Το 1974 ο αδιαφιλονίκητος πολιτικός ηγέτης Ανδρέας Παπανδρέου ίδρυσε το Πανελλήνιο Σοσιαλιστικό Κίνημα. Το Κίνημα αυτό έμελε να διαδραματίσει πολύ σημαντικό ρόλο στην πορεία της Ελλάδας. Επί της διακυβέρνησης του κινήματος επιτευχθήκαν σημαντικοί στόχοι αλλά έγιναν και μεγάλα λάθη. Το ΠΑΣΟΚ όμως με τα θετικά του αλλά και τα αρνητικά στοιχεία αποτέλεσε φορέα της αλλαγής και της αναπτυξιακής πορείας της χώρας. Αυτό είναι το ΠΑΣΟΚ του παρελθόντος που καμιά σχέση δεν έχει με το σημερινό ΠΑΣΟΚ.
Το ΠΑΣΟΚ υπήρξε αναμφισβήτητα το ριζοσπαστικό κίνημα που στάθηκε ενάντιο στο κεντρώο φιλελεύθερο κατεστημένο, προσπέρασε την αντιδραστική Δεξιά και υπερκέρασε την παραδοσιακή αριστερά. Αυτό το ΠΑΣΟΚ με τον Α. Παπανδρέου “έπιασε” τον παλμό των ανεκπλήρωτων λαϊκών προσδοκιών και άδραξε δυναμικά την ιστορική ευκαιρία της “Αλλαγής” που απαιτούσαν οι καιροί. Στα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης του προώθησε και πέτυχε ως ένα βαθμό, όχι σίγουρα τον επιθυμητό, τον Σοσιαλιστικό μετασχηματισμό της ελληνικής κοινωνίας.
Το κυβερνητικό πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ συμπυκνώθηκε σε τέσσερις παραμέτρους. Την Εθνική Ανεξαρτησία, την Λαϊκή Κυριαρχία την Κοινωνική Απελευθέρωση και τις Δημοκρατικές Διαδικασίες. Στην βάση αυτή το ΠΑΣΟΚ με τον πρόεδρο του Ανδρέα Παπανδρέου πραγματοποίησε βασικές μεταρρυθμιστικές πολιτικές και κοινωνικές παρεμβάσεις.
Η οκταετής όμως παραμονή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία 1981-1989 ούτε άμεμπτη ήταν ούτε βέβαια μπορεί να χαρακτηρισθεί ιδανική. Στελέχη του Κινήματος χωρίς προσωπική λάμψη αντλώντας φωτεινότητα από το κίνημα και τον πρόεδρο του μετατραπήκαν σιγά-σιγά σε αντιμαχόμενες κλαδικές φράξιες βολέματος και κυκλώματα “λιγούρηδων” μικροαστικού νεοπλουτισμού. Δυστυχώς η εξουσία στο ΠΑΣΟΚ λειτούργησε ως Κίρκη που παραμόρφωσε το ιδεολογικό πρόσωπο και να διάβρωσε την συνοχή του Κινήματος.
Όλα τα παραπάνω δεν μειώνουν ούτε στο ελάχιστο το έργο του ΠΑΣΟΚ την δεκαετία του 80. Το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου με την καταλυτική κοινωνική και πολιτική του παρέμβαση μετέτρεψαν την καθηλωμένη στα βαλκανικά όρια Δημοκρατική Ελλάδα, σε σύγχρονο ευρωπαϊκό Κράτος.
Απαραίτητη προϋπόθεση για να εξακολουθεί να υπάρχει ένας πολιτικός φορέας μέσα στο χρόνο είναι να συγχρονίζεται με την εποχή. Αυτό κατάφερε να επιτύχει το ΠΑΣΟΚ το 1996 με την εκλογή του Κώστα Σημίτη ως προέδρου του κινήματος.
Το ΠΑΣΟΚ με τον Κώστα Σημίτη ενηλικιώνεται και μετατρέπεται σε κίνημα που συνδυάζει τον πολιτικό παρορμητισμό με την πείρα και την εργατικότητα και καταφέρνει να εκσυγχρονίσει τις κοινωνικές δομές και να δημιουργήσει προϋποθέσεις ανάπτυξης. Οι στοχεύσεις είχαν αποτέλεσμα αλλά δεν έφεραν το επιθυμητό επίπεδο. Αναντίρρητα όμως έγινε το πρώτο βήμα που έπρεπε να συνεχιστεί. Άλλωστε η πρόοδος είναι διαρκής και όχι στιγμιαία διαδικασία.
Την οκταετία 1996-2004 η Ελλάδα με κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ γίνεται η χώρα της δημιουργίας, η χώρα που ανήκει ισότιμα στην οικογένεια του ισχυρού ευρωπαϊκού νομίσματος και η χώρα που καταφέρνει να διοργανώσει με απόλυτη επιτυχία Ολυμπιακούς Αγώνες.
Υπάρχει και ο «αντίλογος» για τα πεπραγμένα του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1996-2204. Βέβαια και στην διακυβέρνηση του Κώστα Σημίτη έγιναν και λάθη, σίγουρα υπήρξαν και παραλείψεις, αναντίρρητα η ανάπτυξη που επιτεύχθηκε δεν ήταν ισόρροπα κατανεμημένη ώστε να υπάρχει η όσο το δυνατό μεγαλύτερη κοινωνική συνοχή. Η Ελλάδα αυτή την περίοδο έκανε μια τεράστια προσπάθεια ανταποκριθεί στα κριτήρια σύγκλισης και να εισέλθει στην Ευρωζώνη και το πέτυχε. Ο ισχυρισμός πως η Ελλάδα εισήλθε στην ευρωζώνη με παραποιημένα οικονομικά στοιχεία, δηλώνει υποκρισία από τους αδαείς νεοφερμένους κηπουρούς στο ΠΑΣΟΚ.
Η εκλογή του Γιώργου Παπανδρέου στην ηγεσία του κινήματος το 2004 φέρνει στο προσκήνιο αμυδρά στην αρχή καταιγιστικά στην συνέχεια στοιχεία αλλαγής στην ιδεολογία, στις αρχές και στις πολιτικές επιλογές του κινήματος. Το ΠΑΣΟΚ το κίνημα της σοσιαλδημοκρατίας ταυτίστηκε με τις συντηρητικές δυνάμεις και νεοφιλελεύθερες στρατηγικές.
Δεν ανήκει στο μακρινό παρελθόν η συμμετοχή στο ψηφοδέλτιο επικράτειας του ΠΑΣΟΚ του Στέφανου Μάνου και του Ανδρέα Ανδριανόπουλου. Και οι δύο είναι σεβαστά πολιτικά πρόσωπα αλλά δεν συμβαδίζουν με την ιδεολογική πλατφόρμα του κινήματος.
Λίγο αργότερα χρονικά το ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου εμφανίζεται να υποστηρίζει την αναθεώρηση του άρθρου16 του Συντάγματος. Η στάση αυτή αλλοίωσε την κοινωνική φυσιογνωμία και ποδοπάτησε τις πάγιες κεντροαριστερές αρχές με τις όποιες πορεύτηκε το ΠΑΣΟΚ από την ίδρυση του.
Με αυτές τις κινήσεις ο Γιώργος Παπανδρέου προϊδέασε τον λαό για το τι θα ακολουθήσει. Η διακυβέρνηση της χώρας από το ΠΑΣΟΚ από το 2009 έως το 2012 που έπεται μόνο τραγική αποτυχία του ΠΑΣΟΚ μπορεί να χαρακτηρισθεί. Ο πρόεδρος ενός σοσιαλιστικού κινήματος και πρόεδρος της σοσιαλιστικής διεθνούς υιοθετεί πολιτικές που αποδομούν την κοινωνική συνοχή και καταστρέφει την προοπτική για την ανάπτυξη της χώρας
Ο Γιώργος Παπανδρέου και οι συνοδοιπόροι του καταστροφικά ανεπαρκείς να κυβερνήσουν έβαλαν την χώρα σε μεγάλες περιπέτειες. Μείζονα πολιτικά ζητήματα που αφορούσαν ολόκληρο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα τα μετέβαλαν αποκλειστικά σε ελληνικά και κατάφεραν να κάνουν την Ελλάδα αποδιοπομπαίο τράγο για την Ευρώπη. Ο Γιώργος Παπανδρέου πολιτικός εγνωσμένα μειωμένων ικανοτήτων και οι συνοδοιπόροι του χωρίς να διαπραγματευτούν οδήγησαν την χώρα στο «μονόδρομο» της καταστροφής. Ποδοπάτησαν κάθε έννοια εθνικής κυριαρχίας και παρέδωσαν την χώρα σε ξένες δυνάμεις υπογράφοντας κατάπτυστες δανειακές συμβάσεις.
Οι οποίες θετικές ενέργειες και νομοθετήματα που σαφώς υπήρχαν αυτή την περίοδο δεν είναι ικανά να κατευνάσουν την οργή του λαού και να μειώσουν τις συνέπειες της ζημιάς για την Ελλάδα. Το μνημόνιο θα στιγματίζει το ΠΑΣΟΚ στο μέλλον οποία μορφή και αν έχει κίνημα.
Στατιστικά από την Ιστορία οι Αυτοκρατορίες που παρακμάσαν έπεσαν δεν ξαναγεννηθήκαν. Το ίδιο συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ χωρίς βέβαια να είναι αυτοκρατορία. Όσες και όσο ριζικές αλλαγές θα γίνουν από νέο πρόεδρο Βαγγέλη Βενιζέλο οι τίτλοι του τέλους για το ΠΑΣΟΚ έπεσαν. Το ΠΑΣΟΚ θα μείνει στην ιστορία ως το μεγάλο λαϊκό κίνημα με δύο πρόσωπα
Γιάννης Κουρπαλίδης
