Τα πρώτα προϊόντα σιταριού ζέας παράγονται στην Παλιά Μορσίνη
ÂÂ Αντ. Κουτσούμπας: «Δίνουμε στον κόσμο μια τροφή όχι απλά υγιεινή αλλά ευεργετική για τον οργανισμό»
Πέμπτη πρωί, ο καιρός ηλιόλουστος, άρχισε επιτέλους να θυμίζει άνοιξη. Ανηφορίζοντας από την Χρύσα στην Παλιά Μορσίνη, νιώθεις λες και βρίσκεσαι σε άλλη πόλη. Η φύση έχει φορέσει τα γιορτινά της. Στο τέλος της σύντομης διαδρομής, το σπίτι του γνωστού καλλιτέχνη, Αντώνη Κουτσούμπα, που μας περιμένει χαμογελαστός στην ολάνθιστη αυλή του. Μια μεγάλη αυλή που θυμίζει κάτι από το πάρκο Γκουέλ του Άντονι Γκαουντί στην Βαρκελώνη. Διάσπαρτα γλυπτά, ψηφιδωτά από πολύχρωμα πλακάκια συνθέτουν την ατμόσφαιρα. «Ήταν Αντώνης κι αυτός», μας λέει αστειευόμενος στην παρατήρηση της ομοιότητας. Σκοπός της συνάντησης, να μας μιλήσει για την ζέα, το σιτάρι που γίνεται σιγά-σιγά γνωστό και στην χώρα μας, αλλά και τα προϊόντα που παράγει από αυτή.
Η πρώτη γνωριμία με την ζέα
Οι περισσότεροι γνωρίζουμε τον Αντώνη Κουτσούμπα από την κατασκευή των αρμάτων του Καρναβαλιού της Ξάνθης, στα οποία εργάζεται με περισσό μεράκι χρόνια τώρα. Φύση καλλιτεχνική και ανήσυχη, όμως, ασχολείται εκτός από την γλυπτική και τις διάφορες μορφές εικαστικών τεχνών (κεραμική, ψηφιδωτό κ.ά.) και με τον υγιεινό τρόπο ζωής και διατροφής. Όπως μας είπε, ζυμώνει ψωμί ο ίδιος από το 1982. Σε μια συνάντηση πριν μερικά χρόνια στην ορεινή Ξάνθη βρέθηκαν μαζί για μερικές μέρες άνθρωποι από διάφορες χώρες για να παρακολουθήσουν σεμινάρια πάνω σε μια ευρεία γκάμα πρωτότυπων δραστηριοτήτων. Υπεύθυνος για το ζύμωμα του ψωμιού της μεγάλης ομάδας 70 περίπου ατόμων ανέλαβε ο Αντώνης. Όταν επισκέφτηκε το κατάστημα ‘’αποικιακών’’ του Αναστάσιου Μπαλακτσή για να προμηθευτεί αλεύρι, εκείνος του έδωσε ένα φυλλάδιο που αναφερόταν στην ζέα. Ήταν η πρώτη συνάντηση, που έμελλε να γίνει καθοριστική.
Πρωτοποριακή καλλιέργεια ενός χαμένου σιτηρού
Η ζέα συναντάται με διάφορα ονόματα από την αρχαιότητα. Ένα σιτηρό με μεγάλη προϊστορία στον ελλαδικό χώρο, ανθεκτικό και ιδανικό για αειφόρο γεωργία καθώς δεν χρειάζεται λιπάσματα και φυτοφάρμακα. Ταυτόχρονα είναι πολύτιμος σύμμαχος των ένθερμων υποστηρικτών της υγιεινής διατροφής, αφού είναι άριστη τροφή που περιέχει 40% περισσότερο μαγνήσιο από τα άλλα δημητριακά, περιέχει υψηλά ποσοστά του αμινοξέος λυσίνη και καθιστά τα παραγόμενα από την ζέα ιδιαίτερα εύπεπτα. Μαζί με τον φίλο και συνεργάτη του, γεωπόνο Μιχάλη Φραγκιαδάκη, ο Αντώνης Κουτσούμπας άρχισε να ερευνά τι είναι αυτό το σιτηρό και πού μπορούν να το βρουν. Η ζέα ήταν γνωστή στους κύκλους των αρχαιολόγων βοτανολόγων, οι οποίοι την συναντούν σε ανασκαφές, φυλαγμένη για αιώνες μέσα σε πιθάρια. Ο μοναδικός καθηγητής που είχε στην κατοχή του σπόρους ζέας, δεν έδειξε πρόθυμος να μοιραστεί το μυστικό, και αυτό έκανε τους δύο επίδοξους καλλιεργητές να πεισμώσουν και να εντείνουν τις προσπάθειες εξεύρεσης σπόρων. Τελικά, μετά από πολύ μελέτη και ψάξιμο, κατάφεραν να βρουν καλλιέργεια ζέας στα Απέννινα όρη της Ιταλίας. Μετέφεραν λοιπόν τα πρώτα σακιά ζέας από την Τοσκάνη και την φύτεψαν σε ένα μικρό χωράφι στην Ξάνθη, περιμένοντας να δουν το αποτέλεσμα της πειραματικής καλλιέργειας.
Προβλήματα και αντιμετώπιση
Πολλοί ήταν αυτοί που τους μέμφθηκαν αρχικά, αλλά οι δύο πρωτοπόροι δεν το έβαλαν κάτω. Το πρόβλημα όμως προέκυψε μόλις η πρώτη σοδειά ολοκληρώθηκε. Ήρθαν αντιμέτωποι τότε με ένα σιτηρό που είχε τον σπόρο του ανάμεσα σε δύο ανθεκτικούς κάλυκες. Πώς θα μπορούσαν να το αλέσουν με τους συμβατικούς τρόπους; Έψαξαν λοιπόν για μηχανές από την Ιταλία και πάλι, με μεγάλο όμως κόστος και όχι τα επιθυμητά αποτελέσματα. Άρχισαν τότε να καταστρώνουν τον σχεδιασμό μηχανημάτων δικής τους επινόησης, με μικρότερη κατανάλωση ενέργειας και την καλύτερη δυνατή ποιοτική απόδοση του σιταριού. Η πατέντα τους, που κατασκευάστηκε σε συνεργεία της Ξάνθης, έχει ήδη παρουσιαστεί στην περσινή έκθεση στην Αλεξανδρούπολη, όπου έτυχε ευμενών σχολίων και βρήκε άμεσα αγοραστικό κοινό.
ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ «Επάρκεια», η στέγη της πρωτοπορίας
Στις 9 Αυγούστου του 2013 συστήθηκε από τον Αντώνη Κουτσούμπα στην Ξάνθη η πρώτη Κοινωνική Συνεταιριστική Επιχείρηση με την επωνυμία «Επάρκεια». Στους σκοπούς της ΚΟΙΝ.Σ.ΕΠ προβλέπεται μεταξύ άλλων η παραγωγή προϊόντων για την ικανοποίηση του συνόλου των πολιτών, βάσει των αρχών της πολιτιστικής, της διατροφικής, της ιδεολογικής και της ενεργειακής αυτάρκειας. Η ανάπτυξη και προώθηση μεθόδων ήπιας τεχνολογίας φιλικών προς το περιβάλλον. Η διατήρηση και ενίσχυση παραδοσιακών καλλιεργειών, επαγγελμάτων και η προώθηση της ήπιας μεταποίησης και η ποιοτική αναβάθμιση της τροφής του κοινωνικού συνόλου. Η προώθηση και ενίσχυση της καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Στο πλαίσιο αυτό η «Επάρκεια» έχει τρεις πυλώνες που αφορούν: την παραγωγή διατροφικών προϊόντων, την κατασκευή κατάλληλων μηχανημάτων ήπιας μεταποίησης με την επωνυμία «Ήφαιστος» και την καλλιτεχνική δημιουργία εν γένει.
Τα πρώτα προϊόντα από ζέα και ζεόλιθο ταξιδεύουν στο εξωτερικό
Από το σιτάρι ζέας παράγεται, όμως, μόνο αλεύρι; Όχι. Η «Επάρκεια» έχει πλέον πιστοποίηση στην παραγωγή προϊόντων από ζέα, και εκτός από το σκληρό αλεύρι που προορίζεται για το χορταστικό μαύρο ψωμί, ο Αντώνης Κουτσούμπας έχει προχωρήσει στην παραγωγή ζυμαρικών. Διάφορα ζυμαρικά ολικής άλεσης, κριθαράκι, πληγούρι, ταλιατέλες, υπόσχονται όχι απλώς νοστιμιά, αλλά εγγυημένη υγιεινή διατροφή με την προσθήκη μικρής ποσότητας ζεόλιθου, που κάνει τα προϊόντα ευεργετικά για τον οργανισμό. Οι πελάτες είναι ήδη πολλοί, αφού τα περισσότερα προϊόντα απορροφώνται από την αγορά της Αθήνας, αλλά και της Δανίας και Σουηδίας. «Πέρυσι είχαμε μια ατυχία, καθώς μας έκλεψαν την σοδειά, αλλά φέτος είμαστε πιο οργανωμένοι, σε συνεργασία με γεωργούς από την Ν. Βύσσα του Έβρου μέχρι το Άργος Ορεστικό, οπότε θα έχουμε σταδιακά μεγαλύτερη παραγωγή για να ικανοποιήσουμε τους αυξανόμενους πελάτες» μας λέει ο Αντώνης Κουτσούμπας. Στην Ξάνθη μπορεί κανείς να βρει αλεύρι από τον μύλο της «Επάρκειας» στο κατάστημα του κ. Μπαλακτσή στην οδό Μπρωκούμη και σύντομα στο κατάστημα που θα λειτουργήσει με την επωνυμία «Επάρκεια» στην πόλη.
Χ.Δ.
