Αρχαιολόγος-μουσειολόγος-ξεναγός
«ΑΥΤΟΣ
ο κόσμος ο μικρός, ο μέγας!»
Οδυσσέας Ελύτης
Τι σχέση έχουν παιδιά από την Ιταλία, την Ισπανία, τη Ρουμανία με το ελληνικό θέατρο σκιών; Απολύτως καμία.
Τι μπορεί να τους πει ένας καμπούρης, ένας ξυπόλητος, ο Καραγκιόζης μας; Σε ποια γλώσσα να τους μιλήσει, για να τον καταλάβουν; Πώς να τους μεταφέρει την ιστορία του και τα καμώματά του;
Πώς αλλιώς παρά με μια παγκόσμια γλώσσα!
Παιδιά Δημοτικού έρχονται στην πατρίδα μας με τα προγράμματα ανταλλαγής Erasmus και λαμβάνουν μέρος σε δράσεις με τη φροντίδα των Ελλήνων εκπαιδευτικών, ώστε να γνωρίσουν τον ελληνικό πολιτισμό, την ελληνική φύση, το τι είναι σήμερα η Ελλάδα και τι έχει να τους προσφέρει.
Και μαζί με όλα αυτά, έρχεται και το ελληνικό θέατρο σκιών, να αφηγηθεί την ιστορία του. Έρχεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Τα παραμύθια του Καραγκιόζη» και παρουσιάζεται μπροστά σε ένα ακροατήριο διαφορετικό από άλλες φορές, σε παιδιά και εκπαιδευτικούς από την Ελλάδα αλλά και από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες.
Η ελληνική και η αγγλική γλώσσα μπλέκονται και αφηγούνται τα ταξίδια των σκιών από την Ασία ως την Ευρώπη κι απ’ την Πάτρα του 19ου αιώνα ως την Ελλάδα του σήμερα.
Η παράγκα και το σεράι καρφιτσώνονται στο πανί και δεν αφήνουν κανένα περιθώριο για παρερμηνείες, δεν χρειάζονται πολλά λόγια, για να γίνουν αντιληπτές οι έννοιες που συμβολίζουν.
Από τη μια το φως, από την άλλη η σκιά.
Από τη μια οι πλούσιοι, από την άλλη οι φτωχοί.
Από τη μια ο παμπόνηρος Καραγκιόζης κι απ’ την άλλη οι φίλοι του, ο καθένας με τα γνωρίσματά του.
Και τότε συμβαίνει ένα μικρό θαύμα! Όταν τα παιδιά προσπαθούν να πουν μια ατάκα από κάθε ήρωα, να μιμηθούν τη φωνή του αλλά και τον χαρακτήρα του, τα παιδιά που μιλούν δεν είναι τα ελληνόπουλα.
Το «ουίτ, μαμά μου» του Μορφονιού μπαίνει στο στόμα παιδιών από «τας Ευρώπας» (χαρά και περηφάνεια ο Μορφονιός!) που -όπως μπορούν- με τη δική τους φωνή ζωντανεύουν φιγούρες και χαρακτήρες με πανανθρώπινα στοιχεία.
Κι όταν έρθει η ώρα να μπουν πίσω απ’ τον μπερντέ, για πρώτη φορά, η μαγεία του θεάτρου σκιών αποκαλύπτεται σε όλο της το μεγαλείο.
Το κουδουνάκι ηχεί και ταλέντα αναδεικνύονται, γλώσσες λύνονται και ο Νιόνιος, ο Σταύρακας, ο Μπαρμπαγιώργος αυτοσχεδιάζουν σε γλώσσες που δεν έχουμε ξανακούσει!
Κι όμως οι φιγούρες του ελληνικού θεάτρου σκιών αισθάνονται τόσο άνετα και με το ευρωπαϊκό «κουστούμι» που φορούν, με όποια γλώσσα κι αν έχουν ως όχημα, με όποιο παιδικό χέρι κι αν τους κινεί, ακόμα και δειλά στην αρχή.
Γιατί γνωρίζουν καλά, αυτό που μαθαίνουμε ξανά και ξανά κι όσοι με χαρά παίρνουμε μέρος στα εκπαιδευτικά αυτά προγράμματα: ότι η γλώσσα της τέχνης, του θεάτρου και δη του θεάτρου σκιών είναι μοναδική, είναι δυνατή αλλά είναι και παγκόσμια!
Αβάντι… Έρασμε!
