Ανηφορίζουμε προς το βουνό και από την αρχή ήδη η πανοραμική θέα μας συναρπάζει… Καθώς αφήνουμε την Ξάνθη, ήδη από τα πρώτα χιλιόμετρα βλέπουμε το Φαράγγι του Κόσυνθου. Κυριολεκτικά, ο ποταμός κυλάει κάτω από τα πόδια μας, αλλά εμείς βρισκόμαστε ασφαλείς, καθώς, όπως λέει ο κ. Γκαγκαλίδης «πρόκειται για έναν από τους πιο επικίνδυνους χειμάρρους, που κατεβαίνουν από τις πλαγιές της Ροδόπης, τόσο από την πλευρά της Σταυρούπολης, όσο και από αυτήν των Πομακοχωρίων και συναντιούνται στο 8ο χιλιόμετρο, για να σχηματίσουν τη ροή του Κόσυνθου». Ακολουθεί μια πολύ ωραία διαδρομή 18 χιλιομέτρων, μέχρι να εκβάλει στη Βιστωνίδα… «αλλά, σ’ αυτήν τη διαδρομή θα αναφερθούμε, κάποια άλλη φορά, καθώς είναι πολύ όμορφη και αξίζει την επισκεφτείτε και να τη γνωρίσετε»..
Καθώς ξεφεύγουμε από το Φαράγγι, ανηφορίζουμε και κάπου στη διασταύρωση με το Μοναστήρι της Καλαμούς και τα πρώτα πομακοχώρια -«που αποτελούν άλλη μια αυτόνομη θεματική ταξιδιωτική ενότητα του νομού Ξάνθης, καθώς πρόκειται για μια ιδιαίτερη περιοχή, με περισσότερους από 60 οικισμούς, με πολλή ομορφιά και αγνή παρθένα φύση, σε πολλά της σημεία και με τους Πομάκους που κατοικούν εκεί από πολύ παλιά»- εκεί, λοιπόν, που αρχίζουν τα Πομακοχώρια, στο 4ο χιλιόμετρο μπορούμε να δούμε τα υπολείμματα από το Τοξωτό Γιοφύρι, το οποίο φαίνεται κι από το δρόμο, αλλά, όπως μας συστήνει ο «οδηγός» μας, καλύτερα να περπατήσουμε λίγα μέτρα για να το επεξεργαστούμε. «Ένα μικρότερο γιοφύρι, υπάρχει και στο 8ο χιλιόμετρο, στο διαχωρισμό του δρόμου, δυτικά της Σταυρούπολης και βορειοανατολικά των Πομακοχωρίων», επισημαίνει ο κ. Γκαγκαλίδης.
Οι επισκέπτες της Σταυρούπολης παίρνουν τη νέα διάνοιξη, που είναι πολύ ασφαλής και γρήγορη, όμως ο παλιός δρόμος περνούσε μέσα από τα χωριά Πίλημα Γέρακα, Λυκοδρόμιο και συνέχιζε προς Σταυρούπολη…
Αφήνοντας την παράκαμψη προς τα Πομακοχώρια, συνεχίζουμε προς τον Γέρακα, ένα πολύ όμορφο χωριό, που παρουσίαζε κινητικότητα τα πρόσφατα χρόνια, καθώς λιγοστοί Ξανθιώτες το επέλεξαν για μόνιμη διαμονή, αξιοποιώντας τα πατρικά σπίτια, με αποτέλεσμα ο Γέρακας να «πάρει τα πάνω του»…
Όμως, ένα πολύ ωραίο μονοπάτι μόλις ενάμιση χιλιόμετρο συνδέει τον Γέρακα με το Πίλημα, που αξίζει κανείς να το περπατήσει. Είναι εύκολο, προσβάσιμο και σηματοδοτημένο και κινείται παράλληλα με το ρέμα της περιοχής…
Ανεβαίνοντας πιο πάνω, αξίζει να θυμηθούν οι παλαιότεροι και να γνωρίσουν οι νεότεροι, μία μικρή παράκαμψη του δρόμου, που παλιά ήταν ο Δασικός Δρόμος και περνούσε μπροστά από τον χώρο αναψυχής της Κρύας Βρύσης, «εκεί που μαζευόμαστε την πρωτομαγιά, το Πάσχα, αλλά και την Καθαρά Δευτέρα -απλώς η νέα διάνοιξη “την αφήνει” λίγο, πιο πέρα…». Ωστόσο, όπως σημειώνει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης, είναι μιας πρώτης τάξεως επιλογή, η μικρή αυτή παράκαμψη, για να δει κάποιος τον χώρο αναψυχής που διατηρείται, με παγκάκια, κιόσκια, ψησταριές «ένας ιδανικός χώρος για στάση, πικ νικ, εκδρομή του σαββατοκύριακου -την οποία και προτείνουμε».
Αμέσως μετά την Κρύα Βρύση «πηγαίνουμε» στο Λυκοδρόμιο, που είναι αθέατο από τον δρόμο. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο χωριό «πράγματι, “όνομα και πράγμα”, καθώς δεν υπήρχε από πουθενά αλλού πέρασμα για τους λύκους, από τις πλαγιές και τις κορυφές της Ροδόπης σε αυτές του Τσαλ και των βουνών που είναι από την άλλη μεριά του σημερινού δρόμου».
Όποιος το επισκεφθεί θα χρειαστεί αρκετή ώρα για να το διασχίσει και θα αποζημιωθεί από την ομορφιά του με τα παλιά σπίτια και τις σύγχρονες προσπάθειες αλλά και τον ξενώνα στο χωριό. «Σε ένα πλάτωμα, στο χωριό διάβασα στον τοίχο “Πλατεία Χρυσανθέμων”, θέλοντας να υποδηλώσουν οι κάτοικοι τη διάθεσή τους να καλλωπίσουν το χωριό τους, αλλά και να κατευθύνουν και τον επισκέπτη να “δει” τα σημεία του χωριού, όπως εκείνοι θα ήθελαν», σημειώνει.
Άλλη μια ιδιαιτερότητα του Λυκοδρόμιου είναι ότι έχει τρεις εισόδους-εξόδους: η πρώτη μετά την Κρύα Βρύση, η δεύτερη στον χώρο αναψυχής του Λυκοδρομίου που είναι και ο πλέον γνωστός και βλέπουμε συχνά πολλές παρέες, όλο το χρόνο που σταματούν για να απολαύσουν το τοπίο και η τρίτη είναι «αυτή που θα συναντήσουμε παρακάτω και είναι ο δρόμος που πηγαίνει είτε προς το χωριό είτε ανηφορίζει προς την Καλλιθέα…
Είναι μια διαδρομή που δεν την γνωρίζουν πολλοί: ακριβώς στην έξοδο του Λυκοδρόμιου είναι μια διάνοιξη με άσφαλτο, που μετά από 20 χιλιόμετρα μας οδηγεί στον Λειβαδίτη και το Δασικό Χωριό. Αλλά, ανάμεσα είναι ένα πανέμορφο χωριό, με Καταφύγιο και πανοραμική θέα, η Καλλιθέα… Με τον Μαργαρίτη, το χωριό που βρίσκεται ακριβώς στην απέναντι πλαγιά και που την χωρίζει από αυτό μια χαράδρα, αλλά και τα έλατα και το δάσος του Λειβαδίτη, καθώς πλησιάζουμε στον προορισμό…
Συνεχίζοντας από το Λυκοδρόμιο ανηφορίζουμε, καθώς ο «οδηγός μας» μας προτείνει να πάμε στον Προφήτη Ηλία. «Βρίσκετε στον αυχένα της διαδρομής (πριν αρχίσει η κατηφόρα), θα διακρίνετε μια πινακίδα του Δασαρχείου “Προς Εξωκκλήσι Προφήτη Ηλία”. Ο χωματόδρομος είναι περίπου στα 2.5 χιλιόμετρα, αλλά αξίζει τον κόπο, καθώς μας οδηγεί σε μια εξαιρετική τοποθεσία, ένα σημείο πανοραμικής θέας –φανταστείτε ότι αυτό το σημείο χρησιμοποιείται από την πυροσβεστική τα καλοκαίρια για παρατήρηση, στο πλαίσιο της δασοπροστασίας και της πυροπροστασίας. Είναι καταπληκτικό το μέρος!».
Κατηφορίζουμε με θέα, την Κοιλάδα του Νέστου, τη Σταυρούπολη από κάτω, τα χωριά που εκτείνονται παράλληλα με τη διαδρομή του Νέστου… «Μπορεί στην Πίνδο να έχουν τη Βάλια Κάλντα αλλά εμείς έχουμε την κοιλάδα του Νέστου της Σταυρούπολης, που ξεκινά από τα Κομνηνά και φτάνει στο Παρανέστι όπου ο Νέστος έρχεται από τη Βουλγαρία και τα βουνά. Μαζί με τη Σταυρούπολη, εκεί, δηλαδή που θέλουμε να φτάσουμε και που θα μας απασχολήσει σε μια άλλη διαδρομή, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο πακέτο για σαββατοκύριακο και όχι μόνο, παραμονής και επίσκεψης στην κοιλάδα του Νέστου. Όσοι έχουν πάει καταλαβαίνουν σε τι αναφερόμαστε, αλλά κι αυτοί που δεν έχουν πάει ακόμα τους προτείνω τον προορισμό, καθώς εκεί θα βρουν πολλές επιλογές: γαστρονομικές προτάσεις, βυζαντινά μνημεία, κάστρα, ο μακεδονικός τάφος, αλλά και πεζοπορικές και ποδηλατικές διαδρομές, και, φυσικά, ξενώνες, στη Σταυρούπολη και τα Κομνηνά για να διανυκτερεύσουν»…
Κι έτσι, όπως οι διαδρομές ανοίγονται μπροστά μας, από τη μια τα Νεστοχώρια, από την άλλη τα Πομακοχώρια και η ομορφιά ξεχειλίζει, αλλά εμείς μόνο με το νου μπορούμε να περιδιαβούμε και να τα ανακαλύψουμε, σα να καταλαβαίνει ο «οδηγός μας» και δίνει την αναγκαία ανάσα αισιοδοξίας:
«Η κανονικότητα θα έρθει και τα μέρη μας θα είναι εκεί να μας περιμένουν να τα ανακαλύψουμε ξανά, με άλλη ματιά, να επιλέξουμε τις “διαδρομές” που δεν είδαμε, που δεν προσέξαμε, που προσπεράσαμε»…
Δημήτρης Γκαγκαλίδης
Καθηγητής
