Η κατασκευή του 3ου Λυκείου σε δασοσκέπαστο χώρο όπου το πρώην Νοσοκομείο Ξάνθης είχε προκαλέσει αντιπαραθέσεις Πολιτών και Δημόσιας Διοίκησης.
Η δεύτερη, προώθησε το έργο παρά την ύπαρξη νομικών αδυναμιών.
Ωστόσο και οι Πολίτες δεν έμειναν άπραγοι. Τρεις απ’ αυτούς (που τελικά όμως έμεινε ένας, καθ’ όσον οι δύο αποσύρθηκαν – γιατί άραγε;) προσέφυγαν το 2002 στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά ενεργειών του Γ.Γρ. Περιφέρειας (Απόφαση ρυμοτόμησης του χώρου υπέρ του Λυκείου και άρνηση ανάκλησης αυτής, την οποία ανάκληση σημειωτέο είχε ζητήσει ο Συνήγορος του Πολίτη).
Το Σ.τ.Ε. με την 2697/2006 Απόφασή του, η οποία πρόσφατα έφθασε στην Ξάνθη και έφερε πάλι το θέμα στην επικαιρότητα, δεν δέχθηκε ως επαρκείς τους λόγους άρνησης – κυρίως διότι δεν εξετάσθηκαν αρκούντως οι υφιστάμενες άλλες εναλλακτικές λύσεις – και ακύρωσε ως προς το μέρος αυτό την Απόφαση άρνησης του Γ.Γ.Π.
Έτσι, ως άλλωστε αναμένετο, το 3ο Λύκειο βρίσκεται αιωρούμενο σε ότι αφορά την πλευρά αυτή της υπόθεσης, αφού, έμμεσα, φαίνεται πως δεν ισχύει η υπέρ αυτού ρυμοτόμηση, γεγονός που συμπαρασύρει σε ακυρότητα και άλλες αποφάσεις.
Πέραν αυτού όμως υπάρχει και άλλη ανοιχτή πληγή στο θέμα. Αθεράπευτη. Ούτε με την πάροδο του χρόνου.
Οι Αρχές που προωθούσαν την κατασκευή του κτιρίου προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να μην φανεί οτι η έκταση είχε χαρακτήρα δάσους. Οι λόγοι ευνόητοι. Αν, δάσος ναι, χτίσιμο, γιοκ.
Το αρμόδιο Δασαρχείο (Ξάνθης) έδινε αρχικά (την περίοδο 2000-2005) ασαφείς (διφορούμενες) απαντήσεις χάριν των οποίων εφέρετο οτι υπερπηδείτο το εμπόδιο της δασικής νομοθεσίας. Οι ενδιαφερόμενες Υπηρεσίες απέφευγαν φυσικά να ζητήσουν αποσαφήνιση.
Έτσι όμως σωρεύονταν μεγάλη ευθύνη και τελικά, μετά από παρέμβαση και του Συνήγορου του Πολίτη, αποκάλυψε (το Δασαρχείο) το 2005 την αλήθεια, (μ’ εμπιστευτικό όμως έγγραφο κρυφά δηλαδή – γιατί άραγε; επρόκειτο για Κρατικό μυστικό; Φοβόντουσαν κάτι;) οτι δηλαδή πρόκειται για δάσος.
Από το σημείο αυτό και πέρα, σημείο νέας αφετηρίας, οι εξελίξεις έπρεπε να είναι καταιγιστικές, αποτρεπτικές για κάθε παρά πέρα δραστηριότητα. Ιδού γιατι.
1. Κατά τεκμήριο όλα τα δάση – εκτός και αν υπάρχει (εδώ δεν υπάρχει) επίσημη αναγνωριστική πράξη περί ιδιωτικού – ανήκουν στο Δημόσιο και διαχειρίζονται από τις Δασικές Υπηρεσίες του και την Δασική Νομοθεσία που δεν επιτρέπει την οικοπεδοποίησή τους. Άρα η τύχη του δάσους βρίσκονταν στην ευθύνη της Δασικής υπηρεσίας και μόνο, η οποία είχε χρέος να ενεργήσει κατά τα επιτασσόμενα από την Δασική Νομοθεσία και το Σύνταγμα (πράγμα που βέβαια δεν έγινε).
2. Το δάσος αυτό, τ’ οποίο σημειωτέο αποτελεί απόσχιση του ευρύτερου περιαστικού δάσους Ξάνθης με τ’ οποίο συνδέεται με δασομένο λαιμό εν είδη ομφάλιου λώρου, δεν μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για επέκταση σχεδίου πόλεως (Σ.τ.Ε. 615/1968, 359/1963, αρθ. 14 Δασικού Κώδικα κ.λ.π.). Παρ’ όλα αυτά έγιναν δύο.
3. Ατυχώς και οι δύο ρυμοτομήσεις βρέθηκαν να μην κατέχουν, για την όποια εγκυρότητά τους, τεκμήριο νομιμότητας (που μπορούσε να δώσει λύση με το νόμο 998/1979 και 412/1993 Απ. Σ.τ.Ε.) καθ’ όσον ούτε στην μία (το 1979), ούτε στην άλλη (το 2001) περίπτωση δεν εξετάσθηκε, έστω και εικονικώς, ούτε κρίθηκε κατά την έκδοση των σχετικών αποφάσεων, ο δασικός ή μη χαρακτήρας της έκτασης.
4. Κατά το Σύνταγμα (αρθ.117 παρ.3), η επίμαχη έκταση, δάσος πλέον αδιαμφισβητήτως, παρ’ ότι αποψιλώθηκε και δομήθηκε εξακολουθεί να έχει τον χαρακτήρα του δάσους και πρέπει να κηρυχθεί υποχρεωατικά αναδασωτέα. Επί πλέον, κατά τον Δασικό Κώδικα, επιβάλεται η σύνταξη και υποβολή πρωτοκόλου διοικητικής αποβολής και ποινική δίωξη κατά των υπαιτίων. Και ακόμη, η τυχόν περεταίρω διείσδυση στην νομοθεσία πιθανώς ν’ αποκαλύψει διατάξεις κατεδάφισης κ.λ.π. Αλλά κάτι τέτοια ξεχάστε τα αφού ούτε τα προηγούμενα θα έχουν κάποια τύχη.
Λέγεται, και ισχύει, πως η ευθεία είναι συντομοτέρα πάσης άλλης. Το ίδιο, και η καθαρή λύση, είναι αποτελεσματικότερη πάσης άλλης.
Στην προκείμενη περίπτωση, σύμφωνα και με το Σ.τ.Ε. η καθαρή λύση συνίστατο στην αξιοποίηση εναλλακτικών θέσεων και όχι η θυσία εκατοντάδων πεύκων που άνοιξε αθεράπευτη πληγή για το Λύκειο και τους μαθητές του και φόρτωσε ευθύνες σε Υπηρεσίες και Υπαλλήλους οι οποίες, ναι μεν, σ’ επίπεδο Δημόσιας Διοίκησης, μπορεί να μην αναζητηθούν, είναι άγνωστο όμως το τί μπορεί να συμβεί σ’ επίπεδο Δικαιοσύνης.
Τέλος για να γίνει πιό κατανοητή και προ πάντως συνειδητή η εν γένει σχέση δάσους και σχολικών κτιρίων, σημειώνεται ότι η Πολιτεία, με την Νομοθετική της εξουσία, επέτρεπε, μέχρι και τις 16 Οκτωβρίου 1987, διάθεση (υπό προϋποθέσεις) δημόσιου δάσους ή μέρος αυτού, για σχολικές στέγες (Ν.Δ. 86/69 και Ν.998/79).
Έκτοτε όμως με τον Ν.1734/1987 καμία τέτοια διάθεση δεν επιτρέπεται παρά μόνο αν πρόκειται για δασική έκταση (όχι δάσος) και αυτή ωστόσο αν δεν έχει προστατευτικό χαρακτήρα.
Η ευαισθησία τουτέστιν και το ενδιαφέρον της Πολιτείας έγειρε διαχρονικά (ορθώς) υπέρ της προστασίας του περιβάλλοντος, υπέρ των δασών και των ευεργετημάτων τους για το σύνολο της Κοινωνίας, και όχι της Σχολικής Στέγης η οποία μπορεί να βρεί την λύση της ποικιλοτρόπως. Από πλευράς όμως οργάνων της Πολιτείας αυτής τί γίνεται; Αφήστε το. Μην το ψάχνετε. Ούτε αυτό.
Ξάνθη Φεβρουάριος 2007
Ιωάννης Γκεβρέκης
Γεωτεχνικός – Δασολόγος
Επίτιμος Δασάρχης
