Ο ίδιος ομολογεί πως μεταφράζοντας τον Μπαλζάκ από τα Γαλλικά στα Ρώσικα απέκτησε την διάθεση να γίνει και ο ίδιος συγγραφέας. Και έγινε, μάλιστα πλαγιοκόπησε τον δάσκαλό του πολλές φορές και αποπειράθηκε να τον ξεπεράσει. Ο Ντοστογιέφσκι είναι τωόντι μεγάλος στην καταβύθιση εντός της ανθρώπινης ύπαρξης, ένας πραγματικός χειρουργός και ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Η πένα του είναι ένα κοφτερό νυστέρι που ανοίγει το στέρνο μας και βρίσκει εκεί ό,τι περνάει από την σκέψη και καταλήγει στο συμπέρασμα. Είναι εξειδικευμένος χειρουργός των συναισθημάτων. Κόβει και βάφει με το αίμα του αισθήματος τα χέρια του και τα δικά μας μυαλά.
Λέει λοιπόν αυτός ο μεγάλος Ρώσος για την θέση που πρέπει να παίρνουμε ανάμεσα στους πολλούς: ‘’Είναι καλύτερο να είσαι δυστυχισμένος και να γνωρίζεις το χειρότερο παρά να είσαι ευτυχισμένος στον παράδεισο των ηλιθίων’’.
Δεν κάνει λάθος, είναι αδύνατον να είσαι ένας αξιοπρεπής ηλίθιος που πάσχει από πνευματική εξηλιθίωση στις εξέδρες του γηπέδου και να πιστεύεις στο αλάθητο των επιλογών σου. Για έναν εχέφρονα, δεν είναι αποδεκτό να βλέπεις Αμερικάνικα φιλμς δολοφονιών και πολεμικών συρράξεων με δισεκατομμύρια νεκρούς και ακρωτηριασμένους και να καταναλώνεις με βαρβαρότητα σακούλες με γαριδάκια στον καινούριο σου καναπέ . Δεν συνάδει με την απλούστερη λογική του Πλάτωνα.
Είναι αδιανόητο να ωρύεσαι υπέρ μιας ποδοσφαιρικής ομάδας πολυεκατομμυριούχων ποδοσφαιριστών και στο σπίτι σου να στερείς την θέρμανση από τα παιδιά σου. Σε όλες τις περιπτώσεις εσύ μπορεί να νοιώθεις ευτυχισμένος, σίγουρα όμως ένας τηλεκατευθυνόμενος ευτυχισμένος. Από την άλλη πλευρά όταν συνειδητοποιείς όλα αυτά και αισθάνεσαι την πνευματική άτακτη υποχώρηση να σε περιβάλει γίνεσαι δυστυχής.
Ο Ντοστογιέφσκι υποστηρίζει πως η γνώση και η συναίσθηση της πραγματικότητας οδηγεί στην δυστυχία, στην συνειδητή δυστυχία, στην επιλεγμένη δυστυχία, την οποία ο μεγάλος συγγραφέας προτείνει ανεπιφύλακτα. Απορρίπτει την ευτυχία των ηλιθίων, την ευτυχία των οπαδών ποδοσφαιρικών ομάδων, πολιτικών κομμάτων και θρησκευτικών δοξασιών. Η γνώση μας λέει οδηγεί στην ευτυχισμένη δυστυχία. Η γνώση, αυτή που υποστήριζαν και οι ηγήτορες του παγκόσμιου πολιτισμού, οι Έλληνες.
Στην ζωή δεν αρκεί ο φανατισμός, το συμφέρον, η αναπαραγωγή και το βόλεμα για να αγγίξεις τις έννοιες της ανθρώπινης παρουσίας στον πλανήτη. Όχι, δεν αρκούν. Υπάρχει η ανάγκη της σκέψης, της σύλληψης, της γνώσης και της συνειδητοποίησης του έξω και κυρίως του έσω κόσμου.
Ο Ρομαίν Ρολάν λέει πως ‘’Η ηλιθιότητα είναι το φυσικό μέτρο της ανθρωπότητας’’. Με την σκέψη του περιγράφει το ακέραιον της πραγματικότητας. Οι πόλεμοι γίνονται γιατί οι ανάπηροι ‘’ευτυχισμένοι’’ συμφερολάτρες πατάνε στην λαϊκή άγνοια και την επιθυμία των μαζών για εύκολη ευτυχία (Fast happy) με αντίτιμο την παύση λειτουργίας των νευρώνων του εγκεφάλου. Οι πρώτοι παραπλανώνται πως ευτυχούν κοροϊδεύοντας τους δεύτερους αφελείς και οι δεύτεροι δεν παίρνουν χαμπάρι ποτέ ούτε πως τους κοροϊδεύουν, ούτε το παχύ σκοτάδι μέσα στο οποίο αφελώς διαβιούν μέχρι την ημέρα της σφαγής. Ευτυχώς που τα σφαγεία είναι πλέον σύγχρονα!
Σωστά ο Ντοστογιέφσκι προτείνει την συνειδητή δυστυχία και απορρίπτει την εύπεπτη και επικίνδυνη ευτυχία. Όμως τα βιβλία του είναι ογκώδη και οι άνθρωποι τα αποφεύγουν επιμελώς και ίσως μετά βδελυγμίας!
