«…η μνήμη καίει άκαυτη βάτος.
Μνήμη του λαού μου σε λένε Πίνδο και σε λένε Άθω».
Οδυσσέας Ελύτης
Η μνήμη είναι ένα ακόμα μοναδικό χαρακτηριστικό του ανθρώπινου οργανισμού. Δουλεύει αθόρυβα, συνεργάζεται με όλο μας το είναι, συγκρατεί και ανασύρει σε ανύποπτο χρόνο μυρωδιές, εικόνες, φράσεις και συναισθήματα που μας καθορίζουν.
«Θα φάμε, θα πιούμε και νηστικοί θα κοιμηθούμε». Πότε άραγε να επινοήθηκε αυτή η φράση και από ποιον τρελό ή σοφό; Ποιος θα την ακούσει και δε θα ανασύρει από τη μνήμη του προσωπικά βιώματα;
Η τέχνη έχει το χάρισμα να δίνει τη δυνατότητα για έντονες εμπειρίες, για προσωπικές κατακτήσεις, για άλματα του μυαλού. Έτσι και η τέχνη του θεάτρου σκιών καταγράφει μέσα της τους αγώνες επιβίωσης του λαού μας, τα δημιουργήματα των χεριών του, το λυτρωτικό γέλιο που ανανέωνε διαρκώς το λαϊκό πνεύμα.
Μνήμη του λαού μου σε λένε Καραγκιόζη.
Σήμερα που το κάθε λογής σύστημα και οι εξουσίες μας θέλουν αμνήμονες, να προσπερνάμε σε κλάσματα δευτερολέπτου μόνο την κάθε φανταχτερή επιφάνεια, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τη μνήμη μας, όχι με μια στείρα παρελθοντολαγνεία αλλά για να ονειρευτούμε το μέλλον μας και το μέλλον των παιδιών μας;
Ας φανταστούμε μόνο να είχαμε τη μνήμη και τη ζωοδότρα τέχνη στην καθημερινότητά μας, στον δημόσιο χώρο, να μας ξεκουράζουν, να μας απαλύνουν τον πόνο, να μας κλείνουν το μάτι και να μας εμψυχώνουν.
Ας φανταστούμε μόνο το «Πάρκο Ονείρων Καραγκιόζη». Ένα πάρκο στην καρδιά της πόλης, στον τόσο σημαντικό ελεύθερο χώρο, να καθιστά εμάς πιο ελεύθερους.
Ελεύθερους να γελάσουμε με τους ήρωες του νεοελληνικού θεάτρου σκιών, που θα παρελαύνουν ως μεταλλικές φιγούρες τριών μέτρων.
Ελεύθερους να παίξουμε μαζί τους και να ανταλλάξουμε έξυπνες ατάκες, βγαλμένες απ’ τα βάσανά μας, απαλύνοντάς τα.
Ελεύθερους να ακούσουμε τη ντοπιολαλιά τους και τα στιχάκια τους και να δοκιμάσουμε κι εμείς με τα παιδιά μας να τα σιγοτραγουδήσουμε.
Ελεύθερους να ονειρευτούμε, να φάμε, να πιούμε, ακόμα κι αν νηστικοί κοιμηθούμε.
Το πρότερο παράδειγμα υπάρχει πια, απτό, όχι μόνο ως πρόταση στα συρτάρια δημοτικών υπηρεσιών. Το παράδειγμα προς μίμηση έχει υψωθεί κι ατενίζει την Πίνδο, ως μεταλλική φιγούρα Καραγκιόζη 3 μέτρων, στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης «Θεόδωρος Παπαγιάννης», στο Ελληνικό Ιωαννίνων, για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Το αν βγει απ’ τα συρτάρια όπου παραχώθηκε, η πρόταση που έγινε ήδη από το 2019, για τον πολιτιστικό και σχολικό τουρισμό και γενικά για την πόλη της Ξάνθης (ή όποιας γειτονικής πόλης τελικά), είναι θέμα της αρχής της πόλης. Οι πολίτες το ζητούν, το υποστηρίζουν, το υπογράφουν στο πλαίσιο της έκθεσης «Όλες οι τέχνες για τον Καραγκιόζη». Ζητείται λοιπόν υπεύθυνος!
Νατάσα Μιχαηλίδου
Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
