Απότοκο της …έκρηξης τιμών στα δομικά υλικά και στον σίδηρο – Τα προβλήματα των εργοληπτών δημοσίων έργων, οι άγονοι διαγωνισμοί και οι μηδενικές εκπτώσεις
Διστακτικότητα στα ιδιωτικά έργα και προβλήματα στα προγράμματα εξοικονομώ από τις ανατιμήσεις υλικών
Τα πάνω κάτω έχει φέρει στα δημόσια αλλά και στα ιδιωτικά έργα η εκτόξευση των τιμών στα δομικά υλικά και στον σίδηρο και του κόστους των μεταφορών, ως απότοκο του πολέμου στην Ουκρανία και της διεθνούς αστάθειας που προκάλεσε. Το αποτέλεσμα είναι για μεν τα δημόσια έργα να έχει μειωθεί το ενδιαφέρον των εργοληπτών δημοσίων έργων για δε τα ιδιωτικά έργα παρότι είναι πιο ευέλικτη η διαδικασία καθώς έχει περιθώρια επικαιροποίησης τιμών, δημιουργεί κωλύματα στην ανάπτυξη της οικοδομικής δραστηριότητας.
Τα προβλήματα των εργοληπτών δημοσίων έργων, οι άγονοι διαγωνισμοί και οι μηδενικές εκπτώσεις
Σ’ότι αφορά τα δημόσια έργα το σκηνικό μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία έχει διαμορφωθεί ως εξής: Οι εργολήπτες μηχανικοί δημοσίων έργων είτε να μη συμμετάσχουν σε διαγωνισμούς και δημοπρασίες γιατί κρίνουν ότι είναι ασύμφορο να χρηματοδοτήσουν ένα έργο που το τελικό κόστος θα είναι μεγαλύτερο απ’ όσα θα εισπράξουν από την αναθέτουσα αρχή- δημόσιο φορέα όταν το ολοκληρώσουν, είτε δίνοντας σχεδόν μηδενικές εκπτώσεις. Έτσι παρατηρείται το φαινόμενο πολλά δημόσια έργα να μένουν στα αζήτητα και να κινδυνεύουν να απενταχθούν από τα χρηματοδοτικά προγράμματα αφού βγαίνουν άγονοι οι διαγωνισμοί και είτε ανακηρύσσεται ανάδοχος με τη διαδικασία της διαπραγμάτευσης όπως προβλέπει ο νόμος μετά από δύο άγονους διαγωνισμούς είτε τελικά αναλαμβάνει το έργο ανάδοχος με μηδενική έκπτωση αφού έχει υπολογίσει ότι δεν τους συμφέρει κάποια έκπτωση με αποτέλεσμα να γκρινιάζουν κυρίως οι δήμοι που αυτό αποτελεί απώλεια άλλων έργων από το ποσοστό των εκπτώσεων έργα. Αναφερόμενος στο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο κλάδος τους ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εργοληπτών Δημοσίων Έργων Ξάνθης κ. Γιώργος Προφέτης επισημαίνει: «Οι ανατιμήσεις των δομικών υλικών έχουν επηρεάσει αρνητικά τον κλάδο μας και την επαγγελματική μας δραστηριότητα. Παρά το γεγονός ότι τείνει να βελτιωθεί το μεταφορικό κόστος εξαιτίας της πτώσης των τιμών των καυσίμων λόγω της αστάθειας και στις τιμές των υλικών που έχουν αυξηθεί κατά 20% υπάρχει μεγάλη δυσκολία στην εκτίμηση του κόστους ενός έργου και το ρίσκο είναι μεγάλο. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τους άγονους διαγωνισμούς και τις μηδενικές εκπτώσεις. Εκτιμώ ωστόσο ότι αργά ή γρήγορα θα εξομαλυνθεί η κατάσταση, Χρειάζεται χρόνος για να απορροφηθούν οι κραδασμοί και πρέπει να είμαστε σε ετοιμότητα και αισιόδοξοι.
Η ΑΤΟΕ και το Παρατηρητήριο τιμών
Να σημειώσουμε ότι η νομοθεσία προβλέπει την αναθεώρηση των τιμών (ΑΤΟΕ) ώστε να αντιμετωπιστούν οι ανατιμήσεις των υλικών. Όπως επισημαίνουν όμως οι εργολήπτες η παρέμβαση γίνεται με πάρα πολύ αργούς ρυθμούς. Με την τελευταία τροποποίηση του θεσμικού πλαισίου, τον νόμο 4782/2021, ιδρύθηκε και το παρατηρητήριο τιμών, που θα παρακολουθεί τις τιμές ώστε αυτές να προσαρμόζονται ταχύτερα, αλλά δεν έχει τεθεί ακόμα σε λειτουργία.
23η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη Προεδρείων Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, στην Κομοτηνή
Τα προβλήματα των εργοληπτών δημοσίων έργων συζητήθηκαν διεξοδικά σε σύσκεψη
το πρωί του περασμένου Σαββάτου στην Κομοτηνή εργολήπτες Δημόσιων έργων από όλη τη χώρα, στην 23η Πανελλαδική Συνδιάσκεψη Προεδρείων Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων, της Πανελλήνιας Ένωσης Συνδέσμων Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΠΕΣΕΔΕ). Ενδεικτικό είναι αυτό που ειπώθηκε από την πρόεδρο της ΠΕΣΕΔΕ Μαρία Τσιομπάνου: «Δεν ζητάμε να αυξηθεί το κέρδος μας, αλλά να μειωθεί η ζημιά μας». Δόθηκε επίσης έμφαση και στην «προβληματική χρηματοδότηση των έργων από το Δημόσιο, με τον εργολάβο να αποζημιώνεται πολύ σπάνια εγκαίρως για τις εργασίες του, με το Ελληνικό Δημόσιο να αποτελεί ένα κακοπληρωτή πελάτη, που δημιουργεί και καθυστέρηση στα έργα», όπως αναφέρει σε ρεπορτάζ της η εφημερίδα «Παρατηρητή της Θράκης».
Διστακτικότητα στα ιδιωτικά έργα και προβλήματα στα προγράμματα εξοικονομώ από τις ανατιμήσεις υλικών
Αναφορικά δε με τα ιδιωτικά έργα η κατάσταση εκεί είναι πιο ευέλικτη αλλά εξαιτίας των ανατιμήσεων έχουν προκύψει πολλά προβλήματα που αφορούν τα προγράμματα «Εξοικονομώ» 2020 που ακόμη «τρέχει» και του 2021 που ακόμη δεν έχει ξεκινήσει την ώρα που οι τιμές …τρέχουν. Όπως μας αναφέρει ο πρόεδρος του συλλόγου Μηχανικών Μελετητών Ιδιωτικών Έργων Νομού Ξάνθης κ. Χρυσοστομίδης Δημήτριος: «Υπάρχει γενικότερα μια ασταθής κατάσταση. Ο κόσμος άλλοτε είναι διστακτικός στο να οικοδομήσει άλλοτε βιαστικός για να προλάβει το ράλι των τιμών στα υλικά. Γενικά επειδή είναι ιδιωτικές οι συμφωνίες γίνεται αναδιαπραγμάτευση για παράδειγμα σε μια περσινή συμφωνία. Είναι πιο εύκολο σε σχέση με τα δημόσια έργα. Πρόβλημα όμως υπάρχει στα προγράμματα Εξοικονομώ. Το εξοικονομώ του 2021 έχει ανατιμήσεις της τάξης του 15% σε σχέση με το «Εξοικονομώ» του 2020 αλλά ακόμη δεν έχει ξεκινήσει και οι τιμές τρέχουν».
Να σημειώσουμε ότι οι ιδιωτικές κατασκευές επηρεάζονται και από τις τράπεζες που επικαιροποιούν τις λίστες τους και καλύπτουν από 70 – 75% με δάνεια και μεταβλητά επιτόκια. Αυτό δημιουργεί μια κινητικότητα στην ιδιωτική οικοδομική δραστηριότητα.
Μαριάννα Ξανθοπούλου
