Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
«Ευτυχώς ό,τι έλαμψε κάτι έχει φωτίσει.
Ευτυχώς ό,τι έσταξε είχε μια πηγή»
Δημήτρης Αβούρης
Άγγλοι, Γάλλοι… όχι Πορτογάλοι αλλά Τούρκοι, Βούλγαροι, Έλληνες επισκέπτες από την Κρήτη, τη Μεσσηνία, τα Γρεβενά, τα Γιάννενα και πολλά άλλα μέρη…
Πόσες κουκίδες στον χάρτη ενώθηκαν τις πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, για ακόμα μια χρονιά, με την Παλιά Ξάνθη; Πόσοι άνθρωποι άκουσαν, είδαν και κυρίως ένιωσαν τι σημαίνει ο παραδοσιακός οικισμός της πόλης;
Μία πόλη, είτε παλιά είτε καινούργια, δεν είναι μόνο τα κτίρια. Είναι πρώτα και κύρια οι άνθρωποι, οι ιστορίες τους, οι ενέργειες όλων που συμπλέκονται.
Αυτή η δυναμική της Ξάνθης και ιδιαίτερα της παλιάς πόλης παρουσιάστηκε στις ξεναγήσεις που οργανώθηκαν και φέτος από το Κέντρο Πολιτισμού.
Καθώς προσφέρονταν δωρεάν από τον Δήμο Ξάνθης, όλοι οι Ξανθιώτες και οι Ξανθιώτισσες καλωσόρισαν τους επισκέπτες! Πέρα από τις ιστορικές πληροφορίες που ακούστηκαν και ταξίδεψαν τον κόσμο στο παρελθόν της πόλης, αποσπάσματα από βιβλία που αναφέρονται στην περιοχή αποτέλεσαν συνοδοιπόρο μας.
Έτσι, το παζάρι της Ξάνθης εμφανίστηκε μπροστά στα μάτια μας (ακόμα κι αν δεν ήταν μέρα Σάββατο) μέσα από τη γλαφυρή πένα του κυρίου Νικόλαου Τσούργιαννη («Ιστορίες από την Ξάνθη, την όμορφη πόλη», έκδ. 2022).
Ο Μάνος Χατζιδάκις, μιλώντας για ένα μουσικό κομμάτι του Νταριούς Μιγιό, σήκωσε την κουρτίνα των αναμνήσεών του, για να μας αφήσει να δούμε «τη μικρή επαρχιακή πόλη Ξάνθη» όπου γεννήθηκε («Ο καθρέφτης και το μαχαίρι», έκδ. 1988).
Οι ντεγκτσήδες και οι ξεφυλλίστρες ξαναζωντάνεψαν και μας μίλησαν για το σκληρό μεροκάματο μέσα από ένα απόσπασμα από διήγημα του Στέφανου Ιωαννίδη («Οι Ντεγκτσήδες και άλλα Διηγήματα», έκδ. 1979).
Πόσοι άνθρωποι ονειρεύτηκαν, θαύμασαν, περιπλανήθηκαν αυτές τις μέρες στα σοκάκια αλλά και τις εκδηλώσεις στην παλιά Ξάνθη; Σίγουρα πάρα πολλοί. Πέρα από τη θέα των αναπαλαιωμένων κτιρίων που κοσμούν τον παραδοσιακό οικισμό, πόσοι αναρωτήθηκαν παράλληλα πώς υποστηρίζονται οι άνθρωποι του πολιτισμού της πόλης, ιδίως οι νέοι, οι πολλές δραστήριες και δημιουργικές ομάδες της που διατηρούν αλλά και παράγουν πολιτισμό πολυποίκιλα; Ίσως όχι τόσοι πολλοί.
Όσοι όμως αναρωτήθηκαν όντως και συζήτησαν γι’ αυτό – ανάμεσά τους και συμμετέχοντες στις ξεναγήσεις της γράφουσας – έδωσαν τροφή για σκέψη, τροφή για νέες προτάσεις.
Ας καταγραφεί λοιπόν ακόμα μία, που μπορεί να αποτελέσει έναυσμα για σύγχρονη καλλιτεχνική δημιουργία και παραγωγικές συνεργασίες, παράλληλα με την προβολή και συντήρηση του παραδοσιακού οικισμού: να γίνει η Ξάνθη μια ακόμα Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης!
Τη δυναμική και τις δυνατότητες τις έχει, τους καλλιτέχνες και τους πολιτιστικούς φορείς που δραστηριοποιούνται σε διάφορα πεδία, επίσης. Ας είναι αυτή η πρόταση μια αφορμή μονάχα, για να γίνει πράξη στην πόλη το ρητό: η ισχύς εν τη ενώσει!
