Μια εμπνευσμένη παρόρμηση που έγινε θεσμός (1)

Με αφορμή τη συμπλήρωση 44 χρόνων από τότε που «μια ομάς Ξανθιωτών ενεπνεύσθη» το θεσμό των «Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών», το 1966, το «Ε» ανατρέχει στο παρελθόν και παρουσιάζει το χρονογράφημα του θεσμού που διέγραψε μια πολυκύμαντη πορεία, ξεκινώντας ως πρωτοποριακό πολιτιστικό κίνημα, με στόχο την επιστροφή στις ρίζες της πλούσιας Θρακιώτικης πολιτιστικής κληρονομιάς. Ένα ξεδίψασμα από την βρύση της παράδοσης …η παρόρμηση και η σύλληψη της ιδέας από τον γιατρό κ. Στάθη Στέργιο και μιας ομάδας που αναζητούσαν διέξοδο, να …ξεκολλήσουν τη ρόδα της πόλης μας, από το οικονομικό και πολιτιστικό τέλμα. Έτσι ξεκίνησε ο θεσμός των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών που στη συνέχεια «ανδρώθηκε» , καταξιώθηκε, «αγκαλιάστηκε», από το σύνολο του Ξανθιώτικου λαού, ενώ η φήμη του συνοδευμένη και ταυτισμένη με το Ξανθιώτικο Καρναβάλι ….ταξιδεύει σ’ όλη την Ελλάδα. Ένα πολυποίκιλο …καλειδοσκόπιο με Θρακικό χρωματικό περιεχόμενο, ο θεσμός κάθε χρόνο δίνει το παρόν, στηρίζοντας τη δύναμή του στο «αγκάλιασμα» του κόσμου. Αναδιφώντας στη 44χρονη πορεία των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών Η αναδίφηση στην ιστορία του θεσμού εκτός από το ιστορικό ενδιαφέρον αφού καλύπτει την 44χρονη πορεία της πόλης μας έχει ενδιαφέρον γιατί «αποκαλύπτεται η εξελικτική πορεία του, οι άνθρωποι που τον βοήθησαν να παγιωθεί, οι φορείς που τον έθαλψαν, ώστε να φτάσει στο σήμερα όπου : «Η γη του Ορφέα και του Διόνυσου, ζει στους σύγχρονους ρυθμούς χωρίς να ξεχνά το παρελθόν της». « Η Ξάνθη διετήρει πάντοτε μία πρωτοπορία Αποκριάτικου ξεφαντώματος» Στο ταξίδι μας στο χρόνο ιχνηλάτης…το εισαγωγικό κείμενο του προγράμματος του 1967, «Λίγα λόγια για τις Αποκριάτικες Θρακικές Γιορτές», η οργανωτική επιτροπή των Γιορτών σημειώνει: «Το 1966 για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκαν στην Ξάνθη «Αποκριάτικες Θρακικές Γιορτές», με σκοπό την αναβίωση των ηθών και των εθίμων της Θράκης και την προβολή του πλούσιου λαογραφικού της υλικού. Η επιτυχία τους ήτο τόσο μεγάλη ώστε μας έδωσε το θάρρος να τις επαναλάβουμε εφέτος πιο μεγαλοπρεπείς. Η Θράκη είναι πατρίδα και αφετηρία των Διονυσιακών και Ορφικών με μία πλούσια παράδοση. Η Ξάνθη διετήρει πάντοτε μία πρωτοπορία Αποκριάτικου ξεφαντώματος». «Τούτο το θεσμό μερικοί τον είδαν με κακό μάτι, γιατί τους χάλαγε ότι με πολύ κόπο είχαν φτιάξει, δηλαδή το τίποτε…» Μιλώντας στην επίσημη έναρξη του 1967 των «Τουριστικών Θρακικών καλλιτεχνικών Γιορτών Ξάνθης», ο «θεωρητικός» τους Βασίλης Ασημομύτης τονίζει: « Πέρυσι τέτοιο καιρό, χωρίς να το καταλάβουμε, στην Ξάνθη γεννήθηκε ένας θεσμός. Το νεογέννητο άντεξε στη ζωή με πολύ κόπο και με άφθονη τεχνητή αναπνοή – δεν έλειψε βλέπετε από τους πρωτεργάτες και ο γιατρός (αναφέρεται στον γιατρό κ. Στέργιο Στάθη) και να που σήμερα έρχεται η ώρα να γιορτάσουμε τον πρώτο χρόνο». Ο κ. Ασημομύτης δεν παρέλειψε να αναφερθεί στους πολέμιους του θεσμού: «Τούτο το θεσμό μερικοί τον είδαν με κακό μάτι, γιατί τους χάλαγε ότι με πολύ κόπο είχαν φτιάξει, δηλαδή το τίποτε, μα οι πιο πολλοί τον χάρηκαν άλλοι για τα κέρδη που έφερνε και τη ζωντάνια άλλοι για την ψυχαγωγία και τη διασκέδαση και άλλοι πάλι, οι πιο παλιοί έκλαιγαν από συγκίνηση που ‘ βλεπαν τα παλαιά ήθη και έθιμα τούτου του έρμου και ρημαγμένου τρόπου της Θράκης να ξαναζωντανεύουν. Είδαν τη νερομάνα, τη Λαογραφία μας, να ξαναδίνει καθαρό νερό να ξεδιψάσει η ψυχή του ανθρώπου, του Έλληνα Θρακιώτη. Η Λαογραφία!». «Να κρατηθούν και να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο οι γιορτές, να μείνουν καθαρά λαογραφικές»! Διαβλέποντας κίνδυνο φθοράς του θεσμού ο κ. Ασημομύτης καταλήγοντας επισημαίνει: «Χρειάζεται μόνο λίγη προσοχή απ’ όλο το λαό και τους οργανωτές , να κρατηθούν και να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο να μείνουν καθαρά λαογραφικές με πνευματικό περιεχόμενο, γιορτές και να φωτιστούν έτσι ώστε να χαραχθούν σωστά στις ψυχές των Ελληνοπαίδων στα Θρακιωτόπουλα και να διαιωνιστούν». Οι Γιορτές του 1966 και 1967 οργανώθηκαν από την Τοπική Επιτροπή Τουρισμού …και η σύλληψη της ιδέας τους ανήκει στο γιατρό Στέργιο Στάθη. Το 1967 η Επιτροπή προεδρεύεται από το Δήμαρχο Σταύρο Βλαχόπουλο. Στην περίοδο της δικτατορίας οργανώνεται από το Δήμο και προεδρεύεται από τον εκάστοτε διορισμένο από το καθεστώς Δήμαρχο, ενώ από το 1972 δημιουργείται το Νομικό Πρόσωπο του Δήμου "Θρακικές Λαογραφικές Εορτές" που τις οργανώνει. Η εφημερίδα Ελληνικός Βορράς γράφει 26/2/1969 :«Το Καρναβάλι της Ξάνθης δεν είναι μασκαράτες, ούτε και υπάρχει δεύτερο στην Ελλάδα, έτσι όπως το ενεπνεύσθη μια ομάς Ξανθιωτών, οι οποίοι ξεκίνησαν με πεποίθηση ότι θα το καταστήσουν έναν θεσμό εις την Θράκη και εις την Μακεδονία. Είναι εορταστικές εκδηλώσεις λαϊκές που λαμβάνουν μέρος, όχι μόνον άψυχα κινούμενα, δημιουργήματα της ζωγραφικής και της σημερινής νοοτροπίας ή μπογιατισμένες καρικατούρες, αλλά συγκροτήματα μουσικά με ευρωπαϊκά και εγχώρια λαϊκά όργανα….. Και η επιτροπή, κατά γενική ομολογία τριάντα χιλιάδων λαού που παρακολουθούσε τις εκδηλώσεις αυτές εις την Ξάνθη, το επέτυχαν πλήρως. Θεσμός λοιπόν κατέστησαν οι Θρακικές Λαογραφικές Εορτές της Ξάνθης…..Είναι ένα λαϊκό πανηγύρι, ένα σύνολο λαογραφικών εκδηλώσεων μέσα στην εποχή της αποκριάς και της διασκεδάσεως….. Τα καρναβάλια και τα άρματα, ωραιότατα και αυτά, αποτελούν το συμπλήρωμα των εορταστικών εκδηλώσεων οι οποίες είναι η ζωντάνια της Θράκης…». Στην περίοδο της μεταπολίτευσης αρχίζει μια δεύτερη πορεία των Γιορτών: Το 1975 Πρόεδρος των Θ.Λ.Ε. είναι ο Δήμαρχος Ξάνθης κ. Μιχαήλ Μαργαρίτης Πρωτοδίκης, το 1976 – 1978 Πρόεδρος ο Δήμαρχος κ. Βασίλειος Βασιλειάδης την περίοδο 1979 – 1990 ο Δήμαρχος Κωνσταντίνος Μπένης, ενώ στην επόμενη τετραετία 1991 – 1994 ο δήμαρχος κ. Φίλιππος Αμοιρίδης. Εκτός από το Δ.Σ. των Θ.Λ.Ε., υπάρχει μια οργανωτική επιτροπή με λίγα ή περισσότερα μέλη. Τα τελευταία χρόνια το Νομικό Πρόσωπο "Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές" διαλύεται και από το 1993 την οργάνωση των γιορτών αναλαμβάνει η Δημοτική Επιχείρηση Ανάπτυξης. Στα πρώτα χρόνια, πριν τη δικτατορία, η Φ.Ε.Ξ. είχε αναλάβει την πραγματοποίηση των γιορτών, ενώ από τη μεταπολίτευση και μετά οι σύλλογοι της πόλης και των χωριών του νομού Ξάνθης βοηθούν με τον ένα ήταν άλλο τρόπο. Στη διοργάνωσή τους από το 1986 – 1990 κύριο λόγο παίζει η Θρακική Θεατρική Σκηνή, ενώ από το 1991 οργανώνονται σύλλογοι ειδικά για τη συμμετοχή στις Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές. Οι σύλλογοι όλοι με εκπροσώπους τους αποτελούν πια την Οργανωτική Επιτροπή. Να σημειώσουμε ότι από το 1987 δίπλα στον τίτλο "Θρακικές Λαογραφικές Γιορτές", που είναι η επίσημη ονομασία του θεσμού (από το1969), προστίθεται το "Ξανθιώτικο Καρναβάλι". Στα 44 χρόνια των "Θρακικών Λαογραφ&#953