Η Σοφία Μεσσάρη, κλινική ψυχολόγος και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια, μιλά για τις συνδυαστικές μορφές ψυχοθεραπείας
«Στα σκαριά» η πρώτη ομάδα ψυχοθεραπείας για γονείς με δύο ψυχολόγους της Ξάνθης. Τι είναι ομαδική ψυχοθεραπεία και τι μπορεί να κερδίσει αυτός που συμμετέχει, συνδυάζοντας συμβουλευτική, αλλά και βιωματική εμπειρία
Σε ένα ήσυχο σημείο της Παλιάς Πόλης, σ’ ένα χώρο φωτεινό και ευρύχωρο λειτουργεί εδώ και μήνες το πρώτο Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών στην πόλη. Όποιος περνά μπορεί να δει από τα μεγάλα τζάμια τον κεντρικό χώρο, χωρίς να χρειαστεί να «κρυφοκοιτάξει» για να καταλάβει τι γίνεται μέσα σε ένα ψυχοθεραπευτικό κέντρο. Εκεί θα βρει και τη Σοφία Μεσσάρη, κλινική ψυχολόγο και οικογενειακή ψυχοθεραπεύτρια, με πολυετή πείρα στην Αγγλία, η οποία πήρε την απόφαση να δημιουργήσει ένα τέτοιο χώρο, με σκοπό να συνδυαστεί μια γκάμα από ψυχοθεραπευτικές μεθόδους για να εμπλουτιστεί το ψυχοθεραπευτικό έργο, για όποιον επιλέξει να ζητήσει τη βοήθειά του.
Συνεργασίες ψυχολόγων και εναλλακτικές μορφές ψυχοθεραπείας στο Κέντρο
Τι ακριβώς είμαι όμως ένα ψυχοθεραπευτικό κέντρο; Η Σοφία Μεσσάρη εξηγεί ότι είναι ένας χώρος, όπου προσφέρονται διάφορες υπηρεσίες ψυχοθεραπείας, από ατομική, ζευγαριού και οικογενειακή έως ομαδική ψυχοθεραπεία. «Το κέντρο βασίζεται στις συνεργασίες, μεταξύ επαγγελματιών της ψυχικής υγείας και συνδυάζει διάφορες μορφές που δεν έχουν να κάνουν απαραίτητα μόνο με το λόγο: ψυχόδραμα, art therapy, λογοθεραπεία κ.ά. Εγώ, ως επιστημονική υπεύθυνη αναλαμβάνω το ρόλο αφενός του ψυχολόγου και αφετέρου του συντονιστή. Έτσι, όταν έρχεται κάποιος, μπορώ ανάλογα με τις ανάγκες του να εκτιμήσω τι είδους θεραπεία χρειάζεται ή ενδεχομένως και κάποιο συνδυασμό», εξηγεί η ίδια, δίνοντας ιδιαίτερη βαρύτητα στον υψηλότερο επίπεδο παροχής υπηρεσιών υγείας όταν προκύπτει από τη συνεργασία μεταξύ των ψυχολόγων. «Η εμπειρία μου έδειξε ότι παντού, αλλά κυρίως στο χώρο της ψυχικής υγείας οι συνεργασίες είναι ανεκτίμητες. Τα προβλήματα ή τα διλήμματα των ανθρώπων είναι πολυδιάστατα, έτσι όταν έχεις διαφορετικές σκοπιές από ειδικούς, εμπλουτίζεται η βοήθεια που παρέχουμε», σημειώνει.
Η Σοφία Μεσσάρη κάνει στη συνέχεια και ως προς αυτό την εξής παρατήρηση: «μέχρι πρόσφατα και απ’ όσο βλέπω και στην Ξάνθη, η ψυχολογία γινόταν σε γραφεία λίγο δυσδιάκριτα και αποτελούσε ένα είδος ταμπού. Στην αλλαγή αυτού του κλίματος θέλησα από την αρχή να συμβάλω. Και γι’ αυτό με τη Μαρίνα Κατσικίδου διοργανώνουμε και τις ομιλίες στη ΦΕΞ. Για να δείξουμε ότι η ψυχολογία δεν είναι κάτι που γίνεται σε δωματιάκια, κρυφά. Σε αυτό το στάδιο προσεγγίζω άτομα και συζητάμε για το τι μπορούμε να κάνουμε μαζί, ωστόσο ελπίζω ότι όσο θα περνάει ο καιρός θα έρχονται άτομα με πρωτοβουλίες και προτάσεις για πράγματα που μπορούμε να κάνουμε μαζί ή μόνοι τους στο κέντρο».
Σε γονείς απευθύνεται η πρώτη ομάδα που ξεκινά μετά το Πάσχα
Στο πλαίσιο αυτών των συνεργασιών διοργανώνεται μετά το Πάσχα η πρώτη ομάδα ψυχοθεραπείας που απευθύνεται σε γονείς και θα συντονίζεται από τη Σοφία Μεσσάρη και τον επίσης ψυχολόγο της Ξάνθης Θεμιστοκλή Παπαδόπουλο. Στο κέντρο που λειτουργεί εδώ και δύο περίπου μήνες με ατομικές και οικογενειακές θεραπείες η πρώτη ομάδα θα ξεκινήσει στις 18 Απριλίου.
«Η ομάδα απευθύνεται σε γονείς που προβληματίζονται γενικά για συμπεριφορά παιδιών τους ή ακόμα και αν δεν έχουν σοβαρά προβλήματα συμπεριφοράς θέλουν να βελτιώσουν την επικοινωνία με το παιδί τους και να το καταλάβουν καλύτερα», επισημαίνει η Σοφία Μεσσάρη ενημερώνοντας ότι οι συνεδρίες θα είναι περίπου 12. Η ίδια διευκρινίζει ακόμη ότι δεν υπάρχει ηλικιακό όριο για τα παιδιά και αυτό έγινε σκοπίμως από τους δύο ψυχολόγους, προκειμένου να δοθεί η δυνατότητα ανταλλαγής εμπειριών μεταξύ των ίδιων των γονέων. «Η ομαδική ψυχοθεραπεία βασίζεται βεβαίως στο συντονισμό από τον ψυχολόγο, αλλά έχει και έντονα βιωματικά στοιχεία. Η αλληλεπίδραση που αναπτύσσεται είναι πολύτιμη. Οι συμμετέχοντες λένε τη γνώμη τους ο ένας στον άλλο και μοιράζονται εμπειρίες. Ο ψυχολόγος κατευθύνει, συντονίζει και συμβουλεύει», αναφέρει αναλυτικά για τη μέθοδο αυτή η Σοφία Μεσσάρη, υπογραμμίζοντας όμως ότι σε κάθε είδος ψυχοθεραπείας ο ύψιστος κανόνας είναι η εχεμύθεια: «Πρέπει να νιώθεις την ελευθερία να πειραματιστείς και να εξερευνήσεις».
Η Σοφία Μεσσάρη σημειώνει συμπληρωματικά ότι κάθε ομάδα ψυχοθεραπείας έχει τη δική της θεματική και στο μέλλον θα συνεχίσει οργανώνοντας ομάδες με διαφορετικό αντικείμενο, μία από αυτές θα είναι για συγγενείς ατόμων με ψυχικά προβλήματα.
Ο ψυχολόγος δεν είναι το «κλειδί», αλλά ο «κλειδαράς»
Όσον αφορά γενικά την αντιμετώπιση της ψυχολογίας η Σοφία Μεσσάρη σχολιάζει ότι συνεχίζει να υπάρχει μία επιφυλακτικότητα του κόσμου και η εσφαλμένη εντύπωση ότι τη χρειάζονται ή τη λαμβάνουν άτομα που είναι «τρελά» ή που έχουν σοβαρά ψυχικά προβλήματα. «Δεν είναι έτσι», λέει κατηγορηματικά η ίδια εξηγώντας: «υπάρχει μία γκάμα θεμάτων που μπορείς να βοηθηθείς από τα πιο απλά καθημερινά προβλήματα, όπως για παράδειγμα η δυσκολία του χειρισμού του άγχους ή του θυμού μέχρι πολύ πιο σοβαρά θέματα». Περιγραφικά μάλιστα διευκρινίζει περαιτέρω: «η εμπειρία μου με έχει κάνει να καταλάβω ότι όλα τα ψυχικά θέματα βρίσκονται πάνω στην ίδια γραμμή. Για παράδειγμα, αν πάρουμε το άγχος, στο χαμηλότερο επίπεδο βρίσκεται το φυσιολογικό άγχος πχ για εξετάσεις, που έχουμε νιώσει όλοι, πιο πάνω είναι η κατάσταση όπου ο βαθμός του άγχους σε δυσκολεύει να αποδώσεις. Αρκετά πιο πάνω είναι οι κρίσεις πανικού και πολύ πιο πάνω είναι η ιδεοληπτική ψυχαναγκαστική νεύρωση που φτάνεις στο σημείο να πιστεύεις ότι για να αποφύγεις τη μόλυνση θα πρέπει να πλύνεις τα χέρια σου γύρω στις 500 φορές την ημέρα με απορρυπαντικά μέχρι που ματώνουν. Ακούγεται σαν τρέλα, αλλά βρίσκεται πάνω στην ίδια γραμμή με την ίδια αφετηρία. Είναι βέβαια υπερβολικό και πιο πολύπλοκο τότε».
Η Σοφία Μεσσάρη, τελειώνοντας τη συζήτησή μας, διευκρινίζει με έμφαση: «η ψυχολογία είναι κάτι που μας αφορά όλους. Ο ψυχολόγος δεν είναι κάποιος που με το που σε δει μπορεί να καταλάβει τι σκέφτεσαι, απλά έχει γνώσεις και εμπειρία, ώστε να μπορεί να σε βοηθήσει. Και το σημαντικότερο: ο ψυχολόγος δεν είναι αυτός που θα ‘ρθει να σου πει τι θα κάνεις ή ποια είναι η λύση, αλλά αυτός που θα σε βοηθήσει να βρεις το δικό σου τρόπο».
Κέντρο Ψυχολογικών Θεραπειών
Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr
