Περασμένες θύμησες…από το Πανηγύρι της Αγια – Παρασκευής

ΜαριάνναΞανθοπούλου
marianaxan@yahoo.gr
 
 
 
Μπορεί ο θεσμόςτων «Δημοκριτείων» σταΆβδηρα να έχει ενηλικιωθεί και να έχει ξεπεράσει την 20ετία όμως τοΠανηγύριτης Αγίας Παρασκευής που αποτέλεσε και την αφορμή γέννησης του θεσμούχάνεταιστα βάθη του χρόνου αφού η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής τηςπροστάτιδας καιπολιούχου των Αβδήρων χρονολογείται από το 1848! Βέβαια η γιορτήεκείνων τωνχρόνων δεν έχει κοινά με το σήμερα καθώς ήταν άλλες οι συνθήκεςδιαβίωσης καικατά συνέπεια διαφορετικός ο τρόπος έκφρασης των ανθρώπων. Ήταν όλα πιοαπλάαλλά το χθες και το σήμερα το συνδέει αδιάρρηκτα το νήμα της παράδοσης,  
 
«Καιτο καπνό μ’ να καίγιτιεγώ την Αγιά Παρασκευή θα τιν γιουρτάσου»…
έλεγαν οι παλιοίΑβδηρίτες και το «Ε» επιχειρεί μια «βουτιά» στο χρόνο με ξεναγό τηδήμαρχο τωνΑβδήρων κα Εύα Τσακίρη, η οποία μας καταθέτει τις δικές της θύμησες απότο Πανηγύριτης Αγίας Παρασκευής όταν ήταν παιδί: «Οι Αβδηρίτες δούλευαν όλες τιςημέρεςκαι όλες τις γιορτές εκτός από τη Μεγάλη Παρασκευή και το τριήμερο τηςΑγίαςΠαρασκευής και του Αγίου Παντελεήμονος. Είχαν καπνά και έπρεπε να ταμαζέψουνσε ορισμένο χρόνο».
 
Όλο το χωριόμετανάστευε στη θάλασσα
Από την Παραμονήετοιμάζονταν τα κάρα με το συργκί ( βοϊδάμαξες που στα κανάτια τουέβαζαν ξύλαλυγαριάς το σκέπαζαν με ύφασμα και έφτιαχναν μια αυτοσχέδια τέντα). Οινοικοκυρές έπλεναν τα σεντόνια τους, με τη θολοστάχτη στο καζάνι, γιανα είναικαθαρά. Καπλάντιζαν τα παπλώματα γιατί το βράδυ έκανε κρύο. Τατοποθετούσαν στοαμάξι και έκαναν την ρογοθές (ρουχοθέση) Έπαιρναν μαζί τους τα αγγιά -αγγεία(κατσαρόλες , μαστραπάδες, φουφούδες), για να μαγειρέψουν. Μια πομπήαπό αμάξιαόδευε προς τη θάλασσα. Όλο το χωριό μετανάστευε στη θάλασσα.
 
«Έχωστ’ αυτιά μου το θόρυβοτης ρόδας …του κάρου…
…το μούγκρισμα τωνζώων τη βέντρα (βέργα για τα ζώα)…Έστηναν αντίσκηνα έστρωναν ψάθες κατάγειτονιές Πετράδες και Τσακάλ μαχαλάς. Χόρευαν τραγουδούσαν έκανανμπάνιοξεχωριστά άνδρες γυναίκες. Είχαν μεγάλη λατρεία και στην Αγία Παρασκευήκαιστον Άγιο Παντελεήμονα που τον ξενυχτούσαν και έκαναν κουρμπάνι. Μεπολύ μεγάληευλάβεια πήγαιναν τα σφάγια για το κουρμπάνι… Ήταν ένα πανηγύρι.  Γινόταν βόλτα – νυφοπάζαρο …οι μικροπωλητές πουλούσαν μαντολάτα καιζαχαρωτά. Υπήρχανκούνιες σιδερένιες πολύχρωμες που παίζαμε εμείς τα παιδιά. Ερχότανμπουλούκιακαι έπαιζαν θέατρο …θυμάμαι έπαιζαν την «Ωραία του Πέραν»…
Θύμησες μιαςαλλοτινής εποχής που παραμένει όμως ζωντανή μέσα σ’ όσους την έζησαν…