Ποιότητα ή ποσότητα το δίλημμα…. στον Πολιτισμό
Καθηγητής
Ωραίο και «πιασάρικο» το επίκαιρο λογοπαίγνιο της εποχής. Το «δίλημμα της Δημοκρατίας» παίζει τελευταία στην πολιτική επικαιρότητα, εν όψει της προεκλογικής περιόδου που φαίνεται καλά να κρατεί. Κι αν οι αρχηγοί των κομμάτων έχουν δικούς τους λόγους να το επικαλούνται, εδώ στην Ξάνθη το ερώτημα ταλανίζει τελευταία τον πολιτισμό του τόπου. Και μάλιστα προσφάτως ανακαινίζεται με την ευκαιρία διεξαγωγής για ακόμη μια χρονιά των Θρακικών Λαογραφικών Εκδηλώσεων 2023. Τελευταίος «εκφραστής» που ακούστηκε και βρόντηξε, ήταν ο σεβαστός Μητροπολίτης Ξάνθης κ. Παντελεήμων. Ο αγαπητός και πάντα επίκαιρος Δέσποτας, μίλησε ως συνηθίζει ως Ποιμενάρχης, για την ανάγκη να βρουν οι Αποκριάτικες γιορτές της Ξάνθης τον προσανατολισμό τους εξυπηρετώντας την πραγματική ετυμολογία του ονόματος που κουβαλούν δηλ. την ανάδειξη της Λαογραφίας σε σχέση με τον τόπο τους (Θράκη). Και –νομίζω- ότι η ορθή του παρέμβαση, δεν πήγε χαμένη. Βέβαια η αλήθεια είναι ότι κατά καιρούς αρκετοί είναι αυτοί που τοποθετήθηκαν στην υπόθεση. Κάποιοι από αυτούς δεν δίστασαν να καυτηριάσουν την αρνητική τροπή την οποία καταδεικνύουν ότι ακολουθεί το πρόγραμμα εορταστικών εκδηλώσεων της Ξανθιώτικης Αποκριάς. Θα θυμηθώ την εμπεριστατωμένη και εξαιρετική γραπτή άποψη της καλλιτέχνιδας Ασμίκ, που καταφέρθηκε εναντίον της πρόσκλησης μουσικών ονομάτων από «αμφισβητούμενο» ποιοτικό πεδίο προσέλευσης, μιλώντας για έλλειψη σημασίας στην ποιότητα των καλλιτεχνών, προς χάρη της ποσότητας (βλ. λαϊκή, μαζική συμμετοχή / αποδοχή των Ξανθιωτών). Τέλος, εάν δεν υποκύπτω σε σφάλμα θύμησης, στον ίδιο δρόμο πορεύεται κι ο συγγραφέας – ιστορικός Θανάσης Μουσόπουλος, τον οποίο βαθιά εκτιμώ και διαβάζω, ακολουθώντας τον σε πολλές απ’ τις σκέψεις και διαπιστώσεις του.
Το μοτο «Δημοκρατία ή πολιτισμός» ίσως να είναι υπερβολή στην διατύπωση του, παρόλο αυτά εμπεριέχει αρκετή δόση αλήθειας στην διαμορφωμένη πολιτιστική πραγματικότητα της εποχής. Η Δημοκρατία συμπεριλαμβάνει θα έλεγε κανείς το δικαίωμα (βλ. των Ξανθιωτών) να επιλέγουν, να εκφράζουν κι εν τέλει να στέλνουν το μήνυμα της αρεσκείας τους, αδιαφορώντας για την ποιοτική διαβάθμιση και προβάλλοντας την δική τους άποψη-αποδοχή για την διασκέδαση τους. Απ’ την άλλη ο όρος «Πολιτισμός» θα μπορούσε να εκφράζει την στροφή (ή καλύτερα την επιστροφή) στην Λαογραφική παράδοση, στα έθιμα και παραδόσεις του τόπου, με σαφείς προεκτάσεις στην ποιοτική μουσική, στη παρουσία καλλιτεχνών, στην ανάπτυξη κάθε είδους τέχνης, εικαστικών, μουσικής. Και μάλιστα με την παρότρυνση / παράκληση και υπόδειξη ότι ο εκάστοτε Δήμος θα πρέπει να συνδράμει και να προσπαθεί καλλιεργώντας την μουσική παράδοση, την καλλιτεχνική παιδεία, τον ευρύτερο πολιτισμό, αναλαμβάνοντας και διατηρώντας ρόλο θεματοφύλακα.
Ο καθένας έχει πάντως την δική του βάσιμη επιχειρηματολογία. Τόσο αυτοί που μιλούν για την ανάγκη διασκέδασης, διεξόδου και «δημοκρατικών» επιλογών με γνώμονα το «λαϊκό» κέφι (βλ. ποσότητα), όσο κι αυτοί που αντιπαραθέτουν τις υπόλοιπες (εναπομείνουσες) χρονικές «ευκαιρίες» για να γίνουν τα παραπάνω (πχ Γιορτές Παλιάς Ξάνθης), δίνοντας βάση στην ποιότητα και προσπαθώντας να θέσουν τις ενδεδειγμένες πολιτιστικές κατευθύνσεις των Θρακικών Λαογραφικών Γιορτών. Η αλήθεια δείχνει να βρίσκεται κάπου στην μέση, καθώς όντως υπάρχουν πλήθος ποιοτικών καλλιτεχνικών θεσμών στην Ξάνθη, που δίνουν προσεγμένες και επιπέδου εκδηλώσεις (πχ. Φεστιβάλ «Πόλις Ονείρων, Μάνου Χατζιδάκι, Γιορτές Νεολαίας). Από κοντά στο «Ξανθιώτικο κάδρο» της ποιοτικής διαφοράς αξίζει να προστεθεί κι η αναγνωρισμένη ύπαρξη και δραστηριότητα μεγάλων και σημαντικών πολιτιστικών φορέων που κοσμούν την πόλη, όπως –ενδεικτικά- το Ίδρυμα Θρακικής Παράδοσης, η ΦΕΞ και το Λύκειο Ελληνίδων Ξάνθης, που συμπληρώνουν, πρωτοπορούν κι εν τέλει πρωταγωνιστούν στην ποιοτική πολιτιστική διαδρομή του τόπου.
Έτσι ή αλλιώς …..να μας έχει ο Θεός καλά, πάντα ν’ ανταμώνουμε και να ξεφαντώνουμε βρε!
