ΣΤΗΛΗ 52 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ
Α. 1. Τα συσσωρευμένα προβλήματα δεκαετιών στην λειτουργία της πολιτικής/αστικής δικαιοσύνης ως αποτέλεσμα ελλείψεως πόρων και εξοπλισμού μεν, μα κυρίως ελλείψεως βούλησης και δημιουργικής διάθεσης, έχουν φέρει την κατάσταση στην Δικαιοσύνη στην Χώρα μας στα όριά της. Αποτέλεσμα δεν είναι μόνο το δομικό πρόβλημα των Δικαστηρίων περί την εξοργιστική πολλές φορές καθυστέρηση κατά την απονομή της δικαιοσύνης, για το οποίο ακόμα η Χώρα διατρέχει τον κίνδυνο αποπομπής από την ΕΣΔΑ [βλ. ad hoc Απόφαση ΕΔΔΑ Υπόθεση Αθανασίου/Ελληνική Δημοκρατία (2009)] [δηλαδή τον κίνδυνο, να συντροφεύσει την … Τουρκική Δημοκρατία στον εξω-ευρωπαϊκό δρόμο της μετά την πρόσφατη έναρξη διαδικασία αποπομπής εκείνης… ] πέραν της προσθήκης δημοσιονομικού κόστους και οικονομικού κόστους απώλειας ανθρωποημερών, αλλά και η ημέρα με την ημέρα εμπέδωση στην κοινωνία του αισθήματος πλήρους ανασφάλειας Δικαίου και εδραίας απογοήτευσης στους πολίτες από την διάψευση των προσδοκιών τους περί την ζοφερή πραγματικότητα του συνταγματικώς προβλεπόμενου κοινωνικού κράτους Δικαίου.
- Μέσα στις τόσες κατά καιρούς προτάσεις, όπως έχουν κατατεθεί ιδίως την τελευταία δεκαετία από τους Δικηγορικούς Συλλόγους της Χώρας, τις Επιστημονικές Ενώσεις περί τους Κλάδους του Ιδιωτικού Δικαίου, τα Επιμελητήρια και την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, στα πλαίσια των προβλέψεων των επί σειράς ετών Εκθέσεων της Επιτροπής ΕΕ / Justice Scoreboard, ας θεωρηθεί και η ανά χείρας ταπεινοφρόνως ημέτερη απλώς προσανατολισμένη σε ρεαλιστική δημοσιονομικά και πρακτικά λύση σε συγκεκριμένα θέματα, όπως έχουν θεσπισθεί και καταστρωθεί στον ισχύοντα ΚΠολΔ. Περαιτέρω ας διευκρινισθεί ήδη από το σημείο αυτό ότι δεν αποτελεί λύση από μόνη της η κάλυψη διά νέων προσλήψεων των υπηρεσιακών κενών στις οργανικές θέσεις δικαστικών υπαλλήλων και γραμματέων, όπως αυτές προβλέπονται στους ήδη απηρχαιωμένους Οργανισμούς των Δικαστηρίων της Χώρας, ούτε η πρόσληψη ακόμα περισσότερων ισόβιων Δικαστικών Λειτουργών. Και αυτό μεταξύ άλλων, διότι η κάλυψη των διοικητικών υπηρεσιακών κενών μπορεί να γίνει με κινητικότητα, ενώ η ανάθεση δευτερευουσών διοικητικών και βοηθητικών υπηρεσιών στις Γραμματείες Πολιτικών Δικαστηρίων μπορούν να ανατεθούν αδαπάνως για τον Κρατικό Προϋπολογισμό με αυστηρή επιλογή σε καταδικασθέντες ελαφρών αδικημάτων προσφέροντες κοινωφελή εργασία κατ’άρ. 105Α Νέου ΠΚ επιτυγχάνοντας έτσι και την ομαλή κοινωνική και οικογενειακή επανένταξή τους.
Β. Συγκεκριμένες προτάσεις στα πλαίσια του Νέου Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας (ισχύς από 01.01.2022) θα μπορούσαν να είναι:
-. Υποχρεωτική ηλεκτρονική κατάθεση εισαγωγικών δικογράφων δίκης (άρ. 215 επ. ΚΠολΔ) και δικογράφων και εγγράφων περί την ανοιγείσα δίκη (άρ. 237 ΚΠολΔ) σε όλα ανεξαίρετα τα Δικαστήρια της Χώρας ταυτόχρονα υπό την έννοια ότι είναι προτιμότερο ακόμα και να ανασταλούν επί χρονικό διάστημα οι λειτουργίες των Γραμματειών των ενδιαφερομένων Δικαστηρίων, για να υπαχθούν στην ψηφιακή δομή, αρκεί να υποδέχονται τις καταθέσεις δικογράφων αποκλειστικώς ψηφιακά.
-. Αντικατάσταση των αδίκως και αυθαιρέτως υψηλόποσων παραβόλων κατάθεσης και δικαστικών ενσήμων κατά την κατάθεση των ενδίκων βοηθημάτων με αντίστοιχα μικρού πάγιου ποσού και άμεσος πολλαπλασιασμός (και) για παιδαγωγικούς λόγους της επιβαλλόμενης δικαστικής δαπάνης και των δικαστικών εξόδων στην περίπτωση ήττας του διαδίκου.
-. Κατάργηση του θεσμού της αναβολής και ειδικώς των άρ. 241 ΚΠολΔ περί αναβολής συζήτησης του ενδίκου βοηθήματος ή μέσου, καθώς και λοιπών άρθρων περί αναβολής (πχ ΚΠολΔ 265, 266), και θέσπισης της
δυνατότητας διακοπής της δίκης για λόγους ανωτέρας βίας και συνέχισής της άπαξ εντός δεκαπενθημέρου με την ίδια σύνθεση.
-. Κατάργηση της νεοφανούς και μη ρητώς προβλεπόμενης στον Κώδικα οιονεί διαδικαστικής ενέργειας «ματαίωση ή παραίτηση από το ένδικο βοήθημα μετά την συζήτηση και προ της έκδοσης της απόφασης».
-. Υποχρεωτική καθιέρωση προκατάθεσης έγγραφης δήλωσης παράστασης των Δικηγόρων των αντιδίκων σε όλες τις διαδικασίες (άρ. 242 ΚΠολΔ) ενώπιον όλων των Δικαστηρίων με ταυτόχρονο αυστηρό περιορισμό των συγκεκριμένων διαδικασιών, που επιβάλλουν κατ’εξαίρεση την προφορική συζήτηση.
-. Μεταφορά πολλών διαδικασιών γνήσιας και μη γνήσιας εκούσιας δικαιοδοσίας και ομάδων Υποθέσεων κατ’άρ. 93 παρ. 2 Συντάγματος στα διοικητικά και μη δικαστικά όργανα εκούσιας δικαιοδοσίας (λχ στους Συμβολαιογράφους : συναινετικές προσημειώσεις και άρσεις προσημειώσεων ακινήτων, Διαταγές πληρωμής, Διαταγές αποδόσεως μισθίων, Καταστατικά Σωματείων και εταιρικά, κληρονομητήρια, εκδόσεις πιστοποιητικών [κατά το πρόσφατο παράδειγμα των συναινετικών διαζυγίων], ή στους Υποθηκοφύλακες (λχ το σύνολο των Υποθέσεων Κτηματολογίου).
– Καθιέρωση θεσμού πρόσληψης ιδιωτών επί πενταετή θητεία Επίκουρων Μελών Πολιτικών/Αστικών Δικαστηρίων προς άμεση βοήθεια του έργου των Δικαστών.
– Επαναφορά και ενίσχυση με ευρείες δικονομικές εξουσίες του θεσμού εισηγητή Δικαστή κατ’ άρ. 240 ΚΠολΔ/1968.
-.Ενίσχυση της προληπτικής δικαστικής προστασίας κατ’άρ. 69 ΚΠολΔ.
-.Ενίσχυση ευρωπαϊκής διαδικασίας μικροδιαφορών και Ευρωπαϊκής Διαταγής Πληρωμής.
-.Σύντμηση σε πεντάμηνη το πλείστο της έως σήμερα οκτάμηνης προθεσμίας άρ. 307 ΚΠολΔ για την έκδοση Απόφασης
-.Καθιέρωση νέου άρθρου 566Α ΚΠολΔ περί Συμβουλίου Τμημάτος ΑΠ για την εκκαθάριση των ήδη κατατεθεισών προφανώς απαραδέκτων και αβασίμων Αιτήσεων Αναιρέσεως ιδιωτών και του Ελληνικού Δημοσίου έως σήμερα
-.Καθιέρωση νέου άρθρου 566Β ΚΠολΔ αντίστοιχου με τα άρ 34Α και 34Β κωδ.ΠΔ 18/1989 περί της διαδικασίας και των δικαστικών δαπανών και εξόδων επί απαραδέκτων Αιτήσεων Αναιρέσεως.
-.Ενίσχυση της διαδικασίας διαμεσολάβησης, πλην όμως του προαιρετικού χαρακτήρα της.
-.Ενίσχυση της συμβιβαστικής επέμβασης ειρηνοδίκη (208 επ. ΚΠολΔ) προς επίτευξη δικαστικού συμβιβασμού, καθώς και των διαδικασιών των άρ. 214Α (συμβιβαστική επέμβαση διαφορών) και 214Β ΚΠολΔ (δικαστική μεσολάβηση). Η ενίσχυση μπορεί να υλοποιηθεί διά (ι) της καθιέρωσης των διαδικασιών αυτών ενώπιον όλων των πρωτοβάθμιων Δικαστηρίων και σε όλες τις διαδικασίες αστικών διαφορών επί ποινή απαραδέκτου ως υποχρεωτικών και συνοπτικών, (ιι) διά της υποχρεωτικής παράστασης αμφότερων των πλευρών επί ποινή συνομολόγησης της απουσιάζουσας των αξιώσεων της επισπεύδουσας στην απόπειρα εξώδικης επίλυσης και καταδίκης της σε αυξημένη δικαστική δαπάνη, της υποχρεωτικής σύνταξης πρακτικού συνάντησης και μη κατάληξης σε καμμία συνεννόηση ή συμφωνία, αλλά υποχρεωτικώς της δεσμευτικής καταγραφής ως ελεύθερης διάθεσης του αντικειμένου της δίκης των σημείων της διαφωνίας των διαδίκων – τα περιοριστικώς καταγραφόμενα σημεία θα αποτελούν και το αντικείμενο της δίκης υποβαλλόμενο στο Δικαστήριο και θα δεσμεύει και αυτό πέραν των αυτεπαγγέλτως ερευνωμένων θεμάτων ακόμα και υπό τον τύπο των δύο μονομερών Δηλώσεων τvν διαδίκων, (ιιι) της δυνητικής προσκομιδής του Πρακτικού από εκάτερο των διαδίκων στον Πρόεδρο του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου προς διορισμό άπαξ κατ’άρ. 214 Β ΚΠολΔ Δικαστή προς μεσολάβηση στη διαφορά., (ιυ) η έκδοση Πρακτικού επίλυσης της διαφοράς θα επέχει θέση δικαστικού συμβιβασμού και παραίτησης από τα ένδικα μέσα, (υ) η μη ευδοκίμηση της απόπειρας εξώδικης επίλυσης (α) θα επιτρέπει την συζήτηση της Αγωγής, (β) δεν θα επιτρέπεται παραίτηση από το δικόγραφο ή από το δικαίωμα της Αγωγής με την παρέλευση ενός μηνός από την αποτυχημένη απόπειρα εξώδικης επίλυσης και τον προσδιορισμό της Αγωγής, (γ) δεν θα επιτρέπεται αναβολή της συζήτησης της Αγωγής για κανένα λόγο προς ταχεία επίλυση των διαφορών.
-. Διατήρηση της προθεσμίας των 90 ημερών (+ 15) κατ’άρ. 237 ΚΠολΔ, υποχρεωτικός προσδιορισμός της συζήτησης του ενδίκου βοηθήματος εντός 30 ημερών από την λήξη των 105 ημερών και έκδοση της Απόφασης εντός πενταμήνου από την συζήτηση.
Γ. Οι ως άνω προτάσεις σκοπό έχουν την επιτάχυνση των αστικών δικών προς αποκατάσταση της ασφάλειας δικαίου χωρίς δημοσιονομική επιβάρυνση του Κράτους : για λόγους προστασίας του εθνικού φιλότιμου ας μην ξαναϋπάρξουν σε κείμενο διεθνών υποχρεώσεων της Χώρας προβλέψεις του τύπου άρθρου δευτέρου παρ. 5.2 («Δικαιοσύνη») Ν. 4338/14.08.2015 (Α’ 94), του «ηρωικού και αδιαπραγμάτευτου» Γ’ Μνημονίου μετά την ακόμα «ηρωικότερη» 17ωρη διαπραγμάτευση….
Ιωάννης Ελ. Κυμιωνής
Δικηγόρος ΔΣΑ παρ’ Αρείω Πάγω, Εμμισθος Δικηγόρος ΔΝΥ ΟΑΕΔ
LL.M. Δημοσίου Δικαίου (Αθήνα), LL.M. Θεωρίας Δικαίου (Αθήνα),ΥΔ Παντείου Πανεπιστημίου
Email : ioanniskymionis@yahoo.gr
