«Θα σε ξανάβρω στους μπαξέδες
τρεις του Σεπτέμβρη να γυρνάς»
Μάνος Ελευθερίου
Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
Η τσάντα με τα καλούδια του μπαξέ προσφέρεται πάντα γεμάτη. Η γειτονιά του χωριού δεν ξεχνά να είναι γειτονιά. Δεν ξεχνά ούτε όσους έφυγαν και ξαναγυρνούν στις πατρογονικές εστίες μόνο για την καλοκαιρινή άδεια ή για το πανηγύρι.
Μια τσάντα γεμάτη με όλα τα καλά του καλοκαιρινού μπαξέ που επιμένει και τους καρπούς του κάθε τόπου προσφέρεται πάντα μαζί με έναν καλό λόγο.
Κι ας έχουμε ξεχάσει να ακούμε και βιαζόμαστε να μιλήσουμε.
Κι ας βιαζόμαστε να τα πούμε όλα όσα θεωρούμε ότι ξέρουμε γιατί συνηθίσαμε να (προ)τρέχουμε.
Κι ας έχουμε χάσει οι νεότεροι γεύσεις, συνταγές και μεθόδους συντήρησης της τροφής παμπάλαιες.
Πέρα από την επαφή μας με το ζωογόνο χώρο του χωριού σε περίοδο διακοπών, υπάρχουν εργάτες κάθε τέχνης που χειμώνα-καλοκαίρι ζυμώνουν και ζυμώνονται με τις αναμνήσεις και τις ζωντανές συλλογικές και ατομικές μνήμες, μακριά από τις σύγχρονες απρόσωπες μεγαλουπόλεις.
Μία τέτοια καλλιτέχνιδα είναι η κυρία Γαρυφαλλιά Μπαρή. Πρόκειται για ένα γαρύφαλλο που «φύτρωσε» στη Θράκη και μας προσφέρει εδώ και πολλά χρόνια τα ευωδιαστά άνθη της.
Αφορμή για το κείμενο αυτό αποτέλεσε μια έκθεση που πέρασε και μια άλλη που θα ‘ρθει. Η κυρία Μπαρή παρουσίασε από 2 ως 10 Αυγούστου στην Αλεξανδρούπολη μια μεγάλη συλλογή έργων της, σε ατομική έκθεση που οργανώθηκε από την Ένωση Πολιτιστικών Φορέων Έβρου.
Εκεί, στο Νομαρχείο Αλεξανδρούπολης, χάρη στα πινέλα της κυρίας Μπαρή πήραν σάρκα και οστά παιδικές αναμνήσεις πολλών, ξαναζωντάνεψαν αγροτικές εργασίες μιας άλλης εποχής και έγιναν ζωγραφικά έργα κτίρια της Αλεξανδρούπολης που στέκονται ακόμα κι άλλα που χάθηκαν.
Στα έργα της κυρίας Μπαρή ευτυχούμε να δούμε διάφορα στοιχεία της ναΐφ ζωγραφικής να συνδυάζονται με πολύ καίριο και γι’ αυτό καθηλωτικό τρόπο.
Κυριαρχεί ίσως όμως η εμπειρία της ζωγράφου, του ανθρώπου που πιάνει το πινέλο για να ζωγραφίσει όχι κάτι ακαδημαϊκό, κάτι μακρινό, όχι κάτι που άκουσε ή διάβασε αλλά κάτι που έζησε. Και φαίνεται ότι το έζησε με όλο της το είναι και το συναίσθημα, σαν άνθρωπος που δίνεται απλά και ολοκληρωτικά στα πιο μικρά αλλά και στα πιο μεγάλα.
Αυτό το συναίσθημα ή μάλλον τα πολλαπλά και έντονα ανθρώπινα συναισθήματα ευτυχούμε να τα δούμε να μεταφέρονται στον καμβά της με τον μοναδικό τρόπο της.
Τα πλούσια και καθαρά χρώματα που μπλέκονται μεταξύ τους σαν σε ζωγραφικό αργαλειό, το λιτό και κοφτερό σχέδιο, η επιλογή της σκηνής που απεικονίζεται κάθε φορά, όλα πετυχαίνουν να ακουμπήσουν ευαίσθητες χορδές του θεατή. Μας ξαναπηγαίνουν με ανανεωτική και κατανυκτική διάθεση στη λαϊκή παράδοση, στο χωριό που τη γέννησε και γενικά στη ζωοδότρα φύση.
Ας είναι η έκθεση όπου παρουσιάζονται έργα της κυρίας Μπαρή ακόμα μια ευκαιρία για τους Ξανθιώτες να έρθουν σε επαφή με το υψηλό ζωγραφικό έργο της.
Η Δημοτική Πινακοθήκη Ξάνθης στις Γιορτές Παλιάς Πόλης αποτελεί τον χώρο όπου παρουσιάζονται πίνακές της στο πλαίσιο ομαδικής έκθεσης καλλιτεχνών της περιοχής. Η περίοδος της πανδημίας στέρησε από την πόλη αυτήν την απελευθερωτική επαφή, ενώ εξαίρεση αποτέλεσε η παρουσίαση το 2020 της εξαιρετικής ενότητας έργων της κυρίας Μπαρή για το θέατρο σκιών στην έκθεση «Όλες οι τέχνες για τον Καραγκιόζη» στο Λύκειον των Ελληνίδων.
Τρέξατε λοιπόν στην αυλή της Δημοτικής Πινακοθήκης Ξάνθης από 3 ως 10 Σεπτεμβρίου για να δείτε τα χρώματα ενός άλλου μπαξέ, αυτού που έχει η κυρία Μπαρή μέσα της, αυτού που αποτυπώνει με επιμονή και συναίσθημα, αυτού που καθρεφτίζει μνήμες και βιώματα του καθενός μας.
Ας τρέξουμε να ξαναβρούμε και να μοιραστούμε τον δικό μας προσωπικό μπαξέ. Τον μπαξέ των συναισθημάτων.
