Θα το ακούτε συχνά από εδώ και πέρα. Θα σας το υπενθυμίζουν καθημερινά για αρκετές εβδομάδες με ειδικά αφιερώματα και έκτακτους καλεσμένους, νικητές ή ηττημένους. Ρομαντικοί διεκδικητές της εξουσίας και επαγγελματίες της πολιτικής θα παρελαύνουν μπροστά στις οθόνες και η επίκληση της λαϊκής ετυμηγορίας θα αποτελεί το πλούσιο καθημερινό μενού των πεινασμένων και αχόρταγων για πόστα υποψηφίων που έδωσαν την εκλογική μάχη, λέει, σε αντίξοες συνθήκες και με τις δημοσκοπήσεις παρούσες πότε να τονώνουν και πότε να πληγώνουν χωρίς έλεος τους πάντες. Ποιο είναι άραγε το μήνυμα των εκλογών; Ποιος είναι ο νικητής και ποιος ο ηττημένος και σε αυτή την νέα αλλά όχι άγνωστη εκλογική διαδικασία; Υπάρχουν μηνύματα προς διαφορετικές κατευθύνσεις. Από την μια μεριά φαινομενικά αποκαλύπτεται πως η πόλωση και η εμπιστοσύνη στα μεγάλα κόμματα επικράτησαν εκ νέου και στην τοπική αυτοδιοίκηση, ενώ οι μικροί σχηματισμοί απορροφήθηκαν στο δίνη του δικομματισμού ή του τρικομματισμού, αν θέλετε. Νέες προτάσεις με φιλόδοξες προοπτικές, παρά την δυναμική παρουσία τους στα μεγάλα αστικά κέντρα, δεν αποτελούν εγγύηση πως κάτι αλλάζει αιφνίδια στο πολιτικό σκηνικό της χώρας. Από την άλλη μεριά, επικίνδυνες και ακραίες τάσεις μορφοποιούνται σε υπερεθνικιστικά σχήματα που αποθεώνουν τον ολοκληρωτισμό μέσω ενός αδηφάγου λαϊκισμού, που στοχεύει να πλήξει ευθέως τις δημοκρατικές ευαισθησίες του κόσμου, όσες έχουν απομείνει και που πάραυτα δεν είναι και λίγες. Η εικόνα δείχνει όμως και κάτι άλλο: Οι μετακινούμενοι ψηφοφόροι δεν είναι και τόσο πιόνια όπως θα ήθελαν οι μεγάλοι άρχοντες των διαφόρων αποχρώσεων, παρά εκφράζουν την δυσαρέσκεια ή την οργή τους με το να απέχουν συνειδητά από το εκλογικό πανηγύρι ή παζάρι. Τα μεγάλα ποσοστά της αποχής που συνήθως δεν τους αποδίδεται η δέουσα σημασία αποκαλύπτουν πως υπάρχουν και άλλες δυνάμεις που μπορούν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην διαμόρφωση των αποτελεσμάτων. Ως ρυθμιστικός παράγοντας, η αποχή μπορεί να δυναμιτίσει ανά πάσα στιγμή το ρεγουλαρισμένο κλίμα των εκλογών που αποπειράται να ορίσει εκ προοιμίου τους νικητές και τους ηττημένους μέσα σε μια ολοένα και συχνότερη ατμόσφαιρα ποδοσφαιροποίησης της πολιτικής και άκρατου αλλά προσεκτικά συγκαλυμμένου φανατισμού. Τα άκυρα και η αποχή συνιστούν την αφανή αλλά ισχυρή δύναμη που πιθανά στο μέλλον – εάν δεν παραμείνει ως έχει – να πριμοδοτήσει μικρούς κομματικούς σχηματισμούς ή συμμαχίες και συσπειρώσεις που επιχειρούν να κάνουν αισθητή την παρουσία τους στο τοπίο της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας.
Η εκλογική πελατεία αν και φαίνεται να διατηρεί τις δυνάμεις της, εντούτοις δεν γίνε-
ται αποδεκτή από σημαντική μερίδα του κόσμου που αηδιασμένος από τις κάθε λογής
συναλλαγές, επιλέγει να στείλει το ηχηρό μήνυμα της αποχής, του άκυρου ή της στήριξης πολυσυλλεκτικών σχηματισμών προς το αριστερότερον του πράγματος και μακράν των συνηθισμένων και «παραδοσιακών» λύσεων.
Όμως δεν μπορούμε να αρνηθούμε το γεγονός ότι τα μεγάλα κόμματα εξακολουθούν
να συσπειρώνουν στις τάξεις τους υψηλά ποσοστά ψηφοφόρων. Δικαίως ή αδίκως, αρκετοί είναι αυτοί που είτε λόγω προσώπου είτε λόγω κομματικής προσήλωσης δεν επιτρέπουν την διαφοροποίηση του πολιτικού χάρτη, συντηρώντας μια κατάσταση που επιεικώς δεν μετασχηματίζει την κατεστημένη πορεία των πραγμάτων.
Ο χάρτης δεν αλλάζει ούτε από κάποιες «οάσεις» ή αναλαμπές ελπιδοφόρων δημοκρατικών παρουσιών στο αυτοδιοικητικό και μελλοντικά κοινοβουλευτικό τοπίο μα ούτε, κατά ορισμένους εκλογολόγους και δημοσκόπους, από τα μη απολύτως συνειδητά ποσοστά άκυρων και αποχής που δεν σηματοδοτούν κατά την γνώμη τους κάτι το καινούργιο και ανατρεπτικό. Κερδισμένη σε αυτές τις εκλογές πέρα από την πόλωση είναι και η ανατέλλουσα αλλά όχι και άγνωστη από τα παλιά προσωπολατρία. Φίρμες από διάφορους χώρους μοστράρουν και αρπάζουν την ψήφο του απογοητευμένου ψηφοφόρου που σε ελάχιστα δευτερόλεπτα αποφασίζει πως τον εκφράζει καλύτερα ο πρωταγωνιστής του τάδε σήριαλ και δεν ξέρω και εγώ τι άλλο, σε πείσμα των «γραφικών», λέει πολιτικών. Σωστά, με την διαφορά όμως ότι και αυτοί βρίσκονται υπό την σκέπη τους, αν το καταλαβαίνει. Εκτός του ότι υπάρχουν και οι στυλίστες του είδους.
Τέλος, ένα άλλο μήνυμα αυτών των εκλογών είναι πως τους υποψηφίους τους πλαισίωσαν μονάχα κάποια «πηγαδάκια» που ίσως και να είχαν κάποιο άμεσο όφελος από την πορεία των εκλογικών πραγμάτων, χωρίς βέβαια και να αποκλείεται το παραδοσιακό ενδιαφέρον κάποιων για τα τεκταινόμενα στους Δήμους και τις Κοινότητες.
Κατά τα άλλα, τα κομματικά επιτελεία κάνουν τις δέουσες αναλύσεις και απολογισμούς. Θα το ακούτε συχνά αυτό, όπως και την σωρεία των διαπιστώσεων από τα μεγάλα κόμματα πως έλαβαν το καθένα ξεχωριστά το «θετικό μήνυμα» και βάζουν μπρος για τις βουλευτικές εκλογές.
Και αν όλα πάνε καλά, την άλλη φορά θα είναι αυτοί οι νικητές. Ρομαντισμός, υπεροψία
ή η συνηθισμένη δοκιμασμένη συνταγή της παραπλάνησης; Το μήνυμα θα μπορούσε να
είναι: Σκεφθείτε καλά μέχρι τις επόμενες εκλογές. Υπάρχει χρόνος.
Φίλιππος Ζάχαρης
