Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Παρακολούθησης Ναρκωτικών και Τοξικομανίας (ΕΚΠΝΤ) έδωσε στην δημοσιότητα πριν από λίγο καιρό την ετήσια έκθεσή του για το 2011 αναφορικά με την κατάσταση των ναρκωτικών στην Ευρώπη. Από τα αποτελέσματα της έκθεσης μπορεί να διαπιστώσει κανείς πως το πρόβλημα των ναρκωτικών εξακολουθεί να παραμένει μεγάλο και δυσεπίλυτο. Και αυτό, παρά την οικονομική κρίση που μαστίζει πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Η έκθεση πάντως βρίθει αντιθέσεων, από πολλές απόψεις. Από τη μία, η χρήση ναρκωτικών φαίνεται να παραμένει σχετικά σταθερή στην Ευρώπη. Τα συνολικά ποσοστά επικράτησης παραμένουν υψηλά βάσει των έως σήμερα δεδομένων, πλην όμως δεν αυξάνονται. Από την άλλη, ανησυχητικές είναι οι ενδείξεις όσον αφορά τις εξελίξεις στην αγορά συνθετικών ναρκωτικών και γενικότερα τη χρήση ενός ευρύτερου φάσματος ουσιών από τους χρήστες. Η πολλαπλή χρήση ουσιών, μεταξύ άλλων ο συνδυασμός παράνομων ουσιών και αλκοόλ ή, ενίοτε, φαρμάκων και μη ελεγχόμενων ουσιών, έχει πλέον καταστεί το κυρίαρχο πρότυπο χρήσης ουσιών στην Ευρώπη. Οι νέες ουσίες που ανακαλύπτονται, επίσης, είναι ένα νέο μεγάλο πρόβλημα. Στην έκθεση αναγνωρίζεται η ανάγκη να συνεκτιμώνται οι ευρύτερες πολιτισμικές εξελίξεις και οι παγκόσμιες τάσεις, δεδομένου ότι μπορούν να επηρεάσουν βαθύτατα τα πρότυπα χρήσης ναρκωτικών και τις συνεπακόλουθες επιβλαβείς συνέπειες. Οι οικονομικές δυσχέρειες που αντιμετωπίζουν στις μέρες μας πολλές ευρωπαϊκές χώρες εντάσσονται επίσης στο ευρύτερο πλαίσιο σύνταξης της παρούσας έκθεσης, εφόσον ήδη γίνονται αισθητές οι επιπτώσεις τους καθώς δυσχεραίνεται ολοένα και περισσότερο η εξασφάλιση χρηματοδότησης για τις παρεχόμενες υπηρεσίες.
Ηρωίνη: εξακολουθεί να σκοτώνει
Η ηρωίνη που εξακολουθεί να καταναλώνεται σε μεγάλες ποσότητες στην Ευρώπη προέρχεται πρωτίστως στο Αφγανιστάν, χώρα η οποία εξακολουθεί να έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή παράνομου οπίου στον κόσμο. Όπιο παράγεται και σε άλλες χώρες, όπως η Μιανμάρ, που προμηθεύει κυρίως τις αγορές της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Ασίας, το Πακιστάν και το Λάος, ακολουθούμενες από το Μεξικό και την Κολομβία που θεωρούνται οι μεγαλύτεροι προμηθευτές ηρωίνης των ΗΠΑ. Η παγκόσμια παραγωγή οπίου υπολογίζεται ότι μειώθηκε σε σχέση με τα πρωτοφανή επίπεδα του 2007, κυρίως λόγω μείωσης της παραγωγής του Αφγανιστάν από 6 900 τόνους το 2009 σε 3600 τόνους το 2010. Σύμφωνα με τις πλέον πρόσφατες εκτιμήσεις, η παγκόσμια δυνητική παραγωγή ηρωίνης ανέρχεται σε 396 τόνους. μειωμένη σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια. Στην Ευρώπη, περίπου 59.000 κατασχέσεις εκτιμάται ότι απέφεραν 24 τόνους ηρωίνης το 2009, τα δύο τρίτα των οποίων (16,1 τόνοι) κατασχέθηκαν στην Τουρκία. Το Ηνωμένο Βασίλειο (ακολουθούμενο από την Ισπανία) αναφέρει για άλλη μια φορά τον μεγαλύτερο αριθμό κατασχέσεων (89).
Το μεγάλο πρόβλημα της αμφεταμίνης
Η παγκόσμια παραγωγή αμφεταμίνης εξακολουθεί να συγκεντρώνεται στην Ευρώπη, στην οποία εντοπίστηκε ποσοστό άνω του 80 % του συνόλου των εργαστηρίων αμφεταμίνης που αναφέρθηκαν το 2009. Οι κατασχέσεις αμφεταμίνης παγκοσμίως αυξήθηκαν το 2009, ανερχόμενες σε περίπου 33 τόνους. Στη Δυτική και την Κεντρική Ευρώπη συνεχίζουν να γίνονται μεγάλες κατασχέσεις αμφεταμίνης, αν και αναφέρεται μείωση των ποσοτήτων που κατασχέθηκαν στην περιοχή αυτή της τάξης του 20 % σε σύγκριση με το 2008, έτος κατά το οποίο κατασχέθηκαν 7,9 τόνοι. Το μεγαλύτερο μέρος της αμφεταμίνης που κατασχέθηκε στην Ευρώπη παράγεται, κατά σειρά σπουδαιότητας, στις Κάτω Χώρες, την Πολωνία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία και την Τουρκία. Η Ευρωπόλ αναφέρει ότι το 2009 ανακαλύφθηκαν 19 εγκαταστάσεις που ενέχονταν στην παραγωγή, στη δισκιοποίηση ή στην αποθήκευση αμφεταμίνης στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η μεγαλύτερη αύξηση των κατασχέσεων αμφεταμίνης αναφέρεται από τη Σουηδική Αραβία, την Ιορδανία και τη Συρία. Συνολικά στην περιφέρεια της Εγγύς και Μέσης Ανατολής και στην περιφέρεια της Νοτιοδυτικής Ασίας κατασχέθηκαν περίπου 25 τόνοι το 2009, όλοι σχεδόν με τη μορφή δισκίων Captagon.
Η κοκαΐνη παραμένει στις πρώτες θέσεις κατανάλωσης
Η κοκαΐνη παραμένει το δεύτερο πιο διαδεδομένο ναρκωτικό στην Ευρώπη, παρότι σημειώνονται μεγάλες αποκλίσεις στα επίπεδα επικράτησης και στις τάσεις από χώρα σε χώρα. Υψηλά επίπεδα χρήσης κοκαΐνης παρατηρούνται σε μικρό αριθμό κυρίως δυτικοευρωπαϊκών χωρών, ενώ στις υπόλοιπες χώρες η χρήση κοκαΐνης παραμένει περιορισμένη. Σημαντική ανομοιογένεια παρατηρείται και μεταξύ των χρηστών κοκαΐνης, στους οποίους συγκαταλέγονται περιστασιακοί χρήστες, κοινωνικά ενσωματωμένοι συστηματικοί χρήστες, οι οποίοι συνήθως κάνουν χρήση κοκαΐνης σε σκόνη από τη μύτη, αλλά και πιο περιθωριοποιημένοι, συχνά εξαρτημένοι, χρήστες, που κάνουν ενέσιμη χρήση κοκαΐνης ή χρήση κρακ. Η καλλιέργεια κόκας, που είναι η πηγή της κοκαΐνης, εξακολουθεί να γίνεται κατεξοχήν σε τρεις χώρες της περιοχής των Άνδεων, στην Κολομβία, το Περού και τη Βολιβία. Το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα (UNODC) (2011) υπολόγισε ότι οι εκτάσεις στις οποίες καλλιεργείται κόκα το 2010 ανέρχονται σε
Νέες ουσίες
Αξίζει, τέλος να αναφερθούμε και για τις νέες ναρκωτικές ουσίες που απειλούν τους χρήστες και δίνουν μια άλλη διάσταση στο πρόβλημα των ναρκωτικών. Μεταξύ 1997 και 2010, κοινοποιήθηκαν επίσημα μέσω του ευρωπαϊκού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης περισσότερες από 150 νέες ψυχότροπες ουσίες, οι οποίες πλέον παρακολουθούνται. Κατά το ίδιο χρονικό διάστημα, επιταχύνθηκε ο ρυθμός εμφάνισης νέων ουσιών στην αγορά, με πρωτοφανείς αριθμούς κοινοποιήσεων νέων ουσιών την τελευταία διετία που ανέρχονται σε 24 το 2009 και 41 το 2010. Πολλές από τις νέες αυτές ουσίες ανιχνεύθηκαν κατά τον έλεγχο προϊόντων που πωλούνται μέσω διαδικτύου ή εξειδικευμένων καταστημάτων (smart shops). Οι περισσότερες από τις 41 νέες αυτές ουσίες που ταυτοποιήθηκαν το 2010 είναι συνθετικά παράγωγα καθινόνης και συνθετικά κανναβινοειδή. Τα 15 νέα συνθετικά παράγωγα καθινόνης που ταυτοποιήθηκαν το 2010 έχουν καταστήσει πλέον τις καθινόνες τη δεύτερη μεγαλύτερη οικογένεια ουσιών που παρακολουθούνται μετά τις φαιναιθυλαμίνες. Στον κατάλογο των νέων κοινοποιήσεων περιλαμβάνονται πολλές και διάφορες χημικές ουσίες, περιλαμβανομένου ενός συνθετικού παράγωγου κοκαΐνης, μιας φυσικής πρόδρομης ουσίας και ποικίλων συνθετικών ψυχοτρόπων ουσιών. Παράγωγα της φαινκυκλιδίνης (PCP) και της κεταμίνης, δύο γνωστών ουσιών που χρησιμοποιούνταν ή εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται στην ιατρική και την κτηνιατρική, αναφέρθηκαν για πρώτη φορά το 2010. Η εμφάνιση νέων ουσιών με βάση φαρμακευτικές ουσίες οι οποίες είναι γνωστό ότι ενέχουν υψηλές πιθανότητες κατάχρησης αποδεικνύει για άλλη μια φορά ότι η καινοτομία στην παράνομη αγορά απαιτεί συντονισμένη απάντηση από πλευράς των ελεγκτικών αρχών για τα φάρμακα και τα ναρκωτικά. Επί του παρόντος, το ζήτημα αυτό δεν αποτελεί άμεσο πρόβλημα αλλά πιθανή απειλή, με δεδομένη πάντως την ταχύτητα των εξελίξεων στον συγκεκριμένο τομέα, ίσως έχει σημασία να προλαμβάνονται μελλοντικά προβλήματα.
ΦΩΤΟ: narkotika_ee (ΔΙΑΦΟΡΕΣ)
