Φιλόλογος,συγγραφέας,ποιητής
Ο Φιλολογικός Όμιλος Ελλάδος εκτός από τις άλλες πολυσήμαντες δράσεις κυκλοφορεί το τεύχος που φέρει τον τίτλο «Λογοτεχνικό Δελτίο» το οποίο είναι τρίμηνη έκδοση λόγου, και διανέμεται δωρεάν από Βιβλιοπωλεία όλης της χώρας. Στην Ξάνθη διατίθεται στο Βιβλιοπωλείο Σπανίδη.
Πρόκειται για το εκδοτικό όργανο του Φιλολογικού Ομίλου Ελλάδος, ένα έντυπο λογοτεχνίας το οποίο διανέμεται δωρεάν σε πανεπιστημιακές βιβλιοθήκες, βιβλιοπωλεία και σημεία πολιτιστικού ενδιαφέροντος.
Στη Συντακτική επιτροπή μαζί με τον Αντώνη Χαριστό και τον Κωνσταντίνο Λίχνο, συμμετέχουν δύο Θρακιώτες: ο Πασχάλης Κατσίκας και η Μαρία Μπουρμά.
Πρόσφατα κυκλοφόρησε το 28ο τεύχος Δεκεμβρίου 2023. Στο νέο τεύχος περιλαμβάνεται:
- Κριτική του Αντώνη Χαριστού για το βιβλίο «Νησί που ψάχνει χάρτη» της Μαρίας Μπουρμά
- Μετάφραση ποιημάτων από τη βουλγαρική γλώσσα από τη Μαρία Μπουρμά
Χαίρομαι που στο κείμενό μου θα παρουσιάσω μια νέα σημαντική θρακιώτισσα δημιουργό.
H Μαρία Μπουρμά γεννήθηκε το 1986 και κατοικεί στην Ορεστιάδα Έβρου. Έχει σπουδάσει Βουλγαρική Γλώσσα, Φιλολογία και Πολιτισμό και είναι κάτοχος των μεταπτυχιακών τίτλων «Σπουδές στον Παρευξείνιο Χώρο» και «Δημιουργική Γραφή». Εργάζεται ως καθηγήτρια βουλγαρικής γλώσσας και συντονίστρια ομάδων γραφής και ανάγνωσης. Ασχολείται με τη μετάφραση βουλγαρικής ποίησης. Είναι υπεύθυνη του τμήματος ποιητικής και μετάφρασης του Φιλολογικού Ομίλου Θεσσαλονίκης. Ποιήματα και μεταφράσεις της έχουν δημοσιευθεί στον Τύπο. Η ποιητική συλλογή Νησί που ψάχνει χάρτη είναι το πρώτο της βιβλίο (Ιωλκός, 2022).
Η Μαρία Μπουρμά έχει μια σύντομη μεν, πλην ουσιώδη παρουσία στα λογοτεχνικά πράματα της χώρας μας. Εκτός από την ποίηση, στην οποία κυρίως θα επικεντρώσουμε το ενδιαφέρον μας, ασχολείται με την πεζογραφία. Στο περιοδικό «Χάρτης» τ. 40 / 2022, δημοσιεύθηκε ένα «θελκτικό» κείμενό της, ποιητικός ρεαλισμός διάχυτος:
Ξύλινο κουτί
{στίγματα}
Το βράδυ μετά τη δουλειά επιστρέφαμε στο ξύλινο διαμέρισμα. Τρία πατώματα απείχε η σοφίτα από τη γη. Όσα ακριβώς χρειαζόταν για να ολοκληρωθεί η διαδικασία. Δέναμε τα λόγια μας στο δέντρο της εισόδου, ώστε να τα ξαναβρούμε την επόμενη μέρα. Από το ασανσέρ ακόμα, είχαμε υπολογίσει τις αποστάσεις που θα κρατούσαμε. Στο γύρισμα του κλειδιού είχαμε κιόλας ισιώσει τις καμπύλές των χειλιών. Με το κλείσιμο της πόρτας, ξεκινούσαμε να αφαιρούμε ένα ένα τα ρούχα που μας τύλιγαν. Σε κάθε αφαίρεσή υφάσματος κι άλλο στρώμα ξύλινου φλοιού προσθέτονταν. […] Αγόρασα ένα ξύλινο κλουβί κι έβαλα μέσα τα φτερά. Μέρα με τη μέρα τα κολλούσα μεταξύ τους. Τους έβαζα τροφή και νερό. Τα παρατηρούσα να συνδέονται με τον καιρό, να θεριεύουν. Σε δύο χρόνια το κατασκεύασμα πήρε μορφή. Έβγαλα το κλουβί στο μπαλκόνι. Στο πρώτο φύσημα του αέρα η πόρτα του άνοιξέ. Τότε ακούστηκε η μουσική». Το 2022 κυκλοφόρησε η ποιητική της συλλογή “Νησί που ψάχνει χάρτη” (Ιωλκός, σελ. 48).
Η Διώνη Δημητριάδου (ΟΔΟΣ ΠΑΝΟΣ τ. 196 Ιανουάριος-Μάρτιος 2023) πολύ συγκεκριμένα περιγράφει τα πλαίσια της ποιητικής συλλογής και πορείας της ποιήτριας: «Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία με τα πρώτα ερεθίσματα, προχωρά κατόπιν στη σταδιακή ενηλικίωση, στην πρόκληση της δημιουργίας, στη συμπόρευση με τον έρωτα, την οδύνη, την απώλεια, εν τελεί τη γνώση της ζωής. Πότε με τη λειτουργία της μνήμης και πότε με την παρατήρηση, χτίζει βιωματικά τον λόγο της, δημιουργώντας μια από τις πιο ενδιαφέρουσες νέες παρουσίες στην ποίηση. Πρόκειται, στην ουσία, για μια απόπειρα να αποδοθεί ποιητικά η γέννηση της γραφής σε άρρηκτη συμπόρευση με την ωρίμαση του εαυτού».
Δε θα γράψω άλλες όμορφες λέξεις για σένα.
Μόνο τη μυρωδιά σου θα κρατήσω.
Τις κόρες που διαστέλλονται.
Τα βλέφαρα που ανοιγοκλείνουν.
Στη συνέχεια, τη χημεία
– ορμόνες, εκκρίσεις, αντιδράσεις.
Στο τέλος, θα αρκεστώ σε μια φωνή,
ηχώ που όλο ξεμακραίνει.
Αφού και οι δυο γλιστρήσαμε
στης πρώτης αλήθειας τη σχισμή.
Ο Αντώνης Χαριστός στη δική του προσέγγιση, δημοσιευμένη στο τελευταίο τεύχος του Λογοτεχνικού Δελτίου, θα έλεγα προσπαθεί μια «ολική» διείσδυση στην ποιητική βούληση και πραγμάτωση της Μαρίας Μπουρμά.
«Η ποιήτρια μέσα από τα λεκτικά σχήματα και την εικονοποιία, με έντονα τα ρεαλιστικά και υπερρεαλιστικά συνδετικά στοιχεία, έχει εκ των πραγμάτων πια προσδιορίσει την σωματική απόληξη του έρωτα ως το αντίδοτο στην πληκτική ατμόσφαιρα της ματαίωσης των προσδοκιών. Λειτουργεί με τρόπο υπονομευτικό ως προς την ενοχή της συμμετοχής σε έναν κύκλο παρεμβάσεων και εκτροπών από την συμβατική αντίληψη περί σύμπλευσης των συμβαλλόμενων μερών, έως ότου καταφέρει να εκθρονίσει την απαίτηση για επικύρωση του βιώματος ως θετική ταύτιση της πραγματικότητας εν συνόλω». Καταλήγει την ανάλυσή του ο Αντώνης Χαριστός λέγοντας ότι: «Είναι σύνθετη η ποιητική σύνθεση της Μαρίας Μπουρμά, όσο απλές, και συμβατικά ευανάγνωστες, συνδηλώσεις κι αν προκαλούν οι στίχοι και οι εικόνες. Βαθιά ψυχολογικές οι αναφορές της, με έντονο το στοιχείο τής μέθεξης των κοινών πεδίων αναφοράς των ανθρώπινων υποστάσεων».
Τριγύρω στο δρόμο σκουριασμένοι πεζοπόροι,
πορτρέτα ωχρά, ξεθωριασμένα.
Δήμιοι και θύματα
τις μάσκες ανταλλάσσουν,
μορφασμούς προβάρουν σε καθρέφτη.
Τα αισθήματα μαργαριτάρια σε κοχύλια.
Μόνο το πρώτο ξάφνιασμα να νιώσω,
άλλη ζωή να ζήσω.
Μα ο θάνατος, δικός μου να ’ναι.
Η Μαρία Μπουρμά στον λόγο της – πεζό και ποιητικό – διακρίνεται για αμεσότητα και ρεαλισμό. Ένα δείγμα σαφές:
Αριστερά, ο πατέρας με την πίπα.
Στα δεξιά, η μητέρα,
ζωγραφιά σε κορνίζα.
Εγώ, προστατευμένη στη μέση.
Μην και πατήσεις χώμα.
Μην τρυπηθείς και πονέσεις.
Ξύλινη σβούρα με σκοινί.
Να μη χαθείς στο στριφογύρισμα.
Μην πέσεις.
Μπερδεμένα όνειρα χρωματιστά,
γυάλινοι βόλοι σε αδέξια χέρια.
Μα πόσο μακριά να πας
με τυφλό καβαλάρη σε άλογο κουτσό.
Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος που η Θράκη αποτελεί μια ζώσα πηγή της τέχνης του λόγου.
