Η έμμηνος ρύση ή περίοδος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες λειτουργίες του γυναικείου σώματος. Διαφυλάσσει τη γονιμότητα, την υγεία των οστών και την ψυχολογία της γυναίκας. Γι’αυτό, η οποιαδήποτε διαταραχή αυτής αποτελεί σημαντικό λόγο διερεύνησης.
Ένας φυσιολογικός κύκλος διαρκεί συνήθως 28 ημέρες, όση δηλαδή είναι η διάρκεια ωρίμανσης ενός ωοθυλακίου (αυγού στην ωοθήκη). Μια απόκλιση περίπου τριών ή τεσσάρων ημερών πάνω κάτω, δεν είναι απαραίτητα παθολογική. Οι ωοθήκες τις γυναίκας, είναι γεμάτες με ωοθυλάκια από τη γέννησή της, σε αντίθεση με τον άνδρα που παράγει σπόρους κατά τη διάρκεια της ζωής του. Κάθε μήνα ωριμάζουν αρκετά ωοθυλάκια, ώσπου τελειώνουν, οι ωοθήκες παύουν να λειτουργούν και έρχεται η εμμηνόπαυση. Τα αποθέματα ωοθυλακίων μειώνονται σημαντικά από την ηλικία των 35 ετών, οπότε και οι πιθανότητες εγκυμοσύνης, η οποία δεν είναι ακατόρθωτη, ενώ η δυσκολία ποικίλλει από γυναίκα σε γυναίκα.
Τις πρώτες δεκατέσσερις ημέρες του κύκλου (ωοθυλακική φάση), το κέντρο ελέγχου των ορμονών στον εγκέφαλο (υπόφυση), αφού πάρει εντολή από τον υποθάλαμο (ρυθμιστής του κέντρου) μέσω της παραγωγής GnRH (εκλυτική ορμόνη των γοναδοτροφινών), παράγει τις γοναδοτροφίνες ορμόνες FSH (ωοθυλακιοτρόπος) και LH (ωχρινοτρόπος), οι οποίες διεγείρουν στην ωοθήκη την ωρίμανση ωοθυλακίων που περιέχουν ωάρια (σπόρους) προς γονιμοποίηση. Αυτά παράγουν οιστρογόνα, που θα παχύνουν το εσωτερικό τοίχωμα της μήτρας (ενδομήτριο), προετοιμάζοντάς το για ενδεχόμενη εγκυμοσύνη.
Σε δεκατέσσερις περίπου μέρες, δηλαδή στην ωορρηξία, τα οιστρογόνα προκαλούν μια έντονη αντίδραση στην υπόφυση, που παράγει ακόμη περισσότερες FSH και LH, ώστε να σπάσει το μεγαλύτερο και πιο ώριμο αυγό και να απελευθερώσει το ωάριο, που παραμένει λίγες μέρες στη σάλπιγγα (το σωλήνα που ενώνει την ωοθήκη με τη μήτρα), περιμένοντας να συναντήσει το σπέρμα του άνδρα για να γονιμοποιηθεί.
Εάν δε συμβεί αυτό, σε δεκατέσσερις ακριβώς μέρες (ωχρινική φάση του κύκλου) θα έρθει η περίοδος, οπότε θα καθαρίσει το παχύ ενδομήτριο που ξαναγίνεται λεπτό για να ξεκινήσει ο επόμενος κύκλος. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης αυτής φάσης του κύκλου, παράγεται η προγεστερόνη από το άδειο ωοθυλάκιο (ωχρό σωμάτιο), η οποία θα βοηθήσει το έμβρυο να φωλιάσει στη μήτρα σε περίπτωση γονιμοποίησης και θα το διατηρήσει τις πρώτες μέρες της ζωής του.
Πλήθος ορμονικών παθήσεων μπορούν να εκφραστούν ως διαταραχές της περιόδου, όπως παθήσεις του θυρεοειδούς, της υπόφυσης, σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών, διατροφικές διαταραχές και άλλες. Επίσης, πλήθος συμπτωμάτων ή παθήσεων, μπορεί να είναι συνέπεια διαταραχών του κύκλου, όπως πρηξίματα, διαταραχές της διάθεσης, οστεοπενία ή και υπογονιμότητα. Τα επίπεδα των ορμονών αλλάζουν συνεχώς κατά τη διάρκεια του κύκλου και έτσι καθιστούν αναγκαία την ερμηνεία τους από ειδικό ενδοκρινολόγο, ο οποίος θα διερευνήσει όλες τις πιθανές ορμονικές αιτίες των διαταραχών της περιόδου και θα συστήσει την κατάλληλη θεραπεία, σε συνεργασία με τον θεράποντα γυναικολόγο.
Στην ευτυχή περίπτωση κύησης, θα φροντίσει για το λεπτό χειρισμό ορμονικών προβλημάτων, ώστε να εξασφαλίσει την ομαλή πορεία αυτής, χωρίς άγχος και περιττές ιατρικές πράξεις.
Ιατρός Σταυρούλα Ε. Παπαδοπούλου
Ειδικός Παθολόγος
Ειδικός Ενδοκρινολόγος, Διαβητολόγος και Μεταβολικών νόσων
Βελισσαρίου 4 – 6, 5ος όροφος, Ξάνθη, 67100, Ελλάδα
Τηλ/Φαξ: 2541.400.119/ Κιν: 6934.56.22.24
