Αίτημα από τη νεολαία του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης για αποκατάσταση του Θεόφιλου Παπαδόπουλου στο Δ.Σ.
Άτυπη επιτροπή θα αναλάβει την ιστορική τεκμηρίωση. Θ. Ξυνίδης: «Το θέμα δεν είναι να κρίνουμε το έργο του, αλλά να καταγράψουμε την ιστορία της Ξάνθης»
Αίτημα της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης στο δημοτικό συμβούλιο Ξάνθης έφερε για άλλη μια φορά στην επιφάνεια, όχι μόνο για το Σώμα, αλλά και για την τοπική επικαιρότητα, το θέμα της ιστορικής αποκατάστασης του ΕΑΜίτη δημάρχου της πόλης Θεόφιλου Παπαδόπουλου και μαζί του πρώτου αιρετού νομάρχη Μιχαήλ Παπαπέτρου την περίοδο από τις 12 Σεπτεμβρίου του 1944 μέχρι τις 23 Μαρτίου του 1945, που έχει απαλειφθεί από τη διαδρομή της ξανθιώτικης ιστορίας και δεν μνημονεύεται στην πινακίδα με τους διατελέσαντες δημάρχους που δεσπόζει στην κεντρική αίθουσα του δημαρχείου της πόλης.
Η επιστολή της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ Ξάνθης γνωστοποιήθηκε στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου της Δευτέρας, όπου παρόντα ήταν και μέλη της νεολαιίστικης παράταξης.
Ζήτημα ιστορικής καταγραφής και όχι φόρου τιμής
Ο πρόεδρος, Μπάμπης Δημαρχόπουλος, αρχικά επιφυλάχθηκε ως προς την αρμοδιότητα του οργάνου να αποφανθεί για ιστορικά γεγονότα. Ως προς αυτό, ο Νίκος Ανταμπούδης πρότεινε να συσταθεί επιτροπή, η οποία θα συλλέξει τα ιστορικά τεκμήρια, θα έρθει σε επαφή με ανθρώπους που έχουν ασχοληθεί με το θέμα, θα αναλάβει το σύνολο της έρευνας και θα εισηγηθεί στο δημοτικό συμβούλιο για το ζήτημα αυτό. Ο ίδιος μάλιστα σχολίασε: «ο δήμος Ξάνθης έχει αργήσει πάρα πολύ, άλλοι δήμοι έχουν προχωρήσει σε αποκατάσταση ανάλογων περιπτώσεων εδώ και 30 χρόνια».
Ο δήμαρχος Μιχάλης Στυλιανίδης αναφέρθηκε στην ταραγμένη περίοδο κατά την οποία εξελέγη ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος και έθεσε το θέμα της εγκυρότητας της εκλογικής διαδικασίας που οδήγησε στην εκλογή του. Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι πράγματι στη λίστα υπάρχουν ανακρίβειες, αναφερόμενος στην περίοδο της κατοχής.
Ο Θανάσης Ξυνίδης θύμισε ότι έχει καταθέσει ανάλογο αίτημα από το 1997 και στα επιχειρήματα του δημάρχου αντέτεινε ότι στη λίστα με τους διατελέσαντες δημάρχους περιλαμβάνονται και δήμαρχοι διορισμένοι επί δικτατορίας. «Ακόμη κι αν μιλάμε για μία έκρυθμη περίοδο, πρέπει να αποδεχθούμε ότι αποτελεί κομμάτι της ιστορίας του δήμου. Η επιτροπή που θα συσταθεί δε χρειάζεται καν να αποφασίσει, αρκεί να πιστοποιήσει το γεγονός και να αναλάβει την καταγραφή των γεγονότων», υπογράμμισε ο Θανάσης Ξυνίδης, δίνοντας τη διάσταση όχι της αποκατάστασης της προσωπικότητας, αν δηλαδή ήταν καλός ή κακός δήμαρχος, αλλά της καταγραφής της ιστορίας της Ξάνθης. Με αυτό συμφώνησε και ο Χρίστος Πούλιος που ζήτησε το δημοτικό συμβούλιο με ομόφωνη απόφαση να αποφανθεί ως προς αυτό.
Η επιτροπή θα αποτελείται από τον Μπάμπη Δημαρχόπουλο, το Δημήτρη Μπένη και το Νίκο Ανταμπούφη, ενώ εύλογο είναι ότι ο καθένας που ασχολήθηκε μπορεί να συνεισφέρει με προτάσεις και στοιχεία.
Απόσπασμα από το αίτημα της νεολαίας του ΣΥΡΙΖΑ
Με την επιστολή μας αυτή θα θέλαμε να κάνουμε επίσημα γνωστό στο Δημοτικό Συμβούλιο ότι, ήρθε πλέον η ώρα να αποκατασταθεί η ιστορική αλήθεια και να αποδοθούν από τις αρχές της πόλης οι οφειλόμενες τιμές στο πρόσωπο του Θεόφιλου Παπαδόπουλου. […]
Η Ιστορία της πόλης συνεχίστηκε και στην περίοδο της Βουλγαρικής κατοχής και μετά την απελευθέρωσή της. Ως γνωστόν, η πόλη παραδόθηκε από τους Βούλγαρους, που είχαν εν τω μεταξύ συμμαχήσει με τον Ρωσικό Κόκκινο Στρατό, στις δυνάμεις του 81ου Συντάγματος της 7ης Μεραρχίας του ΕΛΑΣ στις 11/9/1944. Την επομένη 12/9/1944, ο λαός της Ξάνθης εξέλεξε Δήμαρχο της πόλης με συντριπτικό ποσοστό (94%) τον προτεινόμενο από το ΕΑΜ Θεόφιλο Παπαδόπουλο, γεωπόνο από την Ξάνθη με σημαντική αντιστασιακή δράση. Ταυτόχρονα, εξέλεξαν τον πρώτο αιρετό Νομάρχη της χώρας, επίσης προτεινόμενο από το ΕΑΜ, Δικηγόρο-Συμβολαιογράφο Ξάνθης, (Λάκη) Μιχαήλ Παπαπέτρου. […]
Γίνεται λοιπόν εμφανές ότι, για τους γνωστούς μετεμφυλιακούς λόγους το όνομα του Θ. Παπαδόπουλου απουσιάζει από την επιγραφή που κοσμεί το Δημαρχείο της Ξάνθης με τους διατελέσαντες Δημάρχους.
Θεωρούμε, πως είναι καθήκον του ΔΣ, να αποκαταστήσει την ιστορική ανακρίβεια και να αποδώσει τον οφειλόμενο μετά θάνατο ηθικό φόρο τιμής στο Θεόφιλο Παπαδόπουλο, αναγράφοντας το όνομά του, στους διατελέσαντες δημάρχους Ξάνθης. Επιπλέον, θα μπορούσε να αποδοθεί στο Δήμαρχο Θεόφιλο Παπαδόπουλο και στο Νομάρχη Μ. Παπαπέτρου το όνομά τους τιμητικά σε δρόμο της πόλης και, να οργανωθεί μία τελετή τιμής με την οικογένειά τους αποδίδοντας σχετική πλακέτα.
Ο δήμαρχος της Ξάνθης Θεόφιλος Παπαδόπουλος
Ο Θεόφιλος Παπαδόπουλος ήταν εξαιρετικά δημοφιλής. φιλελεύθερος και μετριοπαθής. Ήταν οργανωμένος στης ΟΚΝΕ και στην ΕΑΜική αντίσταση. Γεωπόνος στο επάγγελμα ήταν ένας από τους 1389 ξανθιώτες που οδηγήθηκαν από τους Βούλγαρους σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και δούλεψαν στην κατασκευή της σιδηροδρομικής γραμμής Σόφιας- Βερολίνου, κάτω από εξοντωτικές συνθήκες. Η δική του συμβολή στην τόνωση του ηθικού των συμπατριωτών του συνεκτιμήθηκε στις εκλογές και τον έκανε ιδιαιτέρως προσφιλή. Μετά τη Μακρόνησο και την εξορία στον Άη Στράτη, όπου βασανίστηκε έντονα επιστρέφει στην Ξάνθη και εκλέγεται δήμαρχος. Μαζί με την πολιτική του εξέλιξη κι ένας μεγάλος έρωτας οδηγείται στο γάμο με την αγαπημένη του, η οποία τον περίμενε όλα αυτά τα χρόνια. Επί δημαρχίας του η Ξάνθη ευτύχησε να δει τη λειτουργία της λαϊκής δικαιοσύνης, η οποία προχώρησε σε δημιουργία λαϊκού δικαστηρίου στην πλατεία του ρολογιού […] Ακόμη, τότε δημιουργήθηκε και η λαϊκή παιδεία, [..] και η λαϊκή αυτοδιοίκηση, σύμφωνα με την οποία στις εκλογές που έγιναν ψήφισαν για πρώτη φορά γυναίκες, πράγμα που επισήμως θεσμοθετήθηκε το 1955
Δυστυχώς, για όλα αυτά στην Ξάνθη στοιχεία αντλούνται μόνο από μαρτυρίες, κάποια φύλλα εφημερίδων και κάποιες πληροφορίες που εντάσσονται σε βιβλία του ιστοριοδίφη Θωμά Εξάρχου και γι’ αυτό απαιτείται η αναζήτηση επιπλέον στοιχείων για τη διασταύρωσή τους. Ωστόσο, από τα Γενικά Αρχεία του Κράτους, όπου φυλάσσονται και τα δημοτικά αρχεία της Ξάνθης επίσημα έγγραφα εμφανίζονται μόνο από την περίοδο του Σεπτεμβρίου του 1945 κι έπειτα. Σημαντική είναι η συμβολή του ερευνητή του Παντείου Πανεπιστημίου Κώστα Αλεξίου που εδώ και δύο χρόνια ασχολείται με το θέμα.
*Απόσπασμα από το ρεπορτάζ του «Ε» της 23ης Μαΐου 2012 με τίτλο “Η ιστορία της Ξάνθης ζητά την αποκατάστασή της”
Ελένη Διαφωνίδου
ediafonidou@empros.gr
