Περιβάλλον το πολύπαθο, το ‘κατακρεουργημένο’, το βιασμένο, το παραμελημένο αλλά το πολύτιμο, το μοναδικό το απαραίτητο για την ανθρώπινη ζωή που ταλαιπωρείται σε κάθε αλλαγή του και υπόκειται τις συνέπειες της κακοδιαχείρισής του. τι γιορτάζουμε τελικά χωρίς να ντρεπόμαστε;
Μετά την πολυσυζητημένη Α’ Διάσκεψη για το Περιβάλλον, το 1972, στη Στοκχόλμη, που διοργανώθηκε με την ευθύνη του OΗΕ, καθιερώθηκε και ο εορτασμός, κάθε 5 Ιουνίου, της Παγκόσμιας Ημέρας για το Περιβάλλον.
Από τότε και κάθε χρόνο, δίνεται και άλλη μια ευκαιρία σε όλους, φορείς και πολίτες, για να εκφράσουν την άποψή τους για όσα συμβαίνουν στον πλανήτη και σχετίζονται ιδιαίτερα με τη διαχείριση Περιβάλλοντος, τη ρύπανση, τη διατήρηση και σωτηρία της πανίδας και της χλωρίδας σε κάθε μήκος και πλάτος κ.λπ.
Όλο και περισσότερο, όμως, βασικό μέλημα των επιστημονικών ενώσεων, των οικολογικών οργανώσεων αλλά και των κυβερνήσεων αποτελεί πια και η εξασφάλιση ενός ανώτερου επιπέδου ζωής για τους κατοίκους των πόλεων και πιο πολύ, των μεγάλων αστικών κέντρων.
Το νερό
Ενώ τα τελευταία 70 χρόνια ο πληθυσμός της Γης έχει τριπλασιαστεί, η κατανάλωση νερού έχει εξαπλασιαστεί. Και μάλιστα κατά έναν παράλογο τρόπο. Δηλαδή μόνο το 50% του πόσιμου νερού καταναλώνεται ετησίως για να καλύψει τις ανάγκες του ανθρώπου σε "κατανάλωση" ύδατος. Το ένα τρίτο του υπόλοιπου 50% καταναλώνεται σε αγροτικές καλλιέργειες και ένα ποσοστό απλώς σπαταλιέται, χωρίς να διοχετεύεται η χρήση του σε συγκεκριμένη δραστηριότητα. Παράδειγμα: οι βρύσες που τρέχουν άσκοπα. Το 2025, οι ανάγκες μας σε πόσιμο νερό θα αυξηθούν και θα ανέλθουν στο 70% του διαθέσιμου πόσιμου ύδατος.
Το 2000, 508 εκατομμύρια άνθρωποι ζούσαν σε περιοχές με σοβαρή ανεπάρκεια νερού. Σύμφωνα με τις προβλέψεις, το 2025 ο αριθμός αυτός περίπου θα εξαπλασιαστεί, αγγίζοντας τα τρία δισεκατομμύρια ανθρώπους σε 48 χώρες με πρόβλημα λειψυδρίας. Και το 2050, 4,2 δισεκατομμύρια άνθρωποι (πάνω από 45% του συνολικού πληθυσμού δηλαδή) δεν θα έχουν ούτε την απαιτούμενη ποσότητα νερού (50 λίτρα την ημέρα για να ζήσουν). Πολλές χώρες εκμεταλλεύονται λίμνες και θάλασσες προκειμένου να καλύψουν την έλλειψη νερού. Οι στάθμες σε πόλεις της Κίνας, της Λατινικής Αμερικής και της Βόρειας Ασίας μειώνονται ετησίως δραματικά. Το 1977, ο Κίτρινος Ποταμός στην Κίνα στέγνωσε για 226 ημέρες, σημειώνοντας αρνητικό ρεκόρ στα χρονικά. Ο Διεθνής Oργανισμός Υγείας (WHO) υπολογίζει ότι 1,1 δισεκατομμύριο άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε πόσιμο νερό. Στις αναπτυσσόμενες χώρες το 90%-95% των βιομηχανικών αποβλήτων απορρίπτεται σε υδάτινους χώρους μολύνοντας το νερό. Oι τεχνολογικές λύσεις είναι περιορισμένες και ακριβές. Το αφαλατισμένο νερό ικανοποιεί σήμερα μόνο το 1,1% του πληθυσμού.
Το κλίμα
Την αύξηση του πληθυσμού ακολούθησε και η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Από 534 μετρικούς τόνους το 1900 άγγιξε τους 1.900 τόνους το 1997, θερμαίνοντας την ατμόσφαιρα κατά 5,8° C, αύξηση που δεν είχε δει η Γη τα τελευταία 10.000 χρόνια.
Το 2100 η στάθμη της θάλασσας θα ανέβει περίπου μισό μέτρο. Oι Ηνωμένες Πολιτείες, αν και καλύπτουν μόνο το 4,6% του πληθυσμού της Γης, παράγουν το ένα τέταρτο του διοξειδίου του άνθρακα παγκοσμίως. Η υπερθέρμανση της ατμόσφαιρας αλλά και οι πλημμύρες που αναμένονται από την αύξηση στάθμης των υδάτων θα οδηγήσουν σε μαζικές μεταναστεύσεις πληθυσμών στις πιο ασφαλείς γωνιές του πλανήτη, με αποτέλεσμα την ερήμωση ολόκληρων χωρών.
Αιτίες θανάτου
Η καταστροφή του περιβάλλοντος ευθύνεται για το 20%-25% των θανάτων παγκοσμίως. Μολυσμένα νερά και κακές συνθήκες υγιεινής σκοτώνουν 12 εκατομμύρια ανθρώπους τον χρόνο. Άλλα τρία εκατομμύρια άνθρωποι πεθαίνουν ετησίως εξαιτίας της μόλυνσης της ατμόσφαιρας (κυρίως στις ανεπτυγμένες χώρες). Από το 1900, η βιομηχανοποίηση έχει επιβαρύνει την ατμόσφαιρα με 100.000 νέες χημικές ουσίες, οι παρενέργειες των οποίων παραμένουν σε μεγάλο ποσοστό άγνωστες
Το περιβάλλον εκπέμπει SOS
Τελευταία γίνονται όλο και πιο εμφανείς οι επιπτώσεις της "δολοφονικής" ανθρώπινης δραστηριότητας πάνω στον πλανήτη. Αν δεν κάνουμε κάτι για να αλλάξουμε την κατάσταση αυτή, ίσως σύντομα εμείς ή τα παιδιά μας να δούμε το τέλος αυτού του πλανήτη.
Με την ελάττωση ή κατάργηση απλών καθημερινών συνηθειών μας αλλά συγχρόνως και την ένταξη άλλων, μπορούμε να συμβάλλουμε όλοι καθοριστικά στην διαφύλαξη ό,τι απέμεινε απ’ το περιβάλλον και στην επιδιωκόμενη αναστροφή των μέχρι τώρα δεδομένων.
Ανακύκλωση υλικών, σωστή διαχείριση αποβλήτων και απορριμμάτων, ελάττωση χρήσης οχημάτων, ορθή διαχείριση πόσιμου νερού, χρήση εναλλακτικών πηγών ενέργειας και συγχρόνως λελογισμένη χρήση των παραδοσιακών, στροφή στα βιολογικά προϊόντα που πλέον διατίθενται παντού, είναι μερικά απ’ τα μέτρα που μπορούμε να πάρουμε μόνοι μας χωρίς να περιμένουμε τους ιθύνοντες ν’ αποφασίσουν να δράσουν.
Μόνο τότε θα δικαιούται ο καθένας μας να συμμετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Περιβάλλοντος που δεν αποτελεί την ευκαιρία μόνο για κατάθεση απόψεων αλλά κυρίως δίνει την ευκαιρία για ενημέρωση και λήψη αποφάσεων σε προσωπικό ή άλλο επίπεδο. Και επιβάλλεται να δράσουμε αμέσως αν δε θέλουμε να γιορτάζουμε σε λίγα χρόνια την Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης του περιβάλλοντος, όσοι ελάχιστοι από μας έχουν επιζήσει τελικά!
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
algrigoriou@yahoo.com
