Μπορεί την Κυριακή της Αποκριάς να πέφτουν οι προβολείς στο Δήμο Ξάνθης αλλά η Καθαρή Δευτέρα ανήκει στους περιφερειακούς Δήμους που ετοιμάζουν εκδηλώσεις έξω απ’ τα συνηθισμένα με παραδοσιακό χρώμα και πολύ κέφι.
Το κέφι και το γλέντι δεν τελειώνει την Κυριακή της Αποκριάς με το κάψιμο του Τσάρου στον Κόσυνθο. Φροντίζουν γι’ αυτό οι περιφερειακοί Δήμοι Σταυρούπολης, Βιστονίδας, Αβδήρων και Τοπείρου, με τα δρώμενα που ετοιμάζουν και περιμένουν Ξανθιώτες και επισκέπτες για έναν διαφορετικό εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας με παραδοσιακές εκδηλώσεις, φασολάδα και πολύ κέφι.
Το έθιμο της Καμήλας και φασολάδα στο Δήμο Σταυρούπολης
Στη Σταυρούπολη και στα Κομνηνά, την Καθαρή Δευτέρα διοργανώνονται οι «Λαογραφικές Εκδηλώσεις της Καθαρής Δευτέρας». Στις 12.00΄ το μεσημέρι θα γίνει η έναρξη της παρέλασης με την αναπαράσταση του εθίμου της Καμήλας. Πρόκειται για ένα παλιό έθιμο που η περιγραφή του έχει ως εξής: «Ένας παλιός καμηλιέρης διηγείται: «Την καμήλα έμαθα να την κατασκευάζω από τον πατέρα μου που ήταν και αυτός καμηλιέρης. Πολλές μέρες πιο μπροστά στη γειτονιά που ετοιμάζονταν η καμήλα είχε κίνηση, ζωή. Ψήναμε μεζέδες, πίναμε κρασί, η γκάιντα έπαιζε και εμείς όλοι σκεπτόμασταν και προσπαθούσαμε να κάνουμε την καμήλα καλύτερη από πέρσι. Ετοιμάζαμε τον ξύλινο σκελετό – το κεφάλι το προσέχαμε ιδιαίτερα-και βάζαμε όλη την τέχνη μας ώστε να μοιάζει με της καμήλας.
Την καθαρή Δευτέρα σκεπάζαμε τον σκελετό της καμήλας με πολύχρωμα κιλίμια – φούντες – χάντρες, έμπαιναν από κάτω δυο άνδρες, βάζαμε πάνω τον καρνάβαλο, δυο καμηλιέρηδες ο ένας με τη γυναίκα του, ο γκαϊτατζής και ο οδηγός με το γαϊδουράκι και παίρναμε τους δρόμους.
Στη διαδρομή η καμήλα ζωηρή με το μεγάλο της στόμα άρπαζε ότι της άρεσε και ότι της κερνούσαν. Πλήθος μεταμφιεσμένων με τολμηρές χειρονομίες, πειράγματα και τραγούδια συμπλήρωναν το σκηνικό.
Ο ένας καμηλιέρης σε κάποια στιγμή σκότωνε τον αντίπαλό του, εκείνος όμως ξαφνικά ξαναζωντάνευε. Η αιώνια αναπαράσταση της ζωής και του θανάτου.
Του σπόρου που πέφτει στη γη και βλασταίνει με τρόπο μαγικό.
Στο τέλος κρεμούσαν την καμήλα τιμωρώντας την για τα αγαθά που έκλεψε, εκδικούμενοι μ’ αυτόν τον τρόπο τον Τούρκο κατακτητή για την άγρια φορολογία. Όλοι μαζί κατέληγαν στην πλατεία και γλεντούσαν ως το πρωί. Σ’ όλη αυτή τη διαδικασία με αποκορύφωμα το γλέντι ακούονταν τραγούδια, στίχοι με ποιητικό πλούτο. Στα δύσκολα εκείνα χρόνια των διωγμών και της τουρκικής καταπίεσης τα έθιμα έδιναν λίγη χαρά στους καταπιεσμένους ΄Έλληνες.
Όπως σ’ όλα τα έθιμα έτσι και στο έθιμο της καμήλας έχουμε την αναπαράσταση της σποράς, της βλάστησης, της δημιουργίας ΖΩΗΣ».
Το γλέντι συνεχίζεται με φαγοπότι με χαλβά, λαγάνα και νηστίσιμα εδέσματα ενώ ακολουθεί Λαϊκό γλέντι, χορός και κρασί στην κεντρική πλατεία.
Παράλληλες εκδηλώσεις και στο Δημοτικό Διαμέρισμα Κομνηνών με Λαϊκό γλέντι και παραδοσιακή φασολάδα.
Καλόγεροι και λουκουμάδες στο Δήμο Βιστονίδας
Στον Πολύσιτο του Δήμου Βιστονίδας διοργανώνεται το καρναβάλι από τότε που οι πρόσφυγες Θρακιώτες ήρθαν στο χωριό μεταφέροντας τα έθιμα της αποκριάς από τις πατρογονικές τους εστίες. Την Κυριακή 18 Φεβρουαρίου στις 19.00΄ αρχίζει από τις γυναίκες του χωριού η προετοιμασία για τους παραδοσιακούς λουκουμάδες που κρατάει όλη τη νύχτα ενώ στις 20.00΄, στον χώρο του παιδικού σταθμού στήνεται τρικούβερτο γλέντι με μεζέδες και άφθονο κρασί δωρεάν υπό τους ήχους παραδοσιακής μουσικής.
Την Καθαρή Δευτέρα στις 10.00΄αναβιώνει το έθιμο των καλόγερων σύμφωνα με το οποίο, μασκαρεμένοι άντρες περιηγούνται το χωριό και ελέγχουν τις αυλές και τα νοικοκυριά, στις 11.00΄ προσφέρονται οι λουκουμάδες από μέλη των Συλλόγων Πολυσίτου και στις 12.00΄ πραγματοποιείται παρέλαση αρμάτων με λαογραφικά θέματα αλλά και θέματα που σατιρίζουν την πολιτική και κοινωνική επικαιρότητα. Με τη λήξη της παρέλασης, σε τρία σημεία του χωριού προσφέρονται δωρεάν φασολάδα, ελιές, λαγάνα και άφθονη ρετσίνα συνοδευόμενα από παραδοσιακή μουσική για ένα ξέφρενο ξεφάντωμα.
Θρακιώτικος Γάμος και φασολάδα στα Άβδηρα
Με γεύσεις, χρώματα και ακούσματα της παράδοσης μας καλεί να γιορτάσουμε το ξεκίνημα της Σαρακοστής ο Δήμος Αβδήρων.
Στις 10.30΄ στον προσφυγικό οικισμό Μυρωδάτου κάθε χρόνο την ημέρα της Καθαράς Δευτέρας , αναβιώνει το έθιμο του «Θρακιώτικου γάμου», από τις γυναίκες του τοπικού Συλλόγου. Από νωρίς το πρωί ετοιμάζουν με κάθε λεπτομέρεια και σύμφωνα πάντα με τις συμβουλές των μεγαλύτερων την τελετή του θρακιώτικού γάμου ενώ ακολουθεί παραδοσιακό γλέντι στην πλατεία του χωριού με τη συνοδεία γευστικών νηστίσιμων εδεσμάτων.
Στις 11.30΄ στα Άβδηρα, στην κεντρική πλατεία του χωριού, θα διατίθεται η πατροπαράδοτη «γιγάντια» φασολάδα, με την συνοδεία της «Καθαροδευτεριάτικης» λαγάνας, νηστίσιμων εδεσμάτων και άφθονου κρασιού σε ένα αυθεντικό παραδοσιακό γλέντι αναβιώνοντας το έθιμο των κούλουμων.
Σας προτείνουμε να συνδυάσετε το παραδοσιακό γλέντι της Καθαράς Δευτέρας με μια επίσκεψη στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αβδήρων που θα είναι ανοιχτό κατά τη διάρκεια των εκδηλώσεων.
Για το πέταγμα του χαρταετού είναι ιδανικές οι ακτές, που απλώνονται σε μία έκταση πολλών χιλιομέτρων στη νότια πλευρά του Δήμου, καθώς και το γραφικό λιμάνι των Αβδήρων.
Χαλβάς, λαγάνα και άφθονο κρασί στον Δήμο Τοπείρου
Γλέντι σε τρεις οικισμούς του Δήμου Τοπείρου μπορούν να απολαύσουν οι επισκέπτες. Συγκεκριμένα στα Δημοτικά Διαμερίσματα Γαλάνης, Ολβίου, Μαγγάνων προσφέρονται παραδοσιακά εδέσματα, φασολάδα, λαγάνα, χαλβάς, ελιές και άφθονο κρασί για ένα τρικούβερτο γλέντι με παραδοσιακή μουσική.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΑ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ
