Τι έλεγε μια εβδομάδα πριν το μοιραίο δυστύχημα ο Διευθυντής ΟΣΕ στην Ξάνθη για τις παθογένειες του ΟΣΕ
Δυο λέξεις: «Φεύγεις…φεύγεις» έστειλαν στο θάνατο 57 ψυχές και βύθισαν στον πένθος μια χώρα. Αμείλικτα τα «Γιατί»
Το πολύνεκρο τραγικό δυστύχημα στα Τέμπη για το οποίο πενθεί όλη η χώρα ήταν το μοιραίο αποτέλεσμα μιας παθογένειας χρόνων στον πολύπαθο ελληνικό σιδηρόδρομο. Τα προβλήματα τα γνώριζαν όλες οι κυβερνήσεις και προσπάθησαν μέσα από την ιδιωτικοποίηση μέρους του ΟΣΕ από το 2014 έως το 2017 οπότε και ολοκληρώθηκε η πώληση στην ΤΡΑΙΝΟΣΕ αντί 35 εκ. ευρώ να καταστήσουν βιώσιμο και ανταγωνιστικό το μεταφορικό μέσο.
Τι έλεγε μια εβδομάδα πριν το μοιραίο δυστύχημα ο Διευθυντής ΟΣΕ στην Ξάνθη
Ήταν 21/2/2023 όταν πραγματοποιήθηκε συνέντευξη Τύπου στην Ξάνθη κατά την οποία ο πρόεδρος και Διευθύνων σύμβουλος του ΕΡΓΟΣΕ Χρήστος Βίνης και ο Διευθυντής Στρατηγικού Σχεδιασμού του ΟΣΕ Κωνσταντίνος Μουρουδέλης παρουσία του Αντιπεριφερειάρχη Υποδομών ΑΜΘ Μιχάλη Αμοιρίδη ανακοίνωσαν τρία μεγάλα σιδηροδρομικά έργα που αφορούν την περιοχή μας: Την Ανατολική σιδηροδρομική Εγνατία Θεσσαλονίκη – Αλεξανδρούπολη, την γραμμή Αλεξανδρούπολη – Ορμένιο (διπλή γραμμή με ηλεκτροκίνηση) και την ανάταξη – αναβάθμιση του υφιστάμενου δικτύου από Στρυμώνα – Τοξότες με ΣΔΙΤ και προϋπολογισμό 176 εκ. ευρώ.
Τότε ο κ. Μουρουδέλης αναφέρθηκε στην κατάσταση του σιδηροδρομικού δικτύου (πιστή απομαγνητοφώνηση: «Πράγματι ο σιδηρόδρομος επί πάρα πολλά χρόνια είχε απαξιωθεί, είχε μείνει χωρίς κόσμο, είχε εγκαταλειφθεί, γινότανε με χίλια ζόρια τα δρομολόγια, κόσμο δεν είχε να κάνει τις διασταυρώσεις στους σταθμούς, η γραμμή είχε εγκαταλειφθεί και η συντήρηση ήταν πλημμελής και όταν λέμε συντήρηση εννοούμε συντήρηση κτηρίων, αποβάθρων, προσβάσεων ΑΣΥΔ, γραμμών. Αυτά τα έργα είχαν γίνει παλιά και τα περισσότερα υλικά δεν υπάρχουν πια. Μέσα σε σήραγγες σε δύσκολα σημεία είναι από το 1926. Αυτή η κυβέρνηση έβαλε από το Ταμείο ανάκαμψης 100 εκ. για ανάταξη – αναβάθμιση. Ξηλώνουμε όλα τα παλιά υλικά γιατί δεν μπορούμε να τα συντηρήσουμε και δεν υπάρχουν αυτά τα υλικά. Μιλάμε για παλιούς οδοστρωτήρες, μιλάμε σιδητροχιές S33 που δεν βγαίνουμε ή για να τη συντηρήσουμε θα πληρώσουμε περισσότερα. Η κυβέρνηση έδωσε προτεραιότητα στην Β. Ελλάδα για έργα συντήρησης. Αυτή τη στιγμή έγινε όλη προεργασία. Πέρασε από διαβούλευση η ένταξη σε έργα ΣΔΙΤ».
Δυο λέξεις: «Φεύγεις…φεύγεις» έστειλαν στο θάνατο 57 ψυχές και βύθισαν στον πένθος μια χώρα. Αμείλικτα τα «Γιατί»
Το απόσπασμα καταδεικνύει ότι όλοι γνώριζαν την κατάσταση και την αναγκαιότητα να γίνουν έργα αλλά τους πρόλαβε το δυστύχημα των Τεμπών, σε μια γραμμή Αθήνα – Θεσσαλονίκη που είναι σχετικά νέα καθώς έχει κατασκευαστεί πριν 30 χρόνια. Σύμφωνα με τις πρώτες ενδείξεις όμως εδώ δεν ευθύνεται η ελλιπής συντήρηση της γραμμής αλλά η λάθος γραμμή με υπαιτιότητα του σταθμάρχη όπως ο ίδιος ανέλαβε την ευθύνη. Τα ερωτήματα όμως δεν σταματούν απλά με την απάντηση πρόκειται για ένα «ανθρώπινο λάθος» αλλά ζητείται απάντηση στο καίριο ερώτημα: «Τι έγινε ή τι δεν έγινε και με ευθύνη ποιων, ώστε να υπάρχουν οι απαραίτητες δικλείδες ασφάλειας που ελαχιστοποιούν τον παράγοντα «άνθρωπο»; Την ίδια στιγμή, όπως καταγγέλλουν οι μηχανοδηγοί, και τα συστήματα φωτοσήμανσης τηλεδιοίκησης, τα οποία τοποθετήθηκαν γύρω στο 2003 λειτούργησαν για κάποια χρόνια – έως το 2008 – και μετά σταμάτησαν. Το λεγόμενο σύστημα ETCS (Ευρωπαϊκό Σύστημα Ελέγχου Αμαξοστοιχιών), το οποίο καθιστά δυνατή τη διαβίβαση στον μηχανοδηγό πληροφοριών αλλά και τον έλεγχο τήρησης της επιτρεπόμενης ταχύτητας, ώστε να μην μπορεί να την υπερβεί αποτελεί μία από τις «πονεμένες» συμβάσεις. Η επέκτασή της «σέρνεται» από το 2007 με συστάσεις να ολοκληρωθεί και από την Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων. Μόλις πριν λίγες ημέρες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοινώθηκε ότι παραπέμπει την Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο, επειδή δεν έχει υπογράψει την προβλεπόμενη σύμβαση ανάταξης και συντήρησης του σιδηροδρομικού δικτύου με τον δημόσιο ΟΣΕ. Προφανώς και είναι αυτονόητο εν έτει 2023 που όλα γίνονται ηλεκτρονικά να υπάρχουν και να λειτουργούν συστήματα ασφαλείας όταν διακυβεύονται ανθρώπινες ζωές. Αλλά ως φαίνεται ο ελληνικός σιδηρόδρομος λειτουργεί εμπειρικά και μάλιστα με μια πρόχειρη διαβεβαίωση του σταθμάρχη προς τον μηχανοδηγό. Το μοιραίο «Φεύγεις …φεύγεις» που έστειλε στο θάνατο κάτω από φρικτές συνθήκες 57 ψυχές και τραυμάτισε άλλους 70 και όλη την χώρα.
Να σημειώσουμε εκτός από τον υπουργό Υποδομών και Μεταφορών Κώστα Καραμανλή που παραιτήθηκε αναλαμβάνοντας την πολιτική ευθύνη, παραιτήθηκαν και ο πρόεδρος και διευθύνων Σύμβουλος ΕΡΓΟΣΕ Χρήστος Βίνης καθώς και ο πρόεδρος και Διευθύνων Σύμβουλος του ΟΣΕ Σπύρος Πατέρας. Σ’ ότι αφορά την Hellenic Train έχει εκδώσει συλλυπητήριο μήνυμα.
Κατσιμίγας: «Την ευθύνη της κυκλοφορίας των τρένων την έχει αποκλειστικά ο ΟΣΕ»
Πολλές πληροφορίες που ρίχνουν φως στην λειτουργία του σιδηροδρομικού δικτύου στην χώρα μας παρέχει με ανάρτησή του ο επικεφαλής της Ανεξάρτητης Ενωτικής Πρωτοβουλίας στην ΑΜΘ Κώστας Κατσιμίγας επισημαίνοντας ότι: «Την ευθύνη της κυκλοφορίας των τρένων την έχει αποκλειστικά ο ΟΣΕ»: Ειδικότερα αναφέρει: « Μετά το τραγικό σιδηροδρομικό ατύχημα που στοίχισε τη ζωή σε 57 μέχρι στιγμής ανθρώπους, στην πλειοψηφία τους νέους, πρέπει να γίνουν γνωστά κάποια πράγματα ώστε ο καθένας να βγάλει τα συμπεράσματα του. Η σιδηροδρομική γραμμή Αθηνών Θεσσαλονίκης είναι νέα γραμμή και κατασκευάστηκε τα τελευταία 30 χρόνια. Έγινε νέα χάραξη και το έργο περιελάμβανε νέες υποδομές (επιχώματα, ορύγματα, γέφυρες, σήραγγες, ανισόπεδες διασταυρώσεις) νέες επιδομές (χαλίκια, στρωτήρες, σιδηροτροχιές), ηλεκτροκίνηση, περίφραξη της γραμμής και σηματοδότηση και εγκατάσταση συστημάτων τηλεδιοίκησης της κυκλοφορίας. Το έργο αποτελεί τμήμα του σιδηροδρομικού άξονα ΠΑΘΕΠ (Πάτρα, Αθήνα Θεσσαλονίκη, Ειδομένη, Προμαχώνας) που δεν έχει ακόμη ολοκληρωθεί με σοβαρότερη εκκρεμότητα το τμήμα Αίγιο-Πάτρα). Στο τμήμα Αθήνα – Θεσσαλονίκη υπάρχουν ακόμη εκκρεμότητες με ανισόπεδες διασταυρώσεις, με την περίφραξη αλλά κυρίως με την εγκατάσταση των συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης που ακόμη δεν τοποθετήθηκαν. Πολλά προβλήματα υπήρξαν με την ηλεκτροκίνηση λόγω επανειλημμένων κλοπών των χάλκινων καλωδίων που κάποια στιγμή έλαβε μορφή επιδημίας. Μόλις το 2017 η κλοπή υλικών υποδομών, με Νόμο, θεωρήθηκε κακούργημα. Μέχρι τότε εθεωρείτο πλημμέλημα και οι δράστες τιμωρούνταν με φυλάκιση με αναστολή. Την ευθύνη της κυκλοφορίας των τραίνων την έχει αποκλειστικά ο ΟΣΕ, οργανισμός υπό τον απόλυτο έλεγχο του Ελληνικού Δημοσίου, εποπτευόμενος από το Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών. Η Hellenic Train, θυγατρική εταιρεία των Ιταλικών κρατικών σιδηροδρόμων (FS), έχει αναλάβει μόνο το μεταφορικό έργο και το τροχαίο υλικό. Οφείλει να κινείται σε σιδηροτροχιές που υποδεικνύει ο ΟΣΕ. Η κίνηση των συρμών γίνεται με ευθύνη του σταθμάρχη υπηρεσίας που δίνει το πράσινο φως μέχρι τον επόμενο σταθμό. Ο σταθμάρχης ανήκει στο δυναμικό του ΟΣΕ. Ο μηχανοδηγός της αμαξοστοιχίας δεν έχει καμία δυνατότητα να αλλάξει σιδηροτροχιά. Έχει μόνο δυνατότητα κίνησης και πέδησης. Οι αμαξοστοιχίες στην Ελλάδα κινούνται στη δεξιά τροχιά ανά κατεύθυνση. Στο ατύχημα των Τεμπών της 28ης Φεβρουαρίου η επιβατική αμαξοστοιχία βάρους 500 τόνων περίπου οδηγήθηκε στην αριστερή τροχιά. Αυτό δεν είναι περίεργο και θα μπορούσε να συμβεί εάν στην δεξιά τροχιά γινόντουσαν εργασίες ή υπήρχε κάποιο πρόβλημα ηλεκτροδότησης, η υπήρξε κάποια πτώση αντικειμένου ή οτιδήποτε άλλο. Ο μηχανοδηγός γνώριζε ότι κινείται με ασφάλεια μέχρι τον επόμενο σταθμό. Φυσικά από τον επόμενο σταθμό δεν έπρεπε να είχε φύγει κανένα τραίνο. Η σύγκρουση της επιβατικής αμαξοστοιχίας έγινε στην αριστερή τροχιά με κατεύθυνση προς Θεσσαλονίκη με εμπορική αμαξοστοιχία βέρους περίπου 1000 τόνων. Όπως λένε μάρτυρες οι δυο μηχανοδηγοί πρόλαβαν και φρέναραν πετυχαίνοντας να μειώσουν την ταχύτητα πρόσκρουσης αλλά όχι να την αποφύγουν. Το τραίνο θα μπορούσε να ακινητοποιηθεί μετά από 1500 μέτρα με πέδηση. Με τη σύγκρουση η εμπορική αμαξοστοιχία λόγω του βάρους της έμεινε στις τροχιές, ενώ από την επιβατική εκτροχιάστηκαν τέσσερα βαγόνια, τα τρία ανετράπησαν και το πρώτο ανεφλέγη. Το τριήμερο εθνικό πένθος είναι το λιγότερο που θα μπορούσε να γίνει για την εθνική αυτή τραγωδία που γίνεται σκληρότερη λόγω των πολλών θυμάτων νεαρής ηλικίας. Ευθύνες υπάρχουν και θα αναζητηθούν στην ώρα τους. Το ανθρώπινο λάθος είναι δεδομένο αλλά και προβλέψιμο. Ας ελπίσουμε ότι θα υπάρξει ευαισθησία να αναληφθούν ευθύνες, τουλάχιστον πολιτικές, από αυτούς που δεν μερίμνησαν για την ασφάλεια των σιδηροδρομικών μεταφορών αλλά παπαγάλιζαν υποσχέσεις για μεγάλα σιδηροδρομικά έργα λίγες εβδομάδες προ των εκλογών. Τα ειλικρινή μου συλλυπητήρια στις οικογένειες των νεκρών και τις ευχές μου για γρήγορη ανάρρωση στους τραυματίες».
Μαριάννα Ξανθοπούλου
mxanthopoulou@empros.gr
