Α. Πλέσιας
πολιτικός μηχανικός
Μία σημαντική πηγή πόρων για την ανάπτυξη της χώρας μας αποτελούν τα ευρωπαϊκά προγράμματα στήριξης που “τρέχουν” τις τελευταίες δεκαετίες. Τα προγράμματα στήριξης αποτέλεσαν μοχλούς στήριξης και ανάπτυξης για πολλές χώρες (π.χ. Πορτογαλία, Ισπανία) όχι όμως και για την χώρα μας. Δυστυχώς όμως αν και σαν χώρα με την τότε πολιτική ηγεσία της, επιτύχαμε την θέσπιση αυτής της πολιτικής από την ΕΟΚ, τελικώς τα οφέλη δεν επιτεύχθηκαν τουλάχιστον στον αναμενόμενο βαθμό. Αποδείχθηκε ότι τόσο σαν χώρα όσο και σαν περιοχή, ήμασταν τις περισσότερες φορές ανέτοιμοι να διαχειριστούμε την βοήθεια που μας δινόταν. Στην παρούσα φάση έχουμε μπροστά μας το ξεκίνημα μίας νέας προγραμματικής περιόδου, όπως εκφράζεται με τον όρο ΕΣΠΑ 2007-2013 και θεωρώ ότι θα ήταν χρήσιμη η αναφορά σε μερικά θέματα κυρίως για την ενημέρωση μας, παρότι ο χρόνος τρέχει με αμείλικτους ρυθμούς.
Το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδας (ΤΕΕ), αναγνωρίζοντας την σημασία των προγραμμάτων της Ε.Ε. στην κατεύθυνση στήριξης και ανάπτυξης της χώρας μας και διαπιστώνοντας τις δυσκολίες στον προγραμματισμό διάθεσης πόρων με ορθολογικό τρόπο διοργάνωσε πρόσφατα Συνέδριο με αντικείμενο το ΕΣΠΑ 2007-2013 και τέσσερις προσυνεδριακές εκδηλώσεις στην Πάτρα, Λάρισα, Ηράκλειο και Θεσσαλονίκη. Ο στόχος ήταν η διάχυση της πληροφορίας για τα τεκταινόμενα στην νέα προγραμματική περίοδο, για τις προγραμματιζόμενες δράσεις, για τις διαδικασίες επιλογής στόχων και για την παρουσίαση των σχεδίων που ετοίμασε η χώρα μας και τα οποία έχει υποβάλει στην Ε.Ε. προς έγκριση. Δυστυχώς η συμμετοχή των φορέων αλλά και των μηχανικών ήταν ελάχιστη, οι προτάσεις επίσης χωρίς επεξεργασία και ήταν άγνωστο που απευθυνόταν καθώς η Πολιτεία επίσης είχε ελάχιστη συμμετοχή πλην του τμήματος των χαιρετισμών. Ένα γενικό κλίμα απογοήτευσης ήταν διάχυτο αν και οι κριτικές αναγνώριζαν λάθη επιλογών και κατευθύνσεων που έχουν γίνει.
Πρόσφατα ανακοινώθηκαν και οι εκτιμήσεις της Ε.Ε. για την δυνατότητα απορρόφησης και ορθολογικής διαχείρισης της Κοινοτικής Συνδρομής από την χώρα μας με απογοητευτικές διαπιστώσεις. Η παραπάνω εκτίμηση καταδεικνύει κατά την άποψη μου το έλλειμμα που υπάρχει τόσο από την πλευρά της Πολιτείας όσο και από την πλευρά των Πολιτών που λειτουργούμε όλοι λες και κάποιος αυτόματος πιλότος μας οδηγεί, έχοντας απαξιώσει πλήρως την σκέψη μας, τις δυνάμεις μας και προπαντώς την διάθεση μας να παλέψουμε για καλύτερες συνθήκες σε έναν καλύτερο χρόνο και τόπο. Το έλλειμμα γίνεται εμφανέστερο σε Περιφέρειες όπως η δική μας (ΠΑΜΘ) και αποτυπώνεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονίας – Θράκης 2007-2013 που έχει υποβάλει η χώρα μας στην Ε.Ε.
Αντιγράφω από το παραπάνω κείμενο §2.1. Διατύπωση του Αναπτυξιακού οράματος της Μακεδονίας – Θράκης.
“Το Αναπτυξιακό Όραμα της Μακεδονίας – Θράκης για την περίοδο
2007-2013 συμπυκνώνεται στην δημιουργία μιας βιώσιμης ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας με έντονο εξωστρεφή προσανατολισμό και εσωτερική οικονομική, κοινωνική χωρική και διοικητική συνοχή”.
Το γενικό όραμα εξειδικεύεται για κάθε Περιφέρεια ως εξής :
Για την Κεντρική Μακεδονία,
“… Κεντρικό στοιχείο τόσο για την αντιμετώπιση των προκλήσεων όσο και για την εκμετάλλευση των ευκαιριών στο πλαίσιο της οικονομίας της γνώσης είναι η ανάπτυξη μιας περιφερειακής στρατηγικής για την καινοτομία και την ανταγωνιστικότητα. Παράλληλα η γεωγραφία της περιοχής διαμορφώνει ένα εξαιρετικά ευνοϊκό υπόβαθρο για την ανάπτυξη της Κ. Μακεδονίας και της Θεσσαλονίκης και την διαμόρφωση της σε μητροπολιτικό βαλκανικό κέντρο, αλλά και πόλο διακρατικής συνεργασίας και ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης στην ευρύτερη περιοχή της Ν.Α. Ευρώπης. Με βάση τα ανωτέρω το όραμα της Κ. Μακεδονίας οριοθετείται ως εξής : Περιφέρεια της καινοτομίας και της ισόρροπης αειφόρου ανάπτυξης, με κομβικό ρόλο στην Ν.Α. Ευρώπη”.
Αντίστοιχα για την Δυτική Μακεδονία αναφέρει,
“… Το αναπτυξιακό όραμα για την Δ. Μακεδονία, ως Περιφέρειας διαρκούς και ισόρροπης ανάπτυξης με ενισχυμένη θέση στον Εθνικό και Ευρωπαϊκό χώρο, αποτυπώνεται με την μορφή ενός ολοκληρωμένου Περιφερειακού Συμφώνου Ανάπτυξης το οποίο στηρίζεται στο Τρίπτυχο Επιχειρηματικότητα – Περιβάλλον – Ανθρώπινο δυναμικό”.
Τέλος η περιγραφή και το όραμα για την Αν. Μακεδονίας – Θράκη αναφέρει :
“Οι αναπτυξιακές ανάγκες για την ΠΑΜΘ εστιάζονται στην άρση των διαπεριφερειακών ανισοτήτων καθώς διαχρονικά η Περιφέρεια εμφανίζεται να ανήκει στις φτωχότερες Ελληνικές Περιφέρειες με χαμηλότερο ρυθμό ανάπτυξης από τον μέσο εθνικό, σε συνδυασμό με την ύπαρξη αυξημένων διαρθρωτικών προβλημάτων, λόγω του μετασχηματισμού της οικονομίας και την εστίαση σε αστικές δραστηριότητες με εγκατάλειψη της γεωργίας. Οι μέχρι τώρα κατευθύνσεις της τρέχουσας προγραμματικής περιόδου είχαν επιλεγεί ουσιαστικά από τις στρατηγικές της Ε.Ε. για βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη, για σύγκλιση και κοινωνική συνοχή με το μέσο επίπεδο της Ε.Ε., για ανταγωνιστική οικονομία με μοχλό την γνώση και την τεχνογνωσία καθώς επίσης και για εφαρμογή καινοτομιών που προωθούν την ενίσχυση της απασχόλησης και την περιβαλλοντική αειφορία. Στην νέα Προγραμματική Περίοδο η Αναπτυξιακή Στρατηγική της Περιφέρειας, θέτει ως κεντρικό στόχο την σύγκλιση και την συνάφεια με την εθνική περιφερειακή πολιτική, η οποία εστιάζει στην ενίσχυση της περιφερειακής ανταγωνιστικότητας, στην διασάλιση καλύτερου επιπέδου ζωής και στην αύξηση της απασχόλησης. Στο πλαίσιο αυτό ο κεντρικός στρατηγικός στόχος – όραμα της ΠΑΜΘ είναι : «Η διασφάλιση υψηλού ρυθμού ανάπτυξης για την επίτευξη μακροπρόθεσμα της σύγκλισης με τον ευρωπαϊκό και εθνικό μέσο όρο, επιδιώκοντας μεσοπρόθεσμα αύξηση του Περιφερειακού ΑΕΠ ίση με τον ρυθμό ανόδου του Εθνικού ΑΕΠ, προκειμένου αρχικά να ανακοπεί τουλάχιστον η τάση διεύρυνσης της υστέρησης της Περιφέρειας που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια»”.
Μάλλον σκούρα τα πράγματα. Όταν ξεκινάει κανείς που χάνει ήδη, για να χρησιμοποιήσω μια ποδοσφαιρική ορολογία, να μην φάει περισσότερα γκολ το παιχνίδι έχει κριθεί. Δηλαδή υπήρξε αποτυχία στον στόχο της σύγκλισης που ήταν από τους βασικούς του Γ΄ ΚΠΣ και όχι μόνο δεν παρατηρείται σταθεροποίηση αλλά αντιθέτως διεύρυνση της υστέρησης και τίθεται ως στόχος όχι η άμεση αλλά ή μακροπρόθεσμη σύγκλιση όχι η άμεση αύξηση του ΑΕΠ αλλά η μεσοπρόθεσμη αύξηση κατά τον ρυθμό ανόδου του ΑΕΠ με την σημαντική ομολογία να ανακοπεί η τάση διερεύνησης.
ΤΟΤΕ ΟΧΙ ΜΟ\
