Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο και τον άνθρακα αυξήθηκαν κατά 1% το 2023, ανακοίνωσαν ερευνητές στη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα
Παρά τις πολυετείς δεσμεύσεις των χωρών να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου που θερμαίνουν τον πλανήτη, αυτές εξακολουθούν να αυξάνονται.
Το διοξείδιο του άνθρακα που απελευθερώνεται από την καύση ορυκτών καυσίμων αναμένεται να αυξηθεί κατά 1,1% το 2023 σε σύγκριση με το 2022, αποκάλυψαν οι επιστήμονες σε μια εκτενή μελέτη που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα.
Ερευνητές από το Global Carbon Project, το οποίο δημοσιεύει την έκθεση ετησίως, ανακοίνωσαν τα αποτελέσματα στις παγκόσμιες συνομιλίες για το κλίμα στο Ντουμπάι, όπου ηγέτες από όλο τον κοσμο είδαν αναλυτικά την πρόοδο προς τον διεθνή στόχο περιορισμού της υπερθέρμανσης του πλανήτη στους 1,5 ή 2 βαθμούς Κελσίου πάνω από τις προβιομηχανικές θερμοκρασίες.
Η συνεχής ανάπτυξη της χρήσης ορυκτών καυσίμων έρχεται παρά την ταχεία ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
«Η υποστήριξη μόνο των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας δεν πρόκειται να λύσει το πρόβλημα του κλίματος», δήλωσε ο Glenn Peters, ανώτερος ερευνητής στο Κέντρο Διεθνούς Κλιματικής Έρευνας CICERO στο Όσλο και ένας από τους 121 συντάκτες της έκθεσης. «Πρέπει να έχετε πολιτικές που να διασφαλίζουν ότι τα ορυκτά καύσιμα θα μειωθούν πραγματικά. Δεν μπορούμε απλώς να σταυρώνουμε τα δάχτυλά μας και να ελπίζουμε».
Οι εκπομπές μειώθηκαν απότομα το 2020 καθώς η παγκόσμια οικονομία ανταποκρίθηκε στην πανδημία του κορονοϊού. Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει επίσης μειώσει ελαφρώς τη χρήση ορυκτών καυσίμων. Αλλά οι εκπομπές έχουν ανακάμψει και αυξάνονται ξανά. Το 2023, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα αναμένεται να είναι 1,4% υψηλότερες από το 2019, σύμφωνα με τη μελέτη.
«Βρισκόμαστε πραγματικά σε μια τροχιά που είναι πολύ επικίνδυνη για την ανθρωπότητα, δεδομένων των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής» δήλωσε η Corinne Le Quéré, καθηγήτρια κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της East Anglia και συγγραφέας της έκθεσης.
Οι άνθρωποι συνέχισαν να καίνε περισσότερο άνθρακα, πετρέλαιο και φυσικό αέριο, ειδικά στις γρήγορα αναπτυσσόμενες οικονομίες. Στην Κίνα, οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 4% το 2023 σε σύγκριση με το 2022. Στην Ινδία, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 8,2%.
Οι εκπομπές από τις διεθνείς πτήσεις και τη ναυτιλία, δραστηριότητες που δεν μπορούν να αποδοθούν σε καμία χώρα, αναμένεται επίσης να αυξηθούν κατά 11,9% φέτος.
Την τελευταία δεκαετία, οι εκπομπές ορυκτών καυσίμων μειώθηκαν σε 26 χώρες που είχαν σημαντική οικονομική ανάπτυξη ταυτόχρονα, συμπεριλαμβανομένης της Βραζιλίας, της Ιαπωνίας, μεγάλου μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Νότιας Αφρικής και των Ηνωμένων Πολιτειών. Αλλά αυτή η ομάδα χωρών αντιπροσωπεύει μόνο περίπου το 28% των παγκόσμιων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα ορυκτά καύσιμα και αυτές οι μειώσεις δεν είναι αρκετές ώστε να ευθυγραμμιστούν με τους στόχους για την θερμοκρασία της Συμφωνίας του Παρισιού του 2015.
Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις είναι να λάβουν οι αναπτυσσόμενες χώρες τη χρηματοδότηση που χρειάζονται για την κατασκευή έργων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και άλλων καθαρών ενεργειακών πηγών αντί για την επέκταση των ορυκτών καυσίμων.
Η καύση ορυκτών καυσίμων δεν είναι η μόνη πηγή εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Η αποψίλωση των δασών και άλλες βίαιες αλλαγές στο ανάγλυφο της Γης μπορούν επίσης να απελευθερώσουν μεγάλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου
Όσο περισσότερο συνεχίζουν να αυξάνονται τα αέρια του θερμοκηπίου, τόσο πιο απότομη είναι η πρόκληση της έγκαιρης διακοπής των εκπομπών για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
«Αυτό το πλοίο προχωρά με πλήρη ατμό. Και χρειάζεται χρόνος για να γυρίσει το πλοίο», είπε ο Δρ. Peters.
Ο πλανήτης είναι ήδη περίπου 1,2 βαθμούς Κελσίου θερμότερος τώρα από ό,τι ήταν από το 1850 έως το 1990. Με δεδομένες τις τρέχουσες θερμοκρασίες και την ποσότητα εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα, ο κόσμος έχει περίπου επτά χρόνια πριν εξαντλήσει τον «προϋπολογισμό άνθρακα» του ή έχει περισσότερες από 50% πιθανότητες να ξεπεράσει η άνοδος της θερμοκρασίας τον 1,5 βαθμό, σύμφωνα με τη νέα έκθεση.
Εν όψει της COP28, οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα, που μαζί αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το ένα τρίτο των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, κατέληξαν σε συμφωνία για την ενίσχυση της ηλιακής, αιολικής και άλλων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας με στόχο την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων. Η συμφωνία δεν είναι δεσμευτική και δεν διευκρινίζει πώς οι χώρες θα επιβάλουν και θα επιτύχουν αυτόν τον στόχο.
«Αυτές οι κοινές συμφωνίες είναι θετικές και ουσιαστικές, αλλά όχι επαρκείς», είπε ο Δρ Le Quéré.
Στη σύνοδο κορυφής για το κλίμα, είπε ότι θα αναζητήσει χώρες που θα συμφωνήσουν να καταργήσουν σταδιακά τα ορυκτά καύσιμα —όχι μόνο τον άνθρακα, αλλά και το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο— με βάση ένα συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα. Το περασμένο Σάββατο, 118 κυβερνήσεις δεσμεύτηκαν να τριπλασιάσουν τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και να διπλασιάσουν την ενεργειακή απόδοση παγκοσμίως, μειώνοντας παράλληλα τη χρήση ορυκτών καυσίμων, αν και η Κίνα και η Ινδία απείχαν. Ορισμένοι διαπραγματευτές πιέζουν να συμπεριληφθεί η δέσμευση στο έγγραφο της τελικής απόφασης από το COP28, αλλά κάτι τέτοιο θα απαιτούσε συναίνεση από όλες τις συμμετέχουσες χώρες.
