«Στα δύσκολα ο άνθρωπος στρέφεται στην τέχνη, μαλακώνει η ψυχή του»
Σε ένα τολμηρό για την εποχή του έργο, που μπορεί να παραμένει επίκαιρο μέχρι τις μέρες μας, πρωταγωνιστεί η ηθοποιός Αλεξάνδρα Παλαιολόγου. Η παράσταση ανεβαίνει σήμερα στην Ξάνθη σε σκηνοθεσία του Ένκε Φεζολλάρι και μουσική Σταμάτη Κραουνάκη
Σήμερα, Παρασκευή 20 Μαρτίου στις 21:00 στο Δημοτικό Αμφιθέατρο Ξάνθης, παρουσιάζεται η παράσταση του Ένκε Φεζολλάρι «Επάγγελμα Πόρνη». Ο νεαρός ανερχόμενος σκηνοθέτης παρουσιάζει με τη δική του διεισδυτική ματιά τις συναρπαστικές εξομολογήσεις της Λιλής Ζωγράφου: ενός συνειδητοποιημένου – σκεπτόμενου πολίτη, μιας αντισυμβατικής συγγραφέως και ενός ανθρώπου που αντιμετωπίζει την ελευθερία σαν τόσο υψηλό αγαθό, ώστε αποφασίζει να θέσει τέλος στη ζωή της για να απαλλαγεί από την δουλοπρέπεια της πείνας. Η οξύτητα της γραφής της, το σαρκαστικό και γλυκόπικρο χιούμορ της, η αφηγηματική της ορμητικότητα, η αφοπλιστική και έντιμη ειλικρίνεια αποκτούν λόγο επί σκηνής με την Αλεξάνδρα Παλαιολόγου και αναδεικνύονται με τη μουσική του Σταμάτη Κραουνάκη.
Σε μία παράσταση σύγχρονη, που γκρεμίζει τα δόγματα και τους μύθους που τροφοδοτούσε η Χούντα, τον αδιάφορο ως προς τα δικαιώματά του λαό: «Όχι, η επανάστασή μου, δεν θα στρεφόταν κατά του κατεστημένου και του συστήματός του, αλλά εναντίον εκείνων που το ανέχονται. Θα σκότωνα, θα τσάκιζα την κακομοιριά, την υποταγή, την ταπεινοφροσύνη. Η γη, έτσι κι αλλιώς, δεν χωρά άλλους ταπεινούς και καταφρονεμένους. Όπως δεν χωρά άλλα φερέφωνα». ΥΠΟΘΕΣΗ
Ιστορία πρώτη: Χούντα. Στη συγγραφέα απαγορεύεται να εξέλθει της χώρας λόγω πολιτικών πεποιθήσεων με πρόφαση την μη άσκηση του επαγγέλματος της δημοσιογραφίας που αναγράφεται στο διαβατήριό της. Η Ζωγράφου πολεμώντας με χιούμορ το παράλογο καθεστώς, αλλάζει ιδιόγραφα το επάγγελμά της σε «Πόρνη – ελευθερίων ηθών» με συνέπειες τραγελαφικές.
Ιστορία δεύτερη: 1973. Μετά την απόπειρα αυτοκτονίας τις παραμονές πρωτοχρονιάς, νοσηλεύεται σε ψυχιατρική κλινική. Εκεί γινόμαστε μάρτυρες της απάνθρωπης συμπεριφοράς του προσωπικού, που φτάνει στα όρια του εξευτελισμού: η συγγραφέας –δεμένη στο κρεβάτι- πέφτει θύμα βιασμού από νυχτερινούς φύλακες. Εντούτοις δεν αποδυναμώνεται: η τραυματική της εμπειρία την εξωθεί στην κατά μέτωπο σύγκρουση με τους ιθύνοντες και την καταγγελία της σαθρής λειτουργίας του νοσηλευτικού οργανισμού. Επαναστάτρια, χαρακτήρισε την Λιλή Ζωγράφου η πρωταγωνίστρια της παράστασης, Αλεξάνδρα Παλαιολόγου.
Ακολουθεί η συνέντευξη με την γνωστή ηθοποιό:
Κυρία Παλαιολόγου, δώστε μας μια περιγραφή της παράστασης
Από το «Επάγγελμα Πόρνη», το βιβλίο της Λιλής Ζωγράφου που εκδόθηκε το 1978, επιλέξαμε δύο αυτοβιογραφικές ιστορίες της. Εγώ υποδύομαι την Λιλή Ζωγράφου και ουσιαστικά αφηγούμαι δύο στιγμές αυτής της τόσο σπουδαίας συγγραφέως και εμβληματικής φυσιογνωμίας που ήταν η Λιλή Ζωγράφου, μέσα από δύο μονολόγους του βιβλίου: το ‘’Επάγγελμα πόρνη’’ και το ‘’Κινδυνεύει η ζωή’’.
Τι μας περιγράφουν οι δύο αυτοί μονόλογοι;
Το βιβλίο χωρίζεται σε τρία μέρη, από τα οποία το πρώτα είναι της Χούντας. Επιλέξαμε να αφηγηθούμε δύο προσωπικές της ιστορίες από την Χούντα, όχι λόγω εποχής, αλλά γιατί έχουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Το ‘’επάγγελμα πόρνη’’ δεν έχει καμία σχέση με την ίδια, απλά είναι ένα επάγγελμα που δήλωσε η ίδια προκειμένου να ταξιδέψει, γιατί στην περίοδο της Χούντας της είχαν απαγορέψει να δουλεύει και την είχαν καταργήσει σαν δημοσιογράφο. Στον παραλογισμό της εξουσίας αντέδρασε με τον ίδιο παραλογισμό, και γι’ αυτό αυτή η πρώτη ιστορία έχει πολύ χιούμορ, παρόλο που είναι μια δύσκολη κατάσταση για την συγγραφέα. Την έχει αφηγηθεί με πολύ χιούμορ και είναι στιγμές που ο κόσμος πραγματικά γελάει με αυτό το γλυκόπικρο ύφος.
Στην δεύτερη ιστορία που επιλέξαμε να πούμε, είναι μια πολύ δύσκολη προσωπική της στιγμή, που της πήρε πάρα πολύ χρόνο για να την γράψει και να καταφέρει να την μοιραστεί με τους αναγνώστες. Την αντιμετωπίζει όμως και πάλι γενναία, καταλήγοντας στο ότι ‘’η ζωή νικά’’. Βέβαια είναι πολύ δυνατό αυτό που της συνέβη και πολύ τρομακτικό και θα το δείτε και από κοντά, πόσο καθηλωτική είναι η ιστορία.
Δηλαδή έχουμε μεταφορά προσωπικών βιωμάτων πάνω στην σκηνή
Ακριβώς. Είμαι η Λιλή Ζωγράφου και περιγράφω τι ακριβώς μου έχει συμβεί. Κάνω επίσης και παρά πολλούς ρόλους πάνω στην σκηνή. Υποδύομαι τον διευθυντή, ένα γιατρό, μια υπάλληλο και πάρα πολλούς ρόλους αλλάζοντας και την φωνή μου.
Οπότε παρελαύνουν, μέσα από σας, και άλλα πρόσωπα πάνω στο σανίδι
Απ’ ότι μου λέει το κοινό μετά, είναι σαν να έχει δει μια ταινία με 25 άτομα.
Δύσκολο εγχείρημα αυτό για εσάς;
Δύσκολο μεν, αλλά είναι μια πολύ ωραία πρόκληση και έχει τύχει μεγάλης αποδοχής και αγάπης από το κοινό, οπότε είμαστε πολύ χαρούμενοι.
Το βιβλίο εκδόθηκε λίγο μετά την επταετία της Χούντας, είναι επίκαιρο σήμερα;
Δυστυχώς η παράσταση είναι πάρα πολύ επίκαιρη. Γιατί αυτή η γυναίκα πέρασε λόγω των συνθηκών και λόγω του καθεστώτος πάρα πολύ δύσκολα. Δεν είχε κάποια στιγμή ούτε να φάει. Ήταν άνεργη, την είχαν απολύσει από παντού, δεν μπορούσε να βρει δουλειά… Αυτό, δυστυχώς, με άλλες συνθήκες βέβαια, συμβαίνει σήμερα. Υπάρχουν πολλά σημεία που ένα θεατής μπορεί να ταυτιστεί. Και σε άλλα προσωπικά, βέβαια, θέματα που περιγράφει, μπορεί κάποιος να δει τον εαυτό του, στο κομμάτι π.χ. που μιλάει για τις σχέσεις της ή για το πώς αντιλαμβάνεται την ζωή. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει άνθρωπος που θα δει την παράσταση και θα φύγει όπως ήταν πριν. Εγώ δεν σας κρύβω ότι έχω ταυτιστεί με κάποια πράγματα που λέει η Λιλή Ζωγράφου απόλυτα. Νομίζω ότι τα έγραψε για μένα. Γι’ αυτό και είναι επίκαιρο και διαχρονικό το έργο. Είναι μια παράσταση που εξυπηρετεί τον σκοπό του θεάτρου, ακουμπάει τα συναισθήματα, ακουμπάει τις ψυχές των ανθρώπων.
Ακολουθεί ο κόσμος σήμερα το θέατρο, τον αγγίζει;
Βεβαίως. Νομίζω ειδικά στις μέρες μας είναι πολύ έντονο αυτό. Κατ’ αρχάς φαίνεται από τον κόσμο που πηγαίνει στο θέατρο, αποδεδειγμένα. Υπάρχει τεράστια διαφορά στην προσέλευση του κόσμου. Γενικά πιστεύω ότι σε περιόδους κρίσης επειδή η ανθρώπινη ψυχή έχει ανάγκη να νιώσει κάτι να την χαϊδέψει, να την ανακουφίσει, κάτι να την ταξιδέψει, απευθύνεται στην τέχνη. Σε περιόδους κρίσης, όσο περίεργο και αν φαίνεται, η τέχνη ανθεί.
Αισιόδοξο, μιας και είναι σκοπός της τέχνης να ψυχαγωγεί
Ακριβώς, όχι απλά να διασκεδάζει αλλά να ψυχαγωγεί. Να δίνει τροφή στην ψυχή του ανθρώπου.
Βοηθάει και το γεγονός ότι κατέβηκαν κάπως οι τιμές των εισιτηρίων;
Όχι απλά κάπως, έχουν κατέβει πάρα πολύ, αλλά δεν γίνεται κι αλλιώς. Όλοι πρέπει να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα. Έχουν αλλάξει τα οικονομικά δεδομένα για τους ηθοποιούς, αλλά έχουν αλλάξει για όλο τον κόσμο, οπότε δεν μπορείς να παραπονιέσαι την στιγμή που, αν μη τι άλλο, έχεις δουλειά, την στιγμή που κάποιος μπορεί να μην έχει δουλειά και να έχει οικογένεια να θρέψει.
ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ
Κείμενο: Λιλή Ζωγράφου (το βιβλίο «Επάγγελμα Πόρνη» κυκλοφορεί από τις εκδ. Αλεξάνδρεια)
Σκηνοθεσία: Ένκε Φεζολλάρι
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριάνθη Γραμματικού
Σκηνικός χώρος – κοστούμια – φωτισμοί: Ένκε Φεζολλάρι, Μαριάνθη Γραμματικού
Κατασκευή σκηνικού: Μανώλης Κοθρής
Μουσική: Σταμάτης Κραουνάκης
Φωτογραφίες – βίντεο: Αθηνά Λιάσκου
Προπώληση: 10 ευρώ. Είσοδος: 12 ευρώ. Άνεργοι – φοιτητές 10 ευρώ
Ώρα έναρξης παραστάσεων: 21:00
Προπώληση εισιτηρίων: Βιβλιοπωλείο Πυργελή, τηλ.: 25410 72363
Χ.Δ.
