«Παραδειγματική ενέργεια», το πρόγραμμα εκπαίδευσης μουσουλμανοπαίδων

Μια εξέχουσας σημασίας σύνοδος του φόρουμ Ηνωμένων Εθνών (UN) με θεματική εστίαση στις μειονότητες και στο δικαίωμα στην εκπαίδευση, πραγματοποιήθηκε στις 15 και 16 Δεκεμβρίου 2008 στο Μέγαρο των Εθνών στη Γενεύη της Ελβετίας. Στο διήμερο φόρουμ μεταξύ εκπροσώπων των 20 κρατών μελών δόθηκε το βήμα και στην ελληνική πολιτεία δια του γ. γραμματέα του υπουργείου Παιδείας κ. Άγγελου Συρίγου καθώς και στους μειονοτικούς εκπροσώπους των επιστημόνων. Την Ομοσπονδία «Τούρκων» της Δυτικής Θράκης στην Ευρώπη (ABTTF) εκπροσώπησε η Melek Kirmaci, μέλος του τμήματος διεθνών σχέσεων και ο Καμουράν Ομέρ Ογλού μέλος του εκτελεστικού συμβουλίου και το Σύλλογο Επιστημόνων Μειονότητας Δυτικής Θράκης, ο πρώην πρόεδρος Τζεμίλ Καπζά και Περβίν Χαϊρουλά αντιπρόεδρος. Το φόρουμ οργανώθηκε κάτω από την καθοδήγηση και την ηγεσία της Γκάϊ Μακ Νταάκαλ, με στόχο να τοποθετηθούν και να ανιχνευτούν πεδία βελτιώσεων που θα ικανοποιούσαν περισσότερες πλευρές. Ο στόχος του ΟΗΕ μ’ αυτή τη συνάντηση ήταν να καταλήξει σε προτάσεις συγκεκριμένες τις οποίες θα διακινήσει σε κράτη μέλη του ΟΗΕ απ’ μια μεριά για να προστατεύσει τις μειονότητες και να συμβάλει σε θέματα κοινωνικής συνοχής. Στην συνάντηση αυτή κατέθεσαν την εμπειρία τους δύο ακαδημαϊκές δασκάλες που ασχολήθηκαν ενδελεχώς με το ζήτημα της μειονοτικής εκπαίδευσης, οι κυρίες Θάλεια Δραγώνα και Άννα Φραγκουδάκη περιέγραψαν την λειτουργία και την δομή του προγράμματος εκπαίδευσης μουσουλμανοπαίδων. Η Θάλεια Δραγώνα, μέλος του Κοινοβουλίου, συντονιστής του έργου για τη μουσουλμανική μειονότητα στη Θράκη – Ελλάδα, και η Άννα Φραγκουδάκη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Κέντρο της Διαπολιτισμικής Έρευνας και Παιδαγωγικής Επέμβασης – Ελλάδα, που προσκλήθηκαν στο φόρουμ ως εμπειρογνώμονες, έκαναν μία κοινή παρουσίαση που πραγματικά έβαλε τα ζητήματα στις αληθινές τους διαστάσεις για «το πρόγραμμα εκπαίδευσης μουσουλμανοπαίδων».
«Παραδειγματική ενέργεια», το πρόγραμμα εκπαίδευσης μουσουλμανοπαίδων
Η κα Θάλεια Δραγώνα μίλησε στο «Ε» για το έργο που έχει επιτελεστεί μέσα από το «Πρόγραμμα εκπαίδευσης Μουσουλμανοπαίδων». Σημειώνεται ότι το πρόγραμμα αυτό είναι κοινοτικό και υλοποιείται στη Θράκη από το 1997 ενώ από το 2002 έχει ιδρύσει και λειτουργούσε 8 Κέντρα Εκπαίδευσης (ΚΕΣΠΕΜ) σ’ όλη τη Θράκη: « Παρουσιάσαμε τη δουλειά του προγράμματος. Η δουλειά μας θεωρήθηκε ότι μπορεί να αποτελέσει πρότυπο και για άλλες χώρες. Δεν γνωρίζω πόσο έχει εκτιμηθεί στο εσωτερικό αλλά στο εξωτερικό έχει εκτιμηθεί πολύ γιατί είναι πολυεπίπεδη και μακρόπνοη. Την έχουμε παρουσιάσει εξάλλου και στα πανεπιστήμια όπως στο Πρίνστον τον Οκτώβριο, στο Χάρβαντ, στο Κολούμπια κ.λ.π.
Θεωρήθηκε ότι είναι μια καλή πρακτική για την προστασία των δικαιωμάτων της μειονότητας, ότι είναι μια παραδειγματική ενέργεια και ότι έχουν γίνει πολλά βήματα από την πλευρά της ελληνικής πολιτείας».
Έκκληση για συνέχιση του προγράμματος
Σημειώνεται επίσης ότι οι δράσεις του προγράμματος αφορούσαν στην εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας σε παιδιά της μειονότητας με διευρυμένα προγράμματα διδασκαλίας, επιμόρφωση εκπαιδευτικών, συμβουλευτική γονέων και εκμάθηση της γλώσσας με απώτερο στόχο την ένταξη της μειονότητας στο χώρο εργασίας και την κοινωνική συνοχή. Το πρόγραμμα παρακολουθούσαν 1000 παιδιά το χρόνο στα 8 ΚΕΣΠΕΜ όμως από τον Σεπτέμβριο τα ΚΕΣΠΕΜ δεν λειτουργούν καθώς «έκλεισε» το ΕΠΑΕΚ. Όπως μας πληροφόρησε η κα Δραγώνα πρόκειται να γίνει μια νέα προκήρυξη όμως τα χρήματα είναι πολύ λιγότερα με επακόλουθο να λειτουργήσουν μόνο 2 από τα 8 ΚΕΣΠΕΜ. Για το λόγο αυτό κάνει έκκληση στην ελληνική πολιτεία να χρηματοδοτήσει αυτό το πρόγραμμα: « Αυτή η δουλειά δεν πρέπει να σταματήσει ούτε με τον τρόπο και τους ανθρώπους που γινόταν μέχρι τώρα γιατί και τεχνογνωσία και αποδοχή από την μειονότητα υπήρξε. Πρέπει να πεισθεί η πολιτεία για τη σημασία αυτής της δουλειάς και να τη χρηματοδοτήσει. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι σχολική διαρροή το 2000 ήταν 65% και τώρα είναι κάτω από το 30%».
Τι είπαν οι μειονοτικοί εκπρόσωποι στο φόρουμ του ΟΗΕ
Να σημειώσουμε ότι στο φόρουμ οι μειονοτικοί εκπρόσωποι παρουσιάστηκαν ως μέλη της «τουρκικής» μειονότητας και έθεσαν το αίτημα για τη δημιουργία στην περιοχή της Θράκης των δίγλωσσων παιδικών σταθμών, βάζοντας το θέμα στην ημερήσια διάταξη. Λόγο στην συζήτηση είχε και η Ομοσπονδία Δυτικοθρακιωτών η ABTTF, εκ μέρους της οποίας η κ. Κιρματζί δήλωσε ότι βάσει του νόμου 3518/2006, η ελληνική κυβέρνηση είχε αποφασίσει να επεκτείνει την υποχρεωτική περίοδο στην εκπαίδευση από εννέα σε δέκα έτη, καθιστώντας το ένα έτος προσχολικής εκπαίδευσης υποχρεωτικό με έναρξη από το σχολικό έτος 2007-2008, και έτσι, εκείνοι οι μαθητές, που είχαν ολοκληρώσει το 5ο έτος της ηλικίας τους, ήταν υποχρεωμένοι για να ενταχθούν στους παιδικούς σταθμούς της πλειοψηφίας.
Η ομιλήτρια υποστήριξε ότι «αφού ο νόμος δεν έφερε οποιοδήποτε κανονισμό πάνω σε εθνικές και πολιτιστικές διαφορές των παιδιών στην Ελλάδα, το δικαίωμα να μην γίνονται διακρίσεις παραβιάστηκε, επειδή η Ελλάδα χωρίς μια αντικειμενική και λογική αιτιολόγηση, απέτυχε να συμπεριφερθεί διαφορετικά σε παιδιά της μειονότητας που μιλούν μια διαφορετική γλώσσα εκτός από τα ελληνικά». Στην εισήγησή της η κ. Κιρματζή υπογράμμισε ότι σύμφωνα με την θέση της μειονότητας και το νομικό πλαίσιο στον τομέα της εκπαίδευσης, τα παιδιά που ανήκουν στη τουρκική μειονότητα της δυτικής Θράκης έχουν το δικαίωμα στην εκπαίδευση στη μητρική τους γλώσσα, και επομένως, οι μειονοτικοί δίγλωσσοι παιδικοί σταθμοί έπρεπε να καθιερωθούν σε περιοχές πυκνοκατοικημένες από μέλη της τουρκικής μειονότητας αποφεύγοντας οποιαδήποτε αναφορά που θα πρέπει να ισχύει με τα ίδια κριτήρια για παιδιά των ρομά, των τσιγγάνων και των Πομάκων που έχουν άλλη μητρική γλώσσα.
Σε απάντηση αυτών των θέσεων ο Άγγελος Συρίγος, ειδικός γραμματέας διαπολιτισμικής εκπαίδευσης του υπουργείου Εθνικής Παιδείας στην Ελλάδα, προέβαλλε το επιχείρημα ότι ο ισχυρισμός της παραβίασης του δικαιώματος στην εκπαίδευση των τουρκικών παιδιών στη μητρική γλώσσα τους δεν ήταν αληθινός δεδομένου ότι τα παιδιά στους δημόσιους παιδικούς σταθμούς δεν έχουν εγχειρίδια και δεν ακολουθούν οποιοδήποτε πρόγραμμα σπουδών.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr