Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
«Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει,
για να ζυγίσει, μια «ελλιπή» μερίδα,
θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι
κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα».
Κώστας Καρυωτάκης\
«Πώς αλλάζει η ζωή
με μια εφημερίδα
να γυρίζεις σελίδα
και να βρίσκεις ελπίδα».
Πώς αλλάζει η ζωή
με μια ωραία ομάδα
μελωδία, λιακάδα…».
Ευσταθία
Το ποτήρι μπορεί να φαίνεται σε κάποιους μισοάδειο ή σε κάποιους άλλους μισογεμάτο. Η ζωή κρύβει πολλά μυστικά, πολλά αναποδογυρίσματα, που ανακαλύπτοντάς τα, ζώντας τα, μπορεί να αισθανόμαστε μισοάδειοι ή μισογεμάτοι.
Το ποτήρι μπορεί να σπάσει κάποια στιγμή, να ραγίσει, να λερωθεί. Είναι στο χέρι μας να μαζέψουμε τα κομμάτια μας, να ψάξουμε για κόλλα όπου μπορούμε κι όπου δεν μπορούμε, να μη ντραπούμε να ζητήσουμε ένα χέρι βοηθείας.
Δε σημαίνει αυτό ότι όλοι τα καταφέρνουν. Οι εποχές δεν το επιτρέπουν, δεν ευνοούν την ανθρώπινη επαφή και κατανόηση, την αλληλεγγύη και την αυταπάρνηση, τη σιωπή και τη δημιουργικότητα.
Κάποιοι χάνονται σαν πρόβατα στη σφαγή, άλλοι μεθάνε με όποιο μέσο γίνεται, καλύπτοντας κενά και αδυναμίες, άλλοι δεν έμαθαν ποτέ από κανέναν, δε διδάχτηκαν ότι υπάρχει μια διέξοδος, μια θεία διέξοδος, η τέχνη.
Η τέχνη του λόγου, της ζωγραφικής, της σκιάς, της μαγειρικής, της αφήγησης, του τραγουδιού, της ποίησης, της φωτογραφίας, της γλυπτικής, η αρχιτεκτονική, η χαρακτική…
Ίσως κάποιοι θεωρούν ότι η τέχνη είναι ελιτίστικη, ότι δεν την καταλαβαίνουν, ότι προορίζεται για λίγους. Ας σκεφτούμε όμως μόνο αν έχουμε γράψει ή τραγουδήσει έστω δυο στιχάκια στη ζωή μας, αν έχουμε χαράξει ένα αγαπημένο όνομα σε θρανίο ή σε παγκάκι, αν έχουμε βγάλει έστω τυχαία μια φωτογραφία που αναδεικνύει όχι τη σέλφι υπεροψία μας αλλά μια κρυφή υποψία ψυχής.
Πολλές φορές ξεχνάμε τα λόγια του ποιητή Γιώργου Σεφέρη: «Ο κόσμος είναι απλός». Ξεχνάμε ότι υπάρχει δίπλα μας και περιμένει ο μέγας δάσκαλος, η φύση. Τις περισσότερες φορές δε θέλουμε να κάνουμε την αρχή, να ταράξουμε τα στάσιμα νερά, να πιάσουμε το στυλό, το μολύβι, το κοπίδι.
Ξεχνάμε ότι όπως η αυγή χαράζει, έτσι κι ο άνθρωπος χαράζει. Τη μοίρα του, τις επιθυμίες του, τη ζωή του.
Έτσι έγινε και με τον νέο Ξανθιώτη χαράκτη, Ευάγγελο Τάσιο, με καταγωγή από αγροκτηνοτροφική οικογένεια και από το χωριό Κρεμαστή. Ο συνονόματος τσοπάνης παππούς του, όταν ήταν στα βουνά με τα πρόβατά του, σκάλιζε την ξύλινη γκλίτσα του στις ώρες μοναξιάς, περισυλλογής και ζωντανής δημιουργίας της λεγόμενης λαϊκής τέχνης. Οι κτηνοτρόφοι και σήμερα κάνουν τον δικό τους αγώνα για να ζήσουν, σε επαφή με τα ζωντανά τους.
Κι ο Ευάγγελος Τάσιος δημιουργεί ποικιλοτρόπως, διδάσκει, όπως κι αυτός διδάχτηκε από τους δασκάλους του στη Σχολή Καλών Τεχνών του ΑΠΘ, αλλά και πάντα αξιοποιεί το παρελθόν του και τη βιωματική και όχι φολκλορική σχέση του με την ελληνική ύπαιθρο και παράδοση.
«Η παράδοση είναι κάτι ζωντανό. Δεν πρέπει να αναπαράγουμε μόνο ό,τι έχει γίνει στο παρελθόν. Η παράδοση είναι και οι καλλιτέχνες που ζουν τώρα. Δε γίνεται το σήμερα να το σκοτώνεις, να το σφάζεις» κατά τα λεγόμενα του χαράκτη.
Γύρω μας, δίπλα μας, ζουν, αναπνέουν, αγωνίζονται τόσοι άνθρωποι, ίδιοι με μας, διαφορετικοί από μας. Από όλους έχουμε κάτι να πάρουμε, πέρα από τα λόγια τα τυπικά, τα εκκωφαντικά, τα επιφανειακά. Αρκεί να έχουμε «ανοιχτά πάντα κι άγρυπνα τα μάτια της ψυχής» μας, όπως προστάζει ο Διονύσιος Σολωμός, και να κάνουμε το πρώτο βήμα.
Για τον Ευάγγελο Τάσιο το βήμα αυτό είναι μια βόλτα στη φύση, στο χωριό, είναι η παρατήρηση και η προσπάθεια να γίνουν τέχνη απλά, καθημερινά αντικείμενα, ζωντανά σύμβολα ιδωμένα με άλλο μάτι.
Η προσπάθεια είναι πάντα μία: να ανοίξουμε λίγο παραπάνω τα μάτια, την ψυχή, το στόμα, να δείξει ο καθένας την αλήθεια του. Να υπάρξει επικοινωνία, στην περίπτωση του κειμένου αυτού μέσα από μια εφημερίδα, μέσα από μια ομάδα. Για να συ-ζητήσουμε σύμβολα, ανησυχίες, ιδέες, να αναζητήσουμε παρηγορία και προτροπή, για να αλλάξουμε μέσα και έξω μας, έστω και λίγο, τα κακώς κείμενα.
Η τέχνη του λόγου, η τέχνη της χαρακτικής είναι μόνο η αφορμή. Η αιτία ήταν και είναι πάντα η ανάγκη και η χαρά της τέχνης, του λόγου, της επαφής. Γι’ αυτό εξακολουθούν να υπάρχουν και σήμερα νέοι καλλιτέχνες, κάθε είδους, που σε αυτούς τους χαλεπούς καιρούς αγωνίζονται, συνεχίζουν να δημιουργούν δίπλα μας, να ονειρεύονται, να νοιάζονται για τον διπλανό τους.
Μια κουβέντα του Ευάγγελου Τάσιου συνοψίζει την ψυχοθεραπευτική αλλά και κοινωνική διάσταση της τέχνης: «Μέσα από την όποια τέχνη μιλάμε γι’ αυτά που νιώθουμε, μ’ ένα διαφορετικό τρόπο ο καθένας. Μελετάμε το θέμα που προσεγγίζουμε συνεχώς, αναζητάμε καινούρια πράγματα. Δε μένουμε αδρανείς, τουλάχιστον νοιαζόμαστε!»
Το κείμενο αφιερώνεται σε όσους έφυγαν από κοντά μας, χωρίς να πιάσουν ποτέ το μολύβι, το στυλό, το κοπίδι. Σε όσους έφυγαν άδικα, πρόωρα, εγκληματικά, σαν πρόβατα στη σφαγή των Τεμπών. Με την ευχή η ψυχική ανάταση, η Ανάσταση όλων μας, της κοινωνίας μας, να μην αργήσει.
Τουλάχιστον ας νοιαστούμε γι’ αυτήν, όπως μπορεί ο καθένας μας. Μήπως σταματήσουν κάποτε κάποιοι να μας συμπεριφέρονται σαν πρόβατα, να πετάνε σε μας και τα παιδιά μας, «ελλιπείς μερίδες».
* Το άρθρο γράφτηκε στο πλαίσιο των διαδικτυακών μαθημάτων της Ακαδημίας Ποίησης και Παραμυθιού «Από το παραμύθι στην αρθρογραφία»
