Τριήμερο συνέδριο για την παρουσίαση των νέων σχολικών βιβλίων και συζήτηση για τα δέκα χρόνια του προγράμματος «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα με συμμετοχή πανεπιστημιακών, εκπαιδευτικών, παιδαγωγών αλλά και μέλη της κοινωνίας και μειονοτικό σχολιαστή.
Την Παρασκευή 9, το Σάββατο 10 και την Κυριακή 11 Φεβρουαρίου 2007, στο Πνευματικό Kέντρο του Δήμου Aθηναίων (αμφιθέατρο «Αντώνη Τρίτση») πραγματοποιήθηκε τριήμερο συνέδριο με θέμα: «Νέα σχολικά βιβλία και εκπαιδευτικές αλλαγές στη μειονοτική και τη δημόσια εκπαίδευση» στα πλαίσια του προγράμματος «Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων» που συνεχίζεται από το 1997 υπό την αιγίδα και ευθύνη των καθηγητών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Άννας Φραγκουδάκη και Θάλειας Δραγώνα.
Το συνέδριο παρακολούθησαν 200 άτομα εκ των οποίων οι περισσότεροι ήταν ακαδημαϊκοί και φοιτητές. Στο συνέδριο που αξιολογήθηκαν τα δέκα χρόνια του προγράμματος συμμετείχαν ως ομιλητές και μέλη της Μειονότητας.
Η ιδέα και ο σκοπός διοργάνωσης του Συνεδρίου
Όπως μας αναφέρει η κ. Δραγώνα: «η ιδέα για τη δημιουργία του Συνεδρίου ήταν να παρουσιαστεί το παλαιότερο και νέο υλικό του παιδαγωγικού ιδρύματος καθώς και να γίνει συζήτηση γύρω απ’ τις βιωματικές εμπειρίες των συμμετεχόντων. Για τα νέα βιβλία εργάστηκαν οι συγγραφείς που έγραψαν και τα σχολικά βιβλία, που προσελήφθησαν μετά από διαγωνισμό. Οι άξονες που κινηθήκαμε ήταν δυο, η εκπαιδευτική μεταμόρφωση και η συγκεκριμένη δουλειά ».
Στην εισαγωγική ομιλία της η κ. Ά. Φραγκουδάκη, μεταξύ άλλων ανέφερε τα εξής: «η επικέντρωση του συνεδρίου στα σχολικά βιβλία δεν είναι τυχαία, τους τελευταίους μήνες γίνεται πλατειά συζήτηση γύρω από τα νέα σχολικά βιβλία που παρήγαγε το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο για πρώτη φορά όχι με απευθείας ανάθεση αλλά μετά από διαγωνισμό.
Τα νέα σχολικά βιβλία για κάποιους, ειδικούς ή μη, θεωρήθηκαν πρωτοπόρα, χαιρετίστηκαν με ενθουσιασμό, παρουσιάστηκαν με κολακευτικά λόγια στον τύπο και την τηλεόραση. Άλλοι με καλόπιστο τρόπο εξέφρασαν κριτική δηλώνοντας ωστόσο ότι τα νέα βιβλία βρίσκονται προς τη σωστή κατεύθυνση. Και για κάποιους τρίτους τα νέα σχολικά βιβλία θεωρήθηκαν αποσπασματικά, κατ’ επίφαση επικοινωνιακά, και αποτυχημένα πριν ακόμη δοκιμαστούν ή και σε μερικές περιπτώσεις πριν ακόμη γραφτούν. Οι επικριτές θρηνούν για την υποβάθμιση των κλασικών κειμένων στα νέα βιβλία της λογοτεχνίας. Ιδιαίτερα το βιβλίο Ιστορίας της στ’ Δημοτικού βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα. Από πολλές μεριές ακούστηκε και γράφτηκε ότι τα καινοτόμα στοιχεία των νέων βιβλίων, δηλαδή ότι είναι διαθεματικά, επικοινωνιακά και κειμενοκεντρικά τα συνάντησε ήδη η εκπαιδευτική κοινότητα από το 1998 στα βιβλία που γράφτηκαν στο πλαίσιο του Προγράμματος Εκπαίδευσης Μουσουλμνοπαίδων….
Tο συνέδριο, παρουσιάζοντας τα σχολικά βιβλία και εκπαιδευτικά υλικά του ΠEM, εισηγείται το διάλογο για τις επίμαχες έννοιες του διαθεματικού πλαισίου, της κειμενοκεντρικής προσέγγισης, του επικοινωνιακού προσανατολισμού, καθώς επίσης για την επιμόρφωση των εκπαιδευτικών, τον τρόπο με τον οποίο αποτελεσματικότερα εισάγονται νέες εκπαιδευτικές αντιλήψεις που στηρίζουν ένα νέο εκπαιδευτικό υλικό. Θα είναι χρήσιμο γενικότερα να αναδειχθεί πού συναντιούνται τα βιβλία του ΠΕΜ με τα νέα βιβλία του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου και πού αποκλίνουν….
H πρώτη αλλαγή που ξεκίνησε αμέσως να εφαρμόζει το ΠEM ήταν τα νέα σχολικά βιβλία. Έως το 1997 που ξεκίνησε, τα μειονοτικά δημοτικά χρησιμοποιούσαν για την εκμάθηση της ελληνικής και της ιστορίας, γεωγραφίας, μελέτης περιβάλλοντος και κοινωνικοπολιτικής αγωγής τα ίδια εγχειρίδια που χρησιμοποιούνταν σε όλα τα λοιπά σχολεία της χώρας, δηλαδή βιβλία γραμμένα για φυσικούς ομιλητές της ελληνικής και άρα αντικειμενικά απρόσιτα στην κατανόηση από τα αλλόγλωσσα παιδιά. Tο ΠEM δημιούργησε 40 σχολικά βιβλία και υλικά για το δημοτικό και μία λογισμική μέθοδο εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης γλώσσας.
Στη δεύτερη φάση του το ΠΕΜ έγιναν συμπληρωματικά εκπαιδευτικά υλικά για τη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσα, τα μαθηματικά, τη φυσική, την ιστορία, τη λογοτεχνία και λογισμικό υλικό για τη γεωγραφία. Καινοτόμα θεωρούμε επίσης την παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού και λεξικών (ελληνοτουρκικό και ορολογικό) σε λογισμική μορφή και τη χρήση νέων τεχνολογιών.
H συγγραφή των βιβλίων στηρίχθηκε μεταξύ άλλων στις μεθόδους εκμάθησης της ελληνικής ως ξένης γλώσσας και στη διαπολιτισμική αρχή ότι η αρμονική συμβίωση κοινωνικών ομάδων με διαφορετικά πολιτισμικά χαρακτηριστικά διδάσκεται και καλλιεργείται από τον εκπαιδευτικό θεσμό και έτσι διαμορφώνει την οπτική γωνία μέσα από την οποία οι διαφορές αναγνωρίζονται και γίνονται σεβαστές.
H αποδοχή των νέων βιβλίων στάθηκε πολύ δύσκολη. Kατά την προετοιμασία και την πιλοτική εφαρμογή τους τα νέα βιβλία και εκπαιδευτικά υλικά συνάντησαν ισχυρή αντίσταση. Aποκαλυπτικό είναι ότι τα βιβλία συνάντησαν αρκετές φορές την εκ των προτέρων βεβαιότητα ότι τα περιεχόμενά τους ήταν από εθνική άποψη τρωτά, από ανθρώπους που δεν τα είχαν καν ακόμα κοιτάξει.
H επιμόρφωση ήταν από τα σημαντικότερα και δυσκολότερα έργα του ΠEM. Το γιατί θα το ακούσετε από πολλούς εισηγητές κατά τη διάρκεια αυτού του Συνεδρίου. Τα περιεχόμενα της επιμόρφωσης αφορούσαν τη διγλωσσία στο σχολείο και την αναγκαιότητα διδασκαλίας της ελληνικής ως δεύτερης και ξένης γλώσσας, τόνιζαν τη σημασία της μητρικής γλώσσας για την εκμάθηση της ελληνικής και για τη μάθηση γενικά, αναδείκνυαν τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής και τις μεγάλες διαφορές της από την τουρκική γλώσσα (που ερμήνευε μεγάλο ποσοστό λαθών των μαθητών), υποστήριζαν την επικοινωνιακή λειτουργία της γλώσσας και έδωσαν συστηματικά έμφαση στη διαθεματική προσέγγιση της γνώσης που ήταν το υπόβαθρο των νέων σχολικών βιβλίων και υλικών. Σταδιακά η επιμόρφωση ανέδειξε τα δύσβατα ζητήματα της εθνοτικής και πολιτισμικής ταυτότητας των μειονοτικών μαθητών».
Εκπρόσωποι της Μειονότητας
Το Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης εκπροσώπησαν στο συνέδριο, ο δημοσιογράφος Οζάν Αχμέτογλου και η καθηγήτρια Αγγλικών Ντιλντάρ Μεχμέτ.
Ο δημοσιογράφος Οζάν Αχμέτογλου που εκπροσωπούσε στο συνέδριο τον Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης, επισήμανε πως η μειονότητα θέλει να προστατεύσει και να αναπτύξει την εθνική της ταυτότητα και κουλτούρα και λέγοντας ότι η εκπαίδευση είναι το πιο σημαντικό εργαλείο σ’ αυτό το θέμα τόνισε πώς επειδή, η εκπαίδευση της μειονότητας γίνεται στα Τουρκικά και Ελληνικά, αυτό θα πρέπει να μελετηθεί ως ενιαίο σώμα. Ο Αχμέτογλου που επίσης επισήμανε πως τα μειονοτικά Λύκεια της Κομοτηνής και της Ξάνθης δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις και δήλωσε ότι ακόμα δεν έχουν δοθεί απαντήσεις στα αιτήματα για καινούρια μειονοτικά γυμνάσια αλλά και νηπιαγωγεία .
Η Καθηγήτρια Αγγλικών Ντιλντάρ Μεχμέτ είπε πως, τα παιδιά που στα δημοτικά σχολεία εκπαιδεύτηκαν με τα βιβλία που ετοιμάστηκαν στα πλαίσια του προγράμματος “Εκπαίδευση Μουσουλμανοπαίδων’’ πηγαίνουν πλέων στο γυμνάσιο, αλλά ακόμα εξακολουθούν να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα. Η Ντιλντάρ Μεχμέτ η οποία αφού επισήμανε ότι είναι αξιοσημείωτο το ότι τα παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα στην εκμάθηση των Τουρκικών και Ελληνικών μαθαίνουν ευκολότερα την Αγγλική γλώσσα, αναφέρθηκε και στην σημαντικότητα της μεθόδου που ακολουθεί ο δάσκαλος κατά την διάρκεια του μαθήματος εκτός από τα εκπαιδευτικά εργαλεία.
Ο βουλευτής Ροδόπης Ιλχάν Αχμέτ στην ομιλία που έκανε την πρώτη ημέρα του συνεδρίου επισήμανε πως η συνθήκη της Λωζάνης δίνει στην Μειονότητα το δικαίωμα να προστατεύσει τον πολιτισμό της. Ο Ιλχάν Αχμέτ αφού επισήμανε πως η αναλογία διαρροής από τα μέλη της Μειονότητας είναι ακόμα αυξημένη, δήλωσε πως στην αρχή υπήρξε μια καχυποψία προς το πρόγραμμα της κ. Φραγκουδάκη αλλά στη συνέχεια αυτό άλλαξε.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
