Η Κατίνα Βέικου-Σεραμέτη και το πνεύμα των γιορτών

Πρόσφατα, στις 12 Δεκεμβρίου 2012, σε εκδήλωση στο Ίδρυμα Θρακικής Τέχνης και Παράδοσης για την λαογράφο, ποιήτρια και λογοτέχνισσα Κατίνα Βέικου-Σεραμέτη (Επιβάτες 1912-Ξάνθη 1982), παρουσιάστηκε απόσπασμα από ένα ξεχασμένο θεατρικό της έργο που γράφηκε το 1948, με το οποίο εξέφρασε τις επαναστατικές –για την εποχή απόψεις της – που όμως παραμένουν πάντα επίκαιρες, ιδιαίτερα στην εποχή της κρίσης που περνούμε.
Συγκεκριμένα, η ηρωίδα του έργου αποφάσισε να αντιταχθεί στη μόδα της εποχής, που επέβαλλαν οι οίκοι μόδας του Παρισιού. Με λόγια απλά και τρόπο λιτό καλούσε τις γυναίκες της τοπικής κοινωνίας να ράβονται με ντόπια υλικά και σε απλούστερα σχέδια, ώστε από κάθε γυναίκα να εξοικονομείται ύφασμα, κατασκευαστικός κόπος και χρήματα, από τα οποία θα μπορούσε να γίνει ένα φόρεμα για κάποια άλλη γυναίκα που ζούσε με ανέχεια.
Οι απόψεις αυτές παραμένουν επίκαιρες, εάν κάνουμε τις αναγωγές στα καθ’ ημάς. Οι παριζιάνικοι οίκοι που επιβάλλουν την ακριβή μόδα είναι οι παγκοσμιοποιημένοι κολοσσοί που μας επιβάλλουν την περιττή κατανάλωση. Οι γυναίκες της εποχής της Σεραμέτη είμαστε όλοι εμείς που σπεύδουμε να ικανοποιήσουμε την ολοένα και αυξανόμενη απληστία μας με ακριβά πράγματα. Οι γυναίκες στην μεταπολεμική ανέχεια είναι όλοι οι συμπολίτες μας που δοκιμάζονται σκληρά καθημερινά και δίπλα μας. Όσο για τα φορέματα, θα μπορούσαν λ.χ. να είναι κουραμπιέδες και μελομακάρονα: Αντί να φάμε από ένα κιλό έκαστος, ας φάμε μισό κιλό και ας προσφέρουμε το άλλο μισό σε κάποιον δίπλα μας. Δεν μπορεί να μην υπάρχει κάποιος δίπλα μας που στερείται βασικά αγαθά. Αν πιστεύουμε κάτι τέτοιο, μάλλον επείγει επίσκεψή μας στον οφθαλμίατρο και τον ωτορινολαρυγγολόγο.
Να λοιπόν, που μετά από τριάντα χρόνια τάφου σιωπής, η Σεραμέτη μας διδάσκει ακόμη. Μας διδάσκει να ψάχνουμε για λύσεις μέσα από την δική μας παράδοση και όχι μέσα από τα ξενόφερτα γούστα. Μας διδάσκει πως μια κρίση ξεκινά σε ηθικό και πνευματικό επίπεδο, περνά στο κοινωνικό επίπεδο και γιγαντώνεται στο οικονομικό επίπεδο. Η αντιμετώπιση της κρίσης περνά μόνο μέσα από την αναστροφή της πορείας της, δηλαδή πρέπει να διορθώσουμε το ηθικό και πνευματικό υπόβαθρο, κάθε ένας ατομικά και συλλογικά, ώστε να διορθωθεί και το κοινωνικό υπόβαθρο, διότι μόνο έτσι επέρχεται η οικονομική ανάπτυξη. Αν δεν διορθωθεί η ατομική απληστία, πακτωλοί χρυσού να πέσουν στην οικονομία, η κρίση θα εξακολουθεί να γιγαντώνεται. Φέτος τις γιορτές ας κάνουμε την αρχή της προσωπικής μας αναστροφής και μέσα από το υστέρημά μας ας δούμε τον διπλανό μας, που υστερεί περισσότερο από εμάς.  
Ξάνθη, 21 Δεκεμβρίου 2012.
Νικόλαος Θ. Κωνσταντινίδης