Η ανάλυση των μέτρων από το Οικονομικό Επιτελείο
Σημαντικές αυξήσεις στους μισθούς των δημοσίων υπαλλήλων, για πρώτη φορά μετά από 14 χρόνια, και μέτρα ενίσχυσης του εισοδήματος των πολιτών με αύξηση του αφορολόγητου, μείωση φόρων και εισοδηματικές ενισχύσεις για νέους, οικογένειες, μισθωτούς, συνταξιούχους και ιδιοκτήτες ακινήτων περιλαμβάνει το νομοσχέδιο, με το οποίο υλοποιούνται οι προεκλογικές δεσμεύσεις για την επόμενη χρονιά (2024), που τίθεται σε δημόσια διαβούλευση από το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.
Το συνολικό ύψος των παρεμβάσεων είναι 1,1 δισ. ευρώ το χρόνο (δηλαδή 4,4 δισ. για την επόμενη τετραετία), ενώ επιπλέον 385 εκατ. ευρώ είναι το όφελος από τις ρυθμίσεις που θα ισχύσουν από φέτος.
Από 1η Ιανουαρίου 2024 αυξάνονται οι μισθοί όλων των δημοσίων υπαλλήλων (663.000) και παράλληλα αυξάνονται μια σειρά από επιδόματα και επιπλέον παροχές που λαμβάνουν (αύξηση οικογενειακής παροχής, επιδόματος θέσης ευθύνης, επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας, παραμεθορίου κ.ά.). Το μέσο ετήσιο όφελος για τον κάθε δημόσιο υπάλληλο, από το συνδυασμό των παραπάνω αυξήσεων, ανέρχεται σε επιπλέον 1.292 ευρώ μικτά ή 800 ευρώ καθαρά. Μάλιστα, το μέσο ετήσιο όφελος ανά υπάλληλο αυξάνεται σε 2.084 ευρώ μικτά ή 1.476 ευρώ καθαρά, αν συνυπολογιστούν και οι επιπλέον αυξήσεις ή απαλλαγές που εφαρμόζονται από το 2023 (κατάργηση ειδικής εισφοράς αλληλεγγύης, κατάργηση ειδικής εισφοράς 1% υπέρ του Ταμείου Πρόνοιας Δημοσίων Υπαλλήλων, διευθέτηση μισθολογικών αιτημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, αύξηση του αφορολόγητου κατά 1.000 ευρώ για κάθε παιδί κ.ά.). Πρόκειται επομένως για μια μεσοσταθμική ετήσια ωφέλεια ενός –και παραπάνω– επιπλέον μισθού για κάθε δημόσιο υπάλληλο.
«Η κυβέρνηση κάνει πράξη τις δεσμεύσεις της για τους δημόσιους υπαλλήλους, την οικογένεια και τους νέους» τόνισε ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, κατά την παρουσίαση του νέου οικονομικού νομοσχεδίου.
Από την πλευρά του ο υφυπουργός Χάρης Θεοχάρης σχετικά με την παράταση του Market Pass μέχρι τον Οκτώβριο, επανέλαβε ότι τα κριτήρια παραμένουν τα ίδια, τονίζοντας ότι δεν υπάρχει όριο για οικογένειες με 6 παιδιά και πάνω ενώ παραμένει το όριο για τους φιλοξενούμενους.
Οι αιτήσεις πάνω στις οποίες θα εξεταστεί η παράταση του Market Pass θα είναι οι φετινές φορολογικές δηλώσεις που αφορούν δηλαδή εισοδήματα του 2022.
Πιο αναλυτικά όλα τα μέτρα που ανακοίνωσε η ηγεσία του υπουργείου Οικονομικών:
-Αύξηση του αφορολογήτου κατά 1.000 ευρώ για οικογένειες με παιδιά. Το όφελος για πάνω από 700.000 φορολογούμενους φτάνει τα 77 εκατ ευρώ. Επίσης με τα νέα όρια μειώνεται η παρακράτηση φόρου εισοδήματος στους μισθούς και τις συντάξεις όσων οικογενειών έχουν ένα ή περισσότερα τέκνα.
-Αύξηση κατά 8% του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος. Είναι η πρώτη αύξηση που δίδεται από το 2014, που ξεκίνησε να δίδεται το επίδομα.
-Μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 10% για σπίτια που ασφαλίζονται για φυσικές καταστροφές με κόστος περί τα 40 εκατ. ευρώ ετησίως. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι έτος πρώτης εφαρμογής θα είναι το 2024 με βάση τα ασφαλιστήρια συμβόλαια του 2023. Μένει να διευκρινιστεί εάν θα τεθεί ως προϋπόθεση ιδιοκτήτες ακινήτων θα έχουν ασφαλισμένες τις κατοικίες τους έναντι των φυσικών καταστροφών καθ’ όλη τη διάρκεια του 2023.
-Κάρτα νέων “Youth pass” για τους νέους που ενηλικιώνονται με κόστος 30 εκατ. ευρώ ετησίως. Δικαιούχοι του μέτρου θα είναι κάθε χρόνο οι πολίτες που θα συμπληρώνουν τα 18 και 19 έτη και η βασική προϋπόθεση για τη χορήγηση της επιταγής θα είναι ότι θα πρέπει να υποβάλουν αίτηση στο vouchers.gov.gr και να έχουν αποκτήσει υποχρεωτικά κωδικούς taxisnet. Το ύψος του θα ανέρχεται σε 150 ευρώ και θα μπορεί να χρησιμοποιείται σε επιχειρήσεις του τουριστικού και πολιτιστικού κλάδου.
-Μονιμοποίηση της απαλλαγής των πρώην δικαιούχων Ε.Κ.Α.Σ. από τη συμμετοχή τους στη φαρμακευτική δαπάνη με κόστος 38 εκατ. ευρώ ετησίως. Με αυτόν τον τρόπο 600.000 και πλέον χαμηλοσυνταξιούχοι που έχασαν οριστικά το ΕΚΑΣ θα έχουν δωρεάν φάρμακα. Η πρόσβαση σε δωρεάν φάρμακα θεσμοθετήθηκε αρχικά ως αντιστάθμισμα στην απώλεια του ΕΚΑΣ και έκτοτε παρατείνεται κάθε χρόνο με ειδική νομοθετική ρύθμιση.
-Επίδομα μητρότητας για μη μισθωτούς -ελεύθερους επαγγελματίες- και αγρότες: Αυξάνεται στο ύψος του κατώτατου μισθού από 150-200 ευρώ σήμερα. Για 9 μήνες μετά τη γέννηση (αντί για 4 που ισχύει ως τώρα) θα λαμβάνουν 780 ευρώ ή περίπου 4.700-6.200 ευρώ επιπλέον, με βάση τα σημερινά δεδομένα. Στην πράξη το όφελος το 2024 θα είναι και μεγαλύτερο όσο θα αυξάνεται ο κατώτατος μισθός (σε περίπου 800 ευρώ το 2024 και έως τα 950 ως το 2027) για κάθε παιδί που θα αποκτά στο εξής η οικογένεια.
Αναλυτικά οι αυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων από 1/1/2024 κατανέμονται ως εξής:
1) Καθολική αύξηση 70 ευρώ. Αυξάνεται κατά 70 ευρώ μικτά ο βασικός μισθός όλων των δημοσίων υπαλλήλων. Αφορά τόσο στους υπαλλήλους που εντάσσονται στο ενιαίο μισθολόγιο (463.000) όσο και σε εκείνους που εντάσσονται στα ειδικά μισθολόγια (200.000). Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 557,5 εκατ. ευρώ κατ’ έτος. Η οριζόντια αυτή αύξηση ευνοεί τους χαμηλόμισθούς, καθώς δίδεται όχι σε ποσοστιαία, αλλά σε σταθερή βάση.
2) Αύξηση οικογενειακής παροχής. Την οικογενειακή παροχή λαμβάνει το 50,3% των δημοσίων υπαλλήλων (334.000) και σήμερα κυμαίνεται σε 50 ευρώ για υπάλληλο με ένα τέκνο, 70 ευρώ για δύο τέκνα, 120 ευρώ για τρία τέκνα, 170 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο (μικτά). Από 1/1/2024 τα ποσά αυξάνονται σε 70 ευρώ για ένα τέκνο, 120 ευρώ για δυο τέκνα, 170 ευρώ για τρία τέκνα, 220 ευρώ για τέσσερα τέκνα και συν 70 ευρώ για κάθε επιπλέον τέκνο. Συνεπώς ένας δημόσιος υπάλληλος με ένα τέκνο θα λάβει επιπλέον αύξηση 20 ευρώ και με δύο και άνω παιδιά επιπλέον 50 ευρώ κ.ο.κ. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 155 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
3) Αύξηση κατά 30% του επιδόματος θέσης ευθύνης. Το επίδομα θέσης ευθύνης το λαμβάνουν περίπου 65.000 δημόσιοι υπάλληλοι. Αφορά τμηματάρχες, υποδιευθυντές, διευθυντές, γενικούς διευθυντές, ενώ αντιστοίχως αφορά και στα επιδόματα θέσεως ευθύνης των ενστόλων των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, των ιατρών του ΕΣΥ, των ερευνητών, των προϊσταμένων εκπαίδευσης κ.λπ.. Έτσι, ένας τμηματάρχης θα λάβει επιπλέον 87 ευρώ, ένας υποδιευθυντής 105 ευρώ, ένας διευθυντής 135 ευρώ και ένας γενικός διευθυντής 300 ευρώ περισσότερα τον μήνα. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 51,6 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
4) Αύξηση κατά 15 ευρώ του επιδόματος ιδιαιτέρων συνθηκών εργασίας των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας που είναι έγγαμοι ή έχουν παιδιά. Πρόκειται για ειδικό επίδομα που το λαμβάνουν 112.000 δικαιούχοι. Το εν λόγω επίδομα αναπροσαρμόζεται από 55 ευρώ σε 70 ευρώ για τους έγγαμους χωρίς τέκνα και από 115 ευρώ σε 130 ευρώ για τους έγγαμους με τέκνα. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 20,2 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
5) Αύξηση κατά 30% του επιδόματος παραμεθορίου. Το επίδομα παραμεθορίου αυξάνεται από 100 στα 130 ευρώ και αφορά 21.200 στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων, του Λιμενικού, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος. Το επιπλέον δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 7,7 εκατ. ευρώ κατ’ έτος.
6) Επιπλέον αύξηση μισθών των μελών ΔΕΠ (Διδακτικό Ερευνητικό Προσωπικό) και θέσπιση ειδικού επιδόματος βιβλιοθήκης, με συνολική μεσοσταθμική αύξηση αμοιβών κατά 10%. Συγκεκριμένα, αναπροσαρμόζεται, αναδρομικά από 07/10/2022, το μισθολόγιο των μελών ΔΕΠ (12.500 δικαιούχοι) σε συμμόρφωση με τις σχετικές αποφάσεις του ΣτΕ. Η αύξηση αυτή είναι επιπλέον της αύξησης των 70 ευρώ και της οικογενειακής παροχής που θα λάβουν όλοι οι δημόσιοι υπάλληλοι και αναλύθηκε παραπάνω. Το δημοσιονομικό κόστος ανέρχεται σε 49,8 εκατ. ευρώ για την περίοδο από 07/10/2022 έως 31/12/2023 και σε επιπλέον 40,5 εκατ. ευρώ κατ’ έτος από 1/1/2024 και μετά.
