάγονται στο υπουργείο Ανάπτυξης διότι στην ουσία η γεωθερμία, το ζεστό νερό δηλαδή, θεωρείται ότι είναι ορυκτός πλούτος της χώρας και έχει ανάλογη διαχείριση με αυτή των ορυχείων της χώρας. Στην περίπτωση του νομού Ξάνθης, εδώ και πολλά χρόνια, έχω ζητήσει να γίνει ένας ενδιάμεσος φορέας διαχείρισης, κατ’ αναλογία με αυτόν που υπάρχει στις Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης και Αποχέτευσης. Σε αυτές τις περιπτώσεις, όπου υπάρχει ένα κοίτασμα, υπάρχει και ένας φορέας που φροντίζει για την άντλησή του, την διακίνησή του, την συντήρηση των εγκαταστάσεων, την κατανάλωση και την ανταποδοτικότητα μέσα από την κατανάλωση. Μάλιστα η συγκεκριμένη πρόταση υποβλήθηκε κατ’ επανάληψη από το 2001 σε διάφορα φόρα που συμμετείχα, επειδή είναι σε πολύ καλή γνώση μου το τι υπάρχει στα γεωθερμικά πεδία της περιοχής μας. Δυστυχώς η Πολιτεία δεν ήθελε να έχει η Νομαρχιακή Αυτοδιοίκηση σε αυτή τη διαχείριση. Θέλει, παρά την δική μας θέληση, να είστε «εκτός» του συγκεκριμένου θεσμικού πλαισίου και πολλές φορές σε πλήρη άγνοια των διαδικασιών που γίνονται.
Ερώτηση: Πιστεύετε ότι η Πολιτεία τα καταφέρνει σε αυτό τον τομέα από μόνη της, χωρίς την αυτοδιοικητική βοήθεια;
Απάντηση: Η Πολιτεία από μόνη της, είναι συνήθως μακριά από το σημείο διαχείρισης, είναι μακριά από τις απαιτήσεις των κοινωνιών. Πρέπει να πω ότι στο νέο χωροταξικό για τις ανανεώσιμες πηγές, οι δικές μας προτάσεις ήταν σημαντικότατες, γιατί μέσα από αυτές προέκυψε μία ευχέρεια για την καλύτερη αξιοποίησή τους στο μέλλον. Το θέμα της γεωθερμίας, που είναι ένα σημαντικό θέμα, δεν είναι όμως πανάκεια, όπως κάποιοι θέλουν να το παρουσιάσουν σε μέγεθος, προχωρεί μέσα από την Διεύθυνση Υδάτων της Περιφέρειας ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης. Εδώ πρέπει επίσης να παρατηρήσω τρία σημεία που μας ενδιαφέρουν ως κοινωνία. Πρώτον, η αξιοποίηση των κοιτασμάτων και οι παραχωρήσεις αδειών χρήσης πρέπει να γίνονται με προσοχή και με ισορροπία. Τα δικαιώματα τα οποία θα πρέπει να υπάρχουν, θα πρέπει να μην είναι δικαιώματα που να εξαντλούν το κοίτασμα, να μην είναι τέτοια που να δίνουν προνόμια σε κάποιους, αλλά θα πρέπει να υπάρχει μία ενιαία, κρατική διαχείριση. Να μην αποκλείεται κανένας και κανένας να μην είναι προνομιούχος. Τα κοιτάσματα του Ερασμίου και της Ποταμιάς δεν έχουν αξιοποιηθεί δεόντως, παρά τις σποραδικές προσπάθειες που έχουν γίνει. Παρ’ όλο που αυτές που έγιναν στην περιοχή του Ερασμίου, σε μεγάλο βαθμό, απέδωσαν. Εμείς παρακολουθούμε το ζήτημα, είμαστε σε μία συνεργασία με την Διεύθυνση Υδάτων, όμως σε κάθε περίπτωση, για να εμπλακεί ένας φορέας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, πρέπει να έχει ως εταίρο κάποιον ιδιώτη. Αυτό είναι ένα πάρα πολύ λεπτό ζήτημα, γιατί όσες φορές ενεπλάκη η Δημόσια Διοίκηση, υπό ευρεία έννοια, σε τέτοιες μορφές διαχείρισης, υπήρξαν προβλήματα. Προσωπικά πιστεύω ότι η μορφή των δημοσίων διακηρύξεων οδηγεί σε λάθος δρόμους. Η ύπαρξη ενός ισχυρού, ενδιάμεσου φορέα, που να διαχειρίζεται, να συντηρεί και να διανέμει αυτό που είναι εθνικός πλούτος, μπορεί να είναι η απάντηση στο θέμα. Πρέπει όμως να είναι ένας φορέας που θα μπορεί.
Ερώτηση: Θα μπορούσε ένας τέτοιος φορέας να είναι στη διαχειριστική ευθύνη των κατά τόπους Δήμων;
Απάντηση: Δεν έχει νόημα η εκ των προτέρων ένταξη φορέων τέτοιας μορφής, σε δομές οι οποίες δεν είναι δυνατό να τις εξυπηρετήσουν. Κάτι τέτοιο θα αποτελούσε αστοχία. Πρέπει να υπάρχουν δυνατότητες σ’ αυτόν ο οποίος θα το κάνει, ώστε να υλοποιήσει το συγκεκριμένο αντικείμενο και μάλιστα σε υψηλό βαθμό. Με την ευκαιρία θέλω να παρατηρήσω ότι η δική μας πρωτοβουλία στην περίπτωση των ιαματικών λουτρών των Θερμών, η οποία αξιολογήθηκε πανελληνίως ως πρωτότυπη, είχε να κάνει ακριβώς με την ιδιαιτερότητα που παρουσιάζει εκείνο το κοίτασμα, το οποίο ανήκει στο Ελληνικό Δημόσιο και δεν θεωρείται υπό ευρεία μορφή ως «κοινή γεωθερμία», δηλαδή με αποκλειστικές δυνατότητες αξιοποίησης της θερμότητας του κοιτάσματος, αλλά έχει και ιαματικό χαρακτήρα. Με αυτή την έννοια και σε συνδυασμό με το γεγονός του ότι αυτό το κοίτασμα εκτείνεται και προς την Βουλγαρία και ότι θα έπρεπε να το προστατέψουμε, πήραμε περισσότερες πρωτοβουλίες από αυτές που μας αντιστοιχούσαν και προχωρήσαμε μέσω του προγράμματος INTERREG III, στην τακτοποίηση αυτών των πηγών, κάτι που θεωρήθηκε πρωτοποριακό. Η διαφορά αυτού του κοιτάσματος με την περίπτωση της Ποταμιάς βρίσκεται στο ότι η τελευταία βρίσκεται κατά ένα ιδιαίτερο δικαίωμα στη διαχείριση του Δήμου Αβδήρων. Εμείς είμαστε λίγο πριν από την αναγνώριση των πηγών των Θερμών, κάτι που θα αποτελεί πρωτιά για την χώρα μας. Δεν μπορούμε όμως, στην περίπτωση της Ποταμιάς να παρέμβουμε, γιατί εκεί το νομικό καθεστώς είναι εντελώς διαφορετικό.
Ερώτηση: Η παρουσίαση των πρωτοβουλιών της Νομαρχίας Ξάνθης στις Θέρμες είναι αλήθεια πως «άνοιξε την όρεξη» όλων όσων ενδιαφέρονται για την αξιοποίηση και των υπόλοιπων γεωθερμικών π