Κάποιες φορές αναφέρεται και ως “κρυμμένη ασθένεια”, γιατί δεν υπάρχουν εμφανή σωματικά συμπτώματα, όπως γίνεται στον εθισμό στο αλκοόλ και τα ναρκωτικά. Ο εθισμός στο τζόγο χαρακτηρίζεται από την απώλεια ελέγχου και την αδυναμία αποδέσμευσης από τη συμμετοχή σε τυχερά παιχνίδια, παρόλο που η δραστηριότητα έχει καταστροφικές συνέπειες για το άτομο και τη ζωή του. Ο τζόγος είναι η κορυφαία προτεραιότητα για το άτομο με εθισμό. Ξοδεύει όσο ελεύθερο χρόνο και χρήματα διαθέτει σε τυχερά παιχνίδια, είτε αυτά είναι χαρτοπαιξία, καζίνο, στοιχήματα στα σπορ είτε λόττο, φρουτάκια, διαδικτυακά στοιχήματα. Ακόμη κι όταν τα χρήματα τελειώνουν, δεν σταματάει. Δανείζεται από οικογένεια και φίλους, χρησιμοποιεί χρήματα που προορίζονταν για λογαριασμούς ή για άλλες ανάγκες της οικογένειας. Φθάνει στο σημείο να παίζει κρυφά, να λέει ψέματα για να καλύψει και να συνεχίσει ανενόχλητος το παιχνίδι. Αρνείται κατηγορηματικά ότι έχει πρόβλημα και δυσανασχετεί όταν φίλοι και συγγενείς εκφράζουν την ανησυχία τους. Πέρα από τις οικονομικές συνέπειες, ο εθισμός στο τζόγο δημιουργεί σοβαρά προβλήματα στις σχέσεις του ατόμου. Ο εξαρτημένος αποτραβιέται από δραστηριότητες με οικογένεια και φίλους, φαίνεται να απολαμβάνει, να ‘ζει’ μόνο όταν παίζει τυχερά παιχνίδια. Καβγάδες, συγκρούσεις ακόμη και διάλυση σχέσεων και απομόνωση είναι η αναπόφευκτη συνέπεια.
Ο εθισμός στο τζόγο καλύπτει βαθιές ψυχολογικές ανάγκες του ατόμου. Μπορεί να είναι η ανάγκη διαφυγής από δυσάρεστα συναισθήματα, όπως το κενό, η δυσαρέσκεια, η μοναξιά, η αίσθηση προσωπικής ανεπάρκειας. Κάποιες φορές καλύπτει την ανάγκη για δράση, για έντονα συναισθήματα που θα ανακουφίσουν την πλήξη που νιώθει το άτομο στη καθημερινότητά του, θα δώσουν νόημα στην ζωή του. Η έντονη έκκριση αδρεναλίνης λίγο πριν λάβει το αποτέλεσμα του πονταρίσματος ή μετά από μια νίκη στο παιχνίδι είναι εξαιρετικά ευχάριστη για τον εξαρτημένο, τον κάνουν να αισθάνεται σημαντικός. Ειδικά συνήθειες, όπως η χαρτοπαιξία, που απαρτίζονται από σχεδόν τελετουργικές διαδικασίες μεταφέρουν το άτομο σε έναν άλλον κόσμο όπου για λίγο, όσο διαρκεί το παιχνίδι, έχει την ψευδαίσθηση εξουσίας και πληρότητας.
Στον φαύλο κύκλο της εξάρτησης συχνά παγιδεύεται και η οικογένεια του τζογαδόρου, ειδικά όταν επιχειρούν να ‘σώσουν’ τον εξαρτημένο εξοφλώντας τα χρέη του ή όταν τον λυπούνται και του δίνουν για να παίξει δήθεν «μια τελευταία φορά». Δυστυχώς με αυτόν τον τρόπο ενισχύουν την εξάρτηση, αφού το άτομο χρησιμοποιεί τα επιπλέον χρήματα για να συνεχίσει την καταστροφική του πορεία. Μόνο όταν ο εξαρτημένος αναγνωρίσει ότι έχει πρόβλημα και συνειδητοποιήσει τις συνέπειες που έχει η ενασχόλησή του με τον τζόγο για τον ίδιο και τους δικούς του, θα ανοίξει ο δρόμος για τη απεξάρτηση. Μόνο τότε θα προβληματιστεί για τις ψυχολογικές του ανάγκες που ‘γέννησαν’ τον εθισμό και θα αναζητήσει εναλλακτικούς, υγιείς τρόπους για να τις καλύψει, δημιουργώντας στην πραγματική του ζωή ευκαιρίες να νιώσει ικανοποίηση και πληρότητα που διαρκεί.
Σοφία Μεσσάρη
Κλινική Ψυχολόγος & Οικογενειακή Θεραπεύτρια
Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών «Ψυχή τε και σώματι»
Πινδάρου 11Β, Ξάνθη. Τηλ.: 25411 00434.
