Μέσα στον ορυμαγδό των αποκαλύψεων και των διαστάσεων σκανδάλου μεγατόνων που εκλαμβάνει η υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου και η οποία μετά την δικαστική έρευνα που διέταξε ο εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κ. Σανιδάς εξελίσσεται σε «βαλτοπέδιον» για πολλούς πολιτειακούς και υπηρεσιακούς παράγοντες των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας που με τις ενέργειές τους «ευλόγησαν» τις διεκδικήσεις και άνοιξαν την ακόρεστη επιχειρηματική όρεξη της Μονής και οι οποίοι θα κληθούν να απολογηθούν, κάποιοι απ’ την τοπική μας κοινωνία έχουν κάθε λόγο να νιώθουν δικαιωμένοι γιατί είπαν «ΌΧΙ» την ώρα που έπρεπε και όχι χωρίς κόστος και μπήκαν μπροστάρηδες σ’ ένα αγώνα της τοπικής κοινωνίας να μην γίνει η λίμνη Βιστονίδα και οι εκτάσεις περιμετρικά αυτής «λεία» της Μονής Βατοπεδίου.
Έλαβαν εκ του μη έχοντος
Όλα ξεκίνησαν το 1957. Με την αποδοχή της κληρονομιάς του μοναχού Ιγνατίου φαίνεται να περιήλθε στη Μονή μόνον μικρή έκταση της νησίδας Μπουρού (19/32 επί 400 στρεμμάτων), σύμφωνα με τα έγγραφα που είδαν το φως της δημοσιότητας. Τα συμβόλαια (από το 1930 μέχρι και 1957) οδηγούν με βεβαιότητα στο συμπέρασμα ότι η Μονή μέχρι το 1957 δεν είχε κανένα δικαίωμα κυριότητας. Στο τέλος της δεκαετίας του ’90 και μετά την «ηγεμονία» του κ.κ. Ευφραίμ στη Μονή Βατοπεδίου άρχισαν οι πρώτες βολιδοσκοπήσεις και οι πρώτες κρούσεις στην τοπική κοινωνία. Γνωρίζοντας καλά οι καλόγεροι της Μονής ότι για τους αιρετούς της τοπικής αυτοδιοίκησης η μαγική λέξη είναι «ανάπτυξη», προέβαλαν τουριστική αξιοποίηση κάνοντας για πρώτη φορά αναφορά για κυριότητα της λίμνης πέραν των ήδη υπαρχόντων στρεμμάτων.
Πρώτη κρούση δια στόματος Πατριάρχη Βαρθολομαίου τον Μάιο του 2001. Στην ομιλία του στο Πόρτο Λάγος (ρεπορτάζ του «Ε», 5/9/1008) αναφέρει: «Ιστορικώς η λίμνη και η ευρυτέρα περιοχή της, ως Περιθεώριον, με αλλεπάλληλους αυτοκρατορικάς δωρεάς, εδόθη εις την Μονήν Βατοπαιδίου». Δεν είναι γνωστό αν οι τοπικοί άρχοντες κατάλαβαν τότε τι θα επακολουθούσε σίγουρα όμως δεν αντέδρασαν.
Δεύτερη κρούση στον τότε Δήμαρχο Βιστονίδας κ. Βασίλη Τσολακίδη από τον υποηγούμενο της Μονής κ. Αρσένιο την άνοιξη του 2003.
Ο κ. Τσολακίδης εξιστορεί στο «Ε» τα βιώματά του από την εποχή εκείνη: «Ο κ. Αρσένιος μας είπε ότι η λίμνη ανήκει στο Βατοπέδι και ότι η Μονή θέλει να αναπτύξει την περιοχή για το καλό όλων. Του είπα ότι διαφωνώ και ότι η λίμνη ανήκει στο δημόσιο. Ο κ. Αρσένιος επεδίωξε να συναντηθούμε όταν επισκέφτηκα ιδιωτικά το Άγιον όρος και μάλιστα με εξέπληξαν οι ιδιαίτερες περιποιήσεις του και η χλιδή της Μονής. Μου έδειξε χάρτες με τα στρέμματα που διεκδικεί η Μονή και μου είπε ότι έχουν έγραφα που αποδεικνύουν την κυριότητα της Μονής επί των εκτάσεων. Ζήτησε μάλιστα τη συνεργασία μας για την τουριστική αξιοποίηση της λίμνης και ανέπτυξε ένα ολόκληρο σχεδιασμό. Εγώ του είπα τότε ότι κάτι τέτοιο δεν γίνεται και ότι η τοπική κοινωνία θα εναντιωθεί αν η λίμνη περιέλθει στα χέρια της Μονής. Τότε συνάντησα και τον ηγούμενο Ευφραίμ ο οποίος απροκάλυπτα ρώτησε μπροστά μου τον Αρσένιο αν « ψήθηκε ο Δήμαρχος»; Ο Αρσένιος απάντησε: «συμφωνήσαμε ότι διαφωνούμε». Έκτοτε συναντήθηκα με τον μητροπολίτη μας και συμφωνήσαμε να γίνει μια επιτροπή αγώνα για να αντισταθούμε στις διεκδικήσεις της Μονής. Ο Μητροπολίτης μας είπε: « μαζί σας και γω». Ακολούθησαν πορείες και κινητοποιήσεις της τοπικής κοινωνίας. Στο δικαστήριο της 5ης Νοεμβρίου είμασταν όλοι εκεί. Όλοι μας εκπλαγήκαμε όταν η Μονή σε συμφωνία με το Δημόσιο ζήτησε ανάκληση της Δίκης και συνεπώς μη έκδοση της απόφασης. Προφανώς πληροφορήθηκε ότι θα έχανε και δεν ήθελε να τελεσιδικήσει η υπόθεση. Αυτό φάνηκε μετά καθώς χωρίς δικαστική απόφαση που να της επικυρώνει δικαιώματα από την κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας της έγιναν παραχωρήσεις αφού υπερεκτιμήθηκαν οι εκτάσεις της Λίμνης και υποεκτιμήθηκαν οι ανταλλάξιμες εκτάσεις. Έλαβαν εκ του μη έχοντος! Εγώ νιώθω δικαιωμένος για το ΌΧΙ που είπα τότε και για τον αγώνα που κάναμε»!
Ο Νομάρχης Ξάνθης κ. Παυλίδης θυμάται: «Ξαφνικά ως κεραυνός εν αιθρία πληροφορηθήκαμε στη διάρκεια των ετών 1999 – 2002 χωρίς να υπάρχει νομή κατοχή και οποιαδήποτε σχέση με τον συγκεκριμένο χώρο ότι η Μονή Βατοπεδίου διεκδικεί 27.000 στρέμματα γης. Όλοι μας γνωρίζαμε ότι είχε το εκκλησάκι Αγίου Νικολάου και κάποια στέμματα γης στη νησίδα της Μπουρούς. Όταν το πληροφορήθηκα απ ΄την αρχή αντέδρασα γιατί θιγόταν το αίσθημα μου περί δικαίου και κάποιες αρχές και αξίες που θέλω να τις κρατώ ακέραιες. Δεν μπορούσα να κατανοήσω όσο και αν έψαξα από πού μπορεί κάποιος να αντλεί τέτοια δικαιώματα. Η επίκληση κάποιων χρυσόβουλων γενικών και αορίστων που θα μπορούσε να είναι τίποτε και τα πάντα και που έχουν αναφορές απροσδιόριστης μορφής και μεγέθη που δεν αντιστοιχούν σε τίποτε σήμερα, δεν έλεγαν τίποτε. Διαδήλωσα πολλές φορές, συγκέντρωσα τους φορείς. Έστειλα επιστολές συμμετείχαμε σε δίκες. Όλη η διαδικασία στο 1998 – 2003 είχε περίπου περαιωθεί και είχε τα εξής χαρακτηριστικά σημεία . Το πρώτο ήταν η παραχώρηση 2.500 στρεμμάτων του Δήμου Αβδήρων, το δεύτερο η παραχώρηση του κ. Φωτιάδη των 25.000 στρεμμάτων και το 2003 ήλθε η αποκορύφωση εκτός πάσης λογικής παραχώρηση της λίμνης από τον τότε προϊστάμενο της Κτηματικής υπηρεσίας που παρέδωσε τη λίμνη 45.000 στρέμματα, τα νταλιάνια της λίμνης εκεί που συχνάζουν οι κύκνοι. Ούτε μια στιγμή δεν υποχώρησα σ’ όσες πιέσεις κι αν δέχτηκα από οποιαδήποτε κατεύθυνση. Θεωρώ ότι σήμερα μπορώ να λέω ότι δικαιώθηκα γιατί η στάση μου ήταν σταθερή και καθαρή. Σήμερα νιώθω το οχυρό της δικαιοσύνης να λειτουργεί»!
Όμως μπροστάρης στον αγώνα ήταν και ο Σεβασμιώτατος κ.κ. Παντελεήμων που παρότι εκκλησιαστικό πρόσωπο τάχθηκε υπέρ της τοπικής κοινωνίας. Τις δηλώσεις του Σεβασμιωτάτου θα φιλοξενήσουμε σ’ άλλο ρεπορτάζ καθώς δεν στάθηκε εφικτή η επικοινωνία μαζί του.
Μαριάννα
Ξανθοπούλου
