« Η Θεσσαλονίκη είναι η πατρίδα της σύγχρονης Τουρκίας»
Οι άγνωστες πτυχές της 30χρονης περιόδου της ζωής του Μουσταφά Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη όπου γεννήθηκε, καθώς και οι επιδράσεις που δέχτηκε από την πολυπολιτισμική κουλτούρα της ως προς τη διαμόρφωση της προσωπικότητάς του σε βαθμό που να αποτινάξει την επικρατούσα θεοκρατική και απολυταρχική αντίληψη λειτουργίας του κράτους και να αναδειχθεί στον κορυφαίο επαναστάτη και αναμορφωτή της σύγχρονης Τουρκίας με την εγκαθίδρυση ενός τύπου δημοκρατικού πολιτεύματος, καταγράφει η πένα του Ξανθιώτη, δημοσιογράφου – συγγραφέα κ. Χρίστου Χριστοδούλου στο βιβλίο με τίτλο: «Μουσταφά Κεμάλ, ο Βίος και η πολιτεία του στην Θεσσαλονίκη». Το βιβλίο κυκλοφορεί στην Ελλάδα από τις εκδόσεις «Εξάντας», έχοντας κάνει 12 εκδόσεις, έχει δε εκδοθεί από τον εκδοτικό οίκο «TELOS» της Κωνσταντινούπολης μεταφρασμένο στα Τουρκικά και συγκαταλέγεται μέσα στα 20 βιβλία με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Τουρκία.
Κεμάλ, ο Θεσσαλονικιός
Ο κ. Χριστοδούλου που έχει διατελέσει διευθυντής της δορυφορικής τηλεόρασης της ΕΡΤ, διευθυντής της εφημερίδας «Μακεδονία» και «Θεσσαλονίκη» και τώρα είναι συνεργάτης της εφημερίδας «Ελευθεροτυπία» και «Μακεδονία» καθώς και της εφημερίδας «ΕΜΠΡΟΣ», ενώ παράλληλα διετέλεσε Διευθυντής του Γραφείου Τύπου δύο πρωθυπουργών του Ξενοφώντα Ζολώτα και του Γιάννη Γρίβα και είναι συγγραφέας δύο βιβλίων: « Ιωάννης Βελλίδης» εκδότης της «Μακεδονία» και του βιβλίου για τους «Αδελφούς Μανάκη» τους πρωτοπόρους του κινηματογράφου στα Βαλκάνια, το οποίο μεταφράστηκε και στα Αγγλικά, μιλά στο «Ε» για το βιβλίο του, το κίνητρό του να ψάξει τις ρίζες του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη, και να καταγράψει με δημοσιογραφική προσέγγιση και τεκμηρίωση την ελληνιστική περίοδο της ζωής του Κεμάλ, ένα θέμα για το οποίο δεν ασχολήθηκαν ούτε Τούρκοι ούτε Έλληνες ιστορικοί και συγγραφείς. Παράλληλα δε στέλνει ένα πολιτικής σημασίας μήνυμα: «Η επιθετικότητα που επιδεικνύουν οι στρατιωτικοί – Κεμαλιστές της Τουρκίας αποτελεί παραβίαση της κληρονομιάς που άφησε ο Κεμάλ»!
«Ε»: Τι ήταν αυτό που κέντρισε το ενδιαφέρον σας για τη συγγραφή του συγκεκριμένου βιβλίου;
Χριστοδούλου: «Έπαιξε μεγάλο ρόλο το γεγονός ότι κατάγομαι από την Ξάνθη. Έχω μνήμες από φίλους και συνεργάτες Τούρκους. Οι γονείς μου και οι παππούδες μου μιλούσαν εξαιρετικά τουρκικά και έχω τις καλύτερε αναμνήσεις απ’ αυτούς τους ανθρώπους που δεν ήταν χριστιανοί. Έμαθα να τους σέβομαι και αυτό βέβαια ήταν το συναισθηματικό μέρος . Το άλλο, το πρακτικό, ήταν ότι ήθελα να κάνω μια επιτυχία.
Σκέφτηκα να ασχοληθώ με τον Κεμάλ καθώς κανείς έλληνας ούτε τούρκος είχε ασχοληθεί για τα πρώτα 30 χρόνια του Κεμάλ στη Θεσσαλονίκη».
«Ε»: Γιατί νομίζετε ότι συμβαίνει αυτό; Θεωρείτε ότι αποτελεί ταμπού τόσο για τους Έλληνες όσο και για τους Τούρκους για διαφορετικούς λόγους και για τους δυο λαούς η «ελληνιστική περίοδος» του Κεμάλ;
Χριστοδούλου: «Ας δούμε πρώτα την πλευρά των Τούρκων. Η περίοδος της Θεσσαλονίκης υπήρξε η σημαντικότερη στην ζωή του Ατατούρκ και εκεί έζησε τα περισσότερα χρόνια της ζωής του. Στη Τουρκία έζησε 28 χρόνια, πέθανε το 1938 σε ηλικία 57 χρονών, ενώ στη Θεσσαλονίκη 30 χρόνια. Εκεί γεννήθηκε και μεγάλωσε. Εκεί διαμόρφωσε τον χαρακτήρα του, ενάντια σε μια δεσποτική μητέρα, με πενιχρά οικονομικά μέσα αλλά απεριόριστο πείσμα, κόντρα σε όλα τα μουσουλμανικά ταμπού του καιρού του. Στην Θεσσαλονίκη σχημάτισε τις ιδεολογικές του απόψεις και τις ηγετικές του φιλοδοξίες. Αυτή η περίοδος συνδέεται με μεγάλες ασωτίες, μεγάλες συνομωσίες, αλλά και με τις πιο οδυνηρές απορρίψεις από την πλευρά των στρατιωτικών συναδέλφων του στο κομιτάτο των Νεότουρκων πού μετείχε. Είναι επίσης η περίοδος πού συναναστρέφεται έλληνες κάτι πού θα τον επηρεάσει στην μετέπειτα πολιτική συμπεριφορά του όταν θα συνεργαστεί με τον Βενιζέλο. Ας πούμε «δημοσιογραφική αδεία», ότι πρόκειται αν όχι για την «ελληνική», τουλάχιστον για την «ελληνιστική» περίοδο της ζωής του. Ιδού κάποιοι από τους λόγους, μάλλον για τις φοβίες, για τις οποίες οι Τούρκοι ιστορικοί δεν πολυασχολούνται με την ζωή του στην Θεσσαλονίκη. Αντίστοιχες φοβίες έχουν και οι Έλληνες. Δεν θέλουν να παραδεχτούν ότι αυτή η σπουδαία πόλη, ανάμεσα στα επιφανή τέκνα της, Έλληνες, Εβραίους κι οτιδήποτε άλλο, έβγαλε και τον μεγαλύτερο στρατιωτικό και πολιτικό ηγέτη –και αναμορφωτή- της σύγχρονης Τουρκίας. Στην Ελλάδα συγχέουμε αυτό το γεγονός με την ήττα μας στην Μικρασία. Είναι εύλογο. Αλλά ο Κεμάλ είναι μια διεθνής ιστορική προσωπικότητα, ένας αναγνωρισμένος εκσυγχρονιστής και αναμορφωτής πού έκανε στην Τουρκία πράγματα αδιανόητα ακόμα και σήμερα για μουσουλμανική χώρα. Αυτός λοιπόν ο άνθρωπος είναι Θεσσαλονικιός, και η Θεσσαλονίκη είναι η πατρίδα της σύγχρονης Τουρκίας».
«Ε»:Πιστεύετε ότι η Θεσσαλονίκη με τον πολυεθνικό της χαρακτήρα επέδρασε καθοριστικά στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του Κεμάλ;
Χριστοδούλου: «Δικαιολογώ με στοιχεία στο βιβλίο μου πως η Θεσσαλονίκη με τον πολυεθνικό της χαρακτήρα και με την κοσμοπολίτικη ευρωπαϊκής της κουλτούρα επηρέασε τον Κεμάλ τον αποτράβηξε από τον θεοκρατική αντίληψη που είχαν τότε οι μουσουλμάνοι για τον Σουλτάνο και το καθεστώς που ίσχυε τότε στην Τουρκία και τον διαμόρφωσε σ’ ένα μεγάλο νεωτεριστή , αναμορφωτή ανανεωτή πράγματα που τα εφάρμοσε όταν εγκαθίδρυσε την δημοκρατία στην Τουρκία.
Ο Κεμάλ έχει το εξής παράδοξο: Είναι στρατιωτικός, μεταχειρίστηκε τον στρατό στον πόλεμο για την ανεξαρτησία, στη συνέχεια όμως τον έθεσε υπό τον έλεγχό του, απομάκρυνε τους στρατιωτικούς από τις θέσεις – κλειδιά του κράτους και έδωσε στους πολιτικούς αυτή την εξουσία. Ήταν πραγματιστής και έλεγε ο ίδιος ότι ήταν δικτάτορας που όμως εγκαθίδρυσε πολιτικό σύστημα στην Τουρκία που είναι πιο κοντά στην δημοκρατία παρά την απολυταρχία και την θεοκρατία Αυτό είναι ένα μοναδικό φαινόμενο παγκοσμίως».
«Ε»: Ποιο θεωρείτε ως το πιο χαρακτηριστικό στοιχείο της προσωπικότητάς του που δικαιολογεί την εξέλιξή του σε αναμορφωτή της Τουρκίας;
Χριστοδούλου: «Ήταν ένας πολύ έξυπνος στρατιωτικός που σκεπτόταν όμως με πολιτικούς όρους. Από πολύ νωρίς είχε αναμειχθεί στη διαδικασία της εισδοχής του στρατού στην πολιτική ζωή, μετείχε στο κίνημα των Νεότουρκων που ανέτρεψαν τον Σουλτάνο. Είχε όμως και ένα άλλο στοιχείο. Επειδή είχε συναναστραφεί με έλληνες έτρεφε συμπάθεια με το ελληνικό στοιχείο. Οι γονείς του μίλαγαν ελληνικά όπως και ο ίδιος. Και τα δύο αυτά στοιχεία τα απέδειξε ναι μεν κάνοντας ένα πολύ σκληρό πόλεμο 	
