Η συγκλονιστική ιστορία της μητέρας του πρίγκιπα Φιλίππου και το φιλανθρωπικό της έργο στην Ελλάδα
Το Σάββατο στις 17 Απριλίου έχει προγραμματιστεί η κηδεία του Πρίγκιπα Φιλίππου της Ελλάδος και της Δανίας, Δούκα του Εδιμβούργου και συζύγου της Βασίλισσας Ελισάβετ Β΄ του Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Φίλιππος ήταν ένα από τα 5 παιδιά και μοναχογιός του πρίγκιπα Ανδρέα της Ελλάδος και της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάττενμπεργκ (Βικτωρία, Αλίκη, Ελισάβετ, Ιουλία, Μαρία).
Γεννήθηκε στις 10 Ιουνίου (28 Μαΐου με το παλιό ημερολόγιο) του 1921, στο παλάτι του Μον Ρεπό στην Κέρκυρα. Εκεί ήταν και η κατοικία της οικογένειας μέχρι την οριστική της απομάκρυνση και εξορία, τον Δεκέμβριο του 1922, μετά την καταδικαστική απόφαση του δικαστηρίου κατά του πατέρα του, πρίγκιπα Ανδρέα, σε ποινή ισόβιας υπερορίας και της διαγραφής του από το μητρώο των Αξιωματικών του Ελληνικού στρατού. Θεωρήθηκε ένοχος για άρνηση εκτέλεσης διαταγής ανωτέρου στο πεδίο της μάχης, κατά τη μάχη του Σαγγαρίου τον Αύγουστο του 1921, κατά την Μικρασιατική Εκστρατεία.
Έτσι, ξεκίνησε μια «Οδύσσεια» τόσο για τον ίδιο τον Φίλιππο αλλά και όλη την οικογένειά του. Έφυγε όπως λέγεται χαρακτηριστικά, μέσα σε ένα καφάσι από πορτοκάλια ως παιδικό κρεβατάκι, σε ηλικία μόλις 18 μηνών.
Η μητέρα του πριγκίπισσα Αλίκη, γύρω στο 1930 άρχισε να εμφανίζει σημάδια ψυχολογικής διαταραχής, με αποτέλεσμα τον εγκλεισμό της για κάποια διαστήματα σε κλινικές. Έτσι, από το 1930 και μετά, είχε ουσιαστικά χωρίσει από τον σύζυγό της Ανδρέα, καθώς οι δυο τους ζούσαν πλέον χωριστά, αποτέλεσμα των γεγονότων.
Η πριγκίπισσα Αλίκη, γεννήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου του 1885 στο κάστρο του Ουίνδσορ, εκεί που θα γίνει και η ταφή του γιου της Φίλιππου, στην Μ. Βρετανία. Γονείς της ήταν ο πρίγκιπας Λουδοβίκος του Μπάττενμπεργκ και η πριγκίπισσα Βικτωρία της Έσσης και του Ρήνου.
Από πολύ μικρή ηλικία είχε προβλήματα ακοής. Η κώφωση της δημιούργησε προβλήματα επικοινωνίας, τα οποία κατάφερε σταδιακά να ξεπεράσει, μαθαίνοντας να διαβάζει τα χείλη των συνομιλητών της. Μιλούσε άπταιστα Γερμανικά και Αγγλικά.
Με το ξεκίνημα του Α΄Βαλκανικού Πολέμου, η Αλίκη πρόσφερε τις υπηρεσίες της ως εθελόντρια του Ερυθρού Σταυρού και άλλων οργανώσεων, αλλά και ως ιδρύτρια νοσοκομείων προσφέροντας και ως νοσοκόμα. Για αυτές της τις δράσεις τιμήθηκε από τον Βασιλιά της Αγγλίας Εδουάρδο Ζ΄ με το παράσημο του Ερυθρού Σταυρού.
Τον Νοέμβριο του 1938 η πριγκίπισσα Αλίκη επέστρεψε στην Ελλάδα, για πρώτη φορά με την φυγή της το 1922. Εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, στην οδό Κουμπάρη 8 , όπου κοντά της πέρασε μερικές εβδομάδες και ο γιος της Φίλιππος.
Με το ξέσπασμα του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου και την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα, τον Απρίλιο του 1941, η Αλίκη παρέμεινε στη χώρα μας, με τη σκέψη και την διάθεση να βοηθήσει το έθνος όπου και όπως μπορεί αυτές τις δύσκολες στιγμές για τους Έλληνες! Ήταν το μόνο μέλος της Βασιλικής Οικογένειας που είχε παραμείνει στην Αθήνα.
Σιγά σιγά άρχισε να διοργανώνει συσσίτια και να συμμετέχει εθελοντικά στην διανομή τους, καθώς και να διαχειρίζεται πολλά Ορφανοτροφεία, προσφέροντας σημαντικό κοινωνικό έργο. Υπέρτατη ένδειξη αυταπάρνησης, κοινωνικής αλληλεγγύης αλλά και ηρωισμού θα έλεγα, ήταν η κίνησή της να κρύψει στο σπίτι της, με κίνδυνο της ζωής της, μέλη της Ελληνικής Εβραϊκής Οικογένειας της Ραχήλ Κοέν. Ποτέ δεν αναφέρθηκε η ίδια στο γεγονός αυτό και έγινε γνωστό μετά τον θάνατό της. Απέφευγε έξυπνα τους ελέγχους και τις ερωτήσεις των Γερμανών στρατιωτών, προφασιζόμενη τα προβλήματα ακοής που είχε.
Μετά τον γάμο του μοναχογιού της Φίλιππου με την Ελισάβετ το 1947 και την εμφάνισή της πλέον με την ενδυμασία της Μοναχής (αμφίεση που διατήρησε ως το τέλος της ζωής της), επιστρέφει στην Ελλάδα. Το 1949 αγοράζει ένα διαμέρισμα στην οδό Πατριάρχου Ιωακείμ 61 στο Κολωνάκι, όπου διαμένει μόνιμα. Παράλληλα, μεταβαίνει στην Τήνο για να δημιουργήσει εκεί Μοναστηριακή Αδελφότητα.
Μετά το στρατιωτικό πραξικόπημα της 21ης Απριλίου του 1967 και με εντολή της νύφης της, Βασίλισσας πλέον Ελισάβετ Β΄, η Αλίκη εγκαταλείπει για πάντα την Ελλάδα και εγκαθίσταται μόνιμα πλέον στην Αγγλία ως το τέλος της ζωής της, πλησίον του γιού της Φίλιππου, απολαμβάνοντας τις λίγες οικογενειακές στιγμές που της είχαν απομείνει, με τα εγγόνια της.
Απεβίωσε στις 5 Δεκεμβρίου του 1969, στα ανάκτορα του Μπάκινγχαμ. Αν και είχε εκφράσει την επιθυμία να θαφτεί δίπλα στην αγαπημένη της θεία, Ελισάβετ Φεοντόροβνα, στην Εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής στην Ιερουσαλήμ, αυτό δεν κατέστη δυνατόν και θάφτηκε αρχικά στη Βασιλική στοά του παρεκκλησίου του Αγ. Γεωργίου εντός του κάστρου του Ουίνδσορ.
Τον Αύγουστο του 1988 η σορός της μεταφέρθηκε τελικά στην εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής στην Ιερουσαλήμ και θάφτηκε σε κρύπτη, πλησίον της αγαπημένης της θείας, Ελισάβετ Φεοντόροβνα, υπό την παρουσία συγγενών της αλλά και του Ορθόδοξου Πατριάρχη Ιεροσολύμων.
Στις 11 Απριλίου 1993 της απονεμήθηκε μετά θάνατον ο τίτλος του «Δικαίου των Εθνών» για το γεγονός ότι κινδύνευσε προκειμένου να σώσει ζωές Εβραίων. Το βραβείο είχαν παραλάβει τότε τα μόνα παιδιά της εν ζωή, Φίλιππος και Σοφία του Αννόβερο, στις 31 Οκτωβρίου του 1994 στην Ιερουσαλήμ.
Αυτή ήταν η πολυτάραχη ζωή της πριγκίπισσας Αλίκης της Ελλάδος, της Αλίκης του Μπάττενμπεργκ, της μητέρας του πρίγκιπα Φίλιππου. Υπήρξε σε όλη τη ζωή της Ελληνίδα και Χριστιανή Ορθόδοξη. Στον τάφο της, στην Εκκλησία της Μαρίας Μαγδαληνής στην Ιερουσαλήμ, αναγράφεται στα Ελληνικά: «Γενηθήτω το θέλημά σου». Γενηθήτω το θέλημα του θεού αλλά και της τελευταίας της επιθυμίας να θαφτεί πλησίον της αγαπημένης της θείας, περιμένοντας την «Δευτέρα Παρουσία» και την Τελική Κρίση…
Κώστας Μαυρομάτης
Συλλέκτης -Ερευνητής
