Μπορεί η θερμοκρασία να έχει φτάσει στα «κανονικά για την εποχή επίπεδα», όπως συνηθίζει να μας ενημερώνει η Ε.Μ.Υ. όταν η ζέστη καταμεσής του κατακαλόκαιρου χτυπάει «κόκκινο», μπορεί να είναι ο καιρός των αδειών και των διακοπών για μικρούς και μεγάλους, όμως είναι πλέον σε όλους γνωστό ότι «σπορ» της κοινωνικής δικτύωσης έχει πάψει προ πολλού να θεωρείται «χειμερινό άθλημα», δεδομένης της διάδοσης της διαδικτυακής επικοινωνίας, τόσο μέσω φορητών υπολογιστών, όσο και μέσω κινητών τηλεφώνων. Άλλωστε, ποιος θα ήταν τόσο «άκαρδος» ώστε να αφήσει στα «κρύα του λουτρού» τις δεκάδες διαδικτυακές του επαφές που με τόσο κόπο, ξενύχτια και αδιάκοπη πληκτρολόγηση κατάφερε να δημιουργήσει ολόκληρο τον περασμένο χειμώνα;
Έτσι λοιπόν το «παιχνίδι» συνεχίζεται είτε στις παραλίες, δίπλα στο κύμα, είτε στις διάφορες, πισίνες ξενοδοχείων και καφέ, όπως έχει γίνει επίσης της μόδας τον τελευταίο καιρό. Όμως πόσο καλά γνωρίζουμε τα βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα των ιστοχώρων αυτών που χρησιμοποιούμε είτε εμείς είτε (ακόμη περισσότερο…) τα παιδιά μας; Τι είναι τα chat rooms, το facebook και όλες οι άλλες παρόμοιες πλατφόρμες που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε με την γενικευτική έκφραση «χώροι κοινωνικής δικτύωσης; Ας κάνουμε μία σύντομη «βουτιά» στον κόσμο τους…
Τι είναι ένα chat room;
Ένα δωμάτιο ανοιχτής επικοινωνίας, γνωστό στην γλώσσα του Διαδικτύου ως chat room, προσφέρει άμεση (συγχρονισμένη) επικοινωνία σε πραγματικό χρόνο. Τα chat rooms είναι εικονικά μέρη, όπου άνθρωποι από όλο τον κόσμο μπορούν να «συναντηθούν» και να «συνομιλήσουν» μέσω μηνυμάτων που γράφουν με το πληκτρολόγιό τους. Όπως αποκαλύπτει και η λέξη «συγχρονισμένη», για να κάνει κανείς chat με άλλα άτομα, πρέπει να τα «συναντήσει» την ίδια ώρα σε ένα chat room.
Πολύ δημοφιλή είναι τα αποκαλούμενα «Instant Messenger Programs» (Προγράμματα Άμεσων Μηνυμάτων), μέσω των οποίων μπορεί κανείς να πληροφορηθεί πότε οι φίλοι του είναι συνδεδεμένοι στο Διαδίκτυο. Τότε μπορεί να τους καλέσει σε συνομιλία, να τους στείλει μηνύματα, αρχεία, κ.λπ. τα οποία θα λάβουν και μπορούν να διαβάσουν άμεσα. Μερικά από τα πιο διαδεδομένα τέτοιου είδους προγράμματα άμεσων μηνυμάτων είναι το «msn» και το «myspace».
Η κοινωνική πλευρά του Διαδικτύου
Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν στους χρήστες να δημιουργήσουν δικό τους περιεχόμενο και να το μοιραστούν με ένα ευρύ δίκτυο ατόμων, σε ορισμένες περιπτώσεις και σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπάρχει μεγάλος αριθμός τέτοιων υπηρεσιών και το περιεχόμενο που διαμορφώνεται από τους χρήστες (user generated content) γίνεται όλο και πιο δημοφιλές. Οι υπηρεσίες αυτές απευθύνονται σε ποικίλες ομάδες των χρηστών του Διαδικτύου, αλλά χρησιμοποιούνται κατά κύριο λόγω από παιδιά και νέους.
Οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπουν στο χρήστη να δημιουργήσει και να σχεδιάσει την προσωπική του ιστοσελίδα, blog ή ημερολόγιο χρησιμοποιώντας γραφικά, χρώμα, μουσική και εικόνες ώστε να της δώσει ξεχωριστό χαρακτήρα και ταυτότητα. Στις ιστοσελίδες αυτές, τα παιδιά και οι νέοι ανταλλάσσουν σκέψεις και πληροφορίες σχετικά με τα ενδιαφέροντά τους, δημοσιεύουν και ανταλλάσουν την μουσική τους, δέχονται σχόλια από φίλους και επισκέπτες, δημοσιεύουν εικόνες και βίντεο δικά τους ή φίλων τους και συνδέονται με τις ιστοσελίδες άλλων χρηστών.
Σε πολλές ιστοσελίδες μπορούν επίσης να διαδράσουν με φίλους τους σε πραγματικό χρόνο μέσω υπηρεσιών άμεσων μηνυμάτων, chat room ή forum και μπορούν να γνωρίσουν νέους φίλους, να παίξουν παιχνίδια «online», δηλαδή σε «ζωντανή σύνδεση», να συμμετάσχουν σε κοινότητες όπου έχουν τη δυνατότητα να συζητήσουν για τα ενδιαφέροντά τους με άλλους και να λάβουν μέρος σε διαγωνισμούς και κουίζ.
Αξίζει πραγματικά (και σας προτείνουμε να το κάνετε!) να μπείτε στον ιστοχώρο της ελεύθερης εγκυκλοπαίδειας Wikipedia και να κάνετε αναζήτηση με την φράση «list of social networking websites». Θα μείνετε με ανοιχτό το στόμα βλέποντας την λίστα των online κοινοτήτων που θα παρουσιαστεί μπροστά σας και διαβάζοντας τον αριθμό των χρηστών τους. Και μην νομίζετε ότι η λίστα αυτή είναι πλήρης.
Ένας από τους πιο δημοφιλείς ιστοχώρους του είδους, το Facebook, στις 29 Ιουλίου 2008 είχε καταγραφεί ότι είχε 90 εκατομμύρια ενεργούς χρήστες. Στο δε Facebook οι χρήστες ανεβάζουν περίπου 24 εκατομμύρια φωτογραφίες την ημέρα.
Τι είναι οι εικονικοί παιδότοποι;
Οι εικονικοί παιδότοποι είναι ιστοχώροι που απευθύνονται σε παιδιά και στους οποίους με μια απλή εγγραφή (δωρεάν ή με αντίτιμο) οι χρήστες δημιουργούν μια ψηφιακή αναπαράσταση (avatar) μέσω της οποίας μπορούν να διαδράσουν με τους άλλους επισκέπτες του ιστοχώρου και βέβαια να κινηθούν στον προσφερόμενο εικονικό κόσμο.
Οι ιστοχώροι αυτοί είναι ιδιαίτερα αγαπητοί στα παιδιά, καθώς έτσι επικοινωνούν με συνομηλίκους τους από όλο τον κόσμο, μπορούν να παίξουν παιχνίδια, να αλλάξουν την εμφάνιση του avatar τους, μέχρι και να υιοθετήσουν το ψηφιακό τους κατοικίδιο. Εδώ θα πρέπει να σημειωθεί ότι πολλοί από τους εικονικούς αυτούς κόσμους συνδέονται άμεσα με εμπορικά προϊόντα και κύριος σκοπός τους είναι η προώθησή τους σε παιδιά και εφήβους.
Επιμέλεια
Γιώργος Συληγαρδάκης
