Α.Το Ελληνικό δικαικό σύστημα διά της πολυνομίας και της πολυδιάσπασης των διατάξεων και της απερίσκεπτης αθρόας ποινικοποίησης παραβατικών συμπεριφορών για λόγους άστοχης τελικά γενικής πρόληψης έχει οδηγήσει στα αδιέξοδα της προκλητικής καθυστέρησης και της χαμηλής ποιότητας απονομής της Δικαιοσύνης και της δυσφορίας των διαδίκων, ενώ ιστορικά οι ευθύνες του Δικηγορικού Σώματος διά της συντεχνιακής επιδίωξης διεύρυνσης της λεγόμενης δικηγορικής ύλης πρέπει να καταλογισθούν.
Πλέον στις ημέρες μας εντός των συγκεκριμένων κακών δημοσιονομικών συνθηκών και προς αποτελεσματική ελάφρυνση της λειτουργίας των Δικαστηρίων χωρίς άλλο η απολύτως συνταγματικά επιτρεπτή και ενδεικνυόμενη λύση είναι η άμεση και ευρεία αποποινικοποίηση μεγάλης κατηγορίας παραβατικών συμπεριφορών και η ταυτόχρονη αντικατάστασή τους των ποινών από την επιβολή διοικητικών προστίμων αμέσως και εφάπαξ (όχι τμηματικώς) καταβαλλομένων.
Β. Ασφαλής οδηγός και κατάλογος των προτεινόμενων προς αποποινικοποίηση διατάξεων περιέχεται σε Πίνακα στις Προτάσεις και τα Υπομνήματα της Ενωσης Εισαγγελέων Ελλάδας περιόδου 2002- 2010. Σε αυτά ας προστεθούν το σύνολο των αδικημάτων περί την κοινωνική ασφάλιση και την εργατική νομοθεσία, τις απλές αγορανομικές και υγειονομικές παραβάσεις, τις απλές πολεοδομικές και περιβαλλοντικές παραβάσεις ή τις διατάξεις της νομοθεσίας περί αλλοδαπών.
Γ. Η αποποινικοποίηση με άμεση ισχύ ακόμα και σε εκκρεμούσες υποθέσεις κατά το πρότυπο του Ν.3346/2005 και η μετατροπή σε διοικητικά πρόστιμα άμεσα καταβλητέα μπορεί να οργανωθεί εύκολα κατά τρόπο, ώστε η προσκομιδή ταμειακού αποδεικτικού είσπραξης και εξόφλησης του διοικητικού προστίμου να οδηγεί σε αυθημερόν έκδοση Εισαγγελικής Διάταξης περί θέσεως της Υπόθεσης στο αρχείο και διαγραφής από την ποινική κατάσταση του διαδίκου. Οι τυχόν αντιρρήσεις και αμφισβητήσεις των μηνυτών και των πολιτικώς εναγόντων και των διαδίκων στην καταργούμενη δίκη επί της νομιμότητας της καταβολής μπορούν να ρυθμισθούν διά της καθιέρωσης ενδικοφανούς σταδίου ενώπιον του αρμόδιου Εισαγγελέα Εφετών, ο οποίος κατόπιν Προσφυγής με την προσκομιδή επί ποινή απαραδέκτου και επιβολής δικαστικών εξόδων όλων των αποδεικτικών από τον διάδικο θα εκδίδει συνοπτικώς αιτιολογημένη Διάταξή του εντός ενός (1) μηνός από την υποβολή της περί διατήρησης του προστίμου ή περί παραπομπής της Υπόθεσης στο ακροατήριο προς εκδίκαση διατηρώντας για τον διάδικο την ιδιότητά του ως κατηγορουμένου και τις συνακόλουθες συνέπειες με προσδιορισμό της ποινικής υπόθεσης εντός του επόμενου εξαμήνου : να υπενθυμισθεί ωστόσο ότι το μόλις ανωτέρω αφορά εκκρεμούσες Υποθέσεις, ενώ στις νέες Υποθέσεις θα επιβάλλονται απ’ευθείας τα διοικητικά πρόστιμα.
Από πλευράς διαδικασίας οι Διοικητικές Υπηρεσίες των Εισαγγελιών θα αποστείλουν κατά τα ευρισκόμενα εις χείρας τους στοιχεία διευθύνσεως στους διαδίκους Πράξη του Προέδρου του Συμβουλίου Διοίκησης του αρμόδιου Δικαστηρίου περί μετατροπής σε διοικητικό πρόστιμο και περί υπολογισμού του καταλογιζόμενου χρηματικού ποσού. Η μη καταβολή εντός σύντομου χρονικού διαστήματος (λχ τριμήνου) του εν λόγω διοικητικού προστίμου θα μπορεί να οδηγεί στην αναβίωση της ποινικής εκκρεμοδικίας με την επιβαρυντική περίσταση όμως της μη καταβολής του διοικητικού προστίμου, η δε μη συμμόρφωση του διαδίκου θα προκύπτει από την μη έκδοση Εισαγγελικής Διατάξεως περί αρχειοθέτησης της Υπόθεσης. Πάντως θα προβλέπεται διαδικασία καταβολής του διοικητικού προστίμου προ πάσης επιδόσεως, αλλά και εκπρόθεσμης (μετά το τασσόμενο τρίμηνο) καταβολής, αλλά με ρύθμιση και δοσοποίηση της οφειλής εντός ημερολογιακού εννεαμήνου από την έκδοση της Πράξεως του Προέδρου.
Για να είναι ελκυστική η νέα διαδικασία για τους διαδίκους, θα πρέπει να διευκρινισθεί (α) ότι οι τυχόν αστικές αξιώσεις μεταξύ ιδιωτών δεν εξαλείφονται, αλλά του Δημοσίου διαγράφονται, με την καταβολή του διοικητικού προστίμου, (β) μονάδα επιδίκασης του διοικητικού προστίμου θα είναι το ποσό εξαγοράς ποινής φυλάκισης ενός μηνός άνευ λοιπών προσαυξήσεων [τιμή βάσης : (5 ευρώ / ημέρα Χ 30 ημέρες =) 150 ευρώ /μήνας Χ 50% = 300 ευρώ/μήνας φυλάκισης – τιμή βάσης προστίμου : 150 ευρώ] (πχ ποινή φυλάκισης : 4 μήνες Χ [300 ευρώ/μήνας] =1200 ευρώ διοικητικό πρόστιμο ίδιας συμπεριφοράς : 4 μήνες Χ (150 ευρώ) =600 ευρώ), (γ) στην περίπτωση εκκρεμότητας πολλών προστίμων από αποποινικοποίηση θα παρέχεται η δυνατότητα τμηματικής ως τριάντα (30) μηνιαίων δόσεων καταβολής προ της εκδόσεως της Διάταξης περί αρχειοθέτησης, (δ) από την έκδοση της Πράξης Προέδρου περί μετατροπής σε διοικητικό πρόστιμο έως την εξόφληση δεν θα χορηγείται στον ενδιαφερόμενο φορολογική και ασφαλιστική ενημερότητα, (ε) θα προβλέπεται η δυνατότητα μονομερούς κράτησης μέρους του μηνιαίου μισθού Υπαλλήλων του Δημοσίου έως την εξόφληση του διοικητικού προστίμου, (στ) θα προβλέπεται όλως εξαιρετικώς για ιδιώτες η εξόφληση των διοικητικών προστίμων διά εκχώρησης προς το Δημόσιο άμεσα εισπράξιμων ήδη εκκαθαρισμένων δικαστικώς τίτλων προς εκτέλεση και αναγκαστική είσπραξη, (ζ) για την περίπτωση λόγω πολλών προστίμων άθροισης χρέους μεγάλου χρηματικού ποσού (πχ άνω των 100.000 ευρώ) θα υπάρχει η δυνατότητα κατάθεσης εγγυητικής επιστολής Τράπεζας ή και εφαρμογής των μέτρων αναγκαστικής είσπραξης κατά ΚΕΔΕ.
Δ. Κατά ημέτερους υπολογισμούς το προσδοκώμενο άμεσο ταμειακό όφελος για το Ελληνικό Δημόσιο από την μετατροπή των εκκρεμουσών ποινικών υποθέσεων σε διοικητικά πρόστιμα αμέσως εισπράξιμα μπορεί να ξεπερνά σε ευρώ τα πέντε δισεκατομμύρια (5.000.000.000) καταβαλλόμενα στο Δημόσιο το πολύ εντός οκταμήνου από την νομοθετική μεταβολή, η δε ωφέλεια από την εξοικονόμηση κόστους, χρόνου, προσωπικού και εξοπλισμού στα Δικαστήρια πολύ μεγάλη και άμεση.
Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής
Δικηγόρος ΔΣΑ – ΝΥ ΟΑΕΔ
e-mail: ioanniskymionis@yahoo.gr
