Βρισκόμαστε στα 1423 και στην Θεσσαλονίκη υπάρχουν κυρίως Ενετοί διοικητές, αφού οι Βυζαντινοί παραχώρησαν (πούλησαν) την πόλη, τα δικαιώματά της, την υπεράσπισή της και του άμαχου πληθυσμού φυσικά, στην Γαληνοτάτη Δημοκρατία της Βενετίας.
Αυτοκράτωρ τούτη την περίοδο είναι ο Μανουήλ Β’ Παλαιολόγος (πατέρας του τελευταίου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου ΙΑ’ Παλαιολόγου), ο οποίος μόλις λίγους μήνες πριν, είχε βγει νικητής από την 17η πολιορκία της Κωνσταντινούπολης και την 4η των Οθωμανών υπό τον Σουλτάνο Μουράτ Β’ το 1422.
Δεν θα ήταν δυνατόν να παραχωρηθεί η Θεσσαλονίκη στους Βενετούς εάν δεν είχε πάθει ένα σοβαρό εγκεφαλικό επεισόδιο ο Μανουήλ Β’ και τούτο διότι, ο αυτοκράτορας μισούσε τους Βενετούς λόγω της βοήθειας που παρείχε στους Οθωμανούς ο Κάρολος Τόκκος Δούκας της Λευκάδας, της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου μαζί με τον κουνιάδο του Αντωνίου Ατσαγιόλι εναντίον του Θεοδώρου Β’ Παλαιολόγου Δεσπότη του Μυστρά, όταν οι Οθωμανοί κινούνταν εναντίον του.
Έτσι φτάσαμε στα 1430 στην Θεσσαλονίκη, όπου οι Οθωμανοί μετά από τρεις προσπάθειες να παραδοθούν αναίμακτα οι Βενετοί και φυσικά ο άμαχος πληθυσμός να προστατευτεί και να μη του συμβεί τίποτα, με την άρνηση της παράδοσης της πόλης από τους Βενετούς (είχαν βγάλει μάλιστα από την φυλακή και ένα μισθοφορικό σώμα όπου εκτελούσαν εν ψυχρώ όποιον ορθόδοξο δεν πολεμούσε).
Οι Οθωμανοί τελικά εξαπέλυσαν γενική επίθεση από στεριά και θάλασσα και έτσι στις 29 Μαρτίου του 1430 η Θεσσαλονίκη πέφτει και εντάσσεται πια στα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Φυσικά οι Βενετοί εγκατέλειψαν την πόλη με τα πλοία τους και διέφυγαν όσοι δεν σκοτώθηκαν.
Την τέταρτη μέρα μπήκε στην πόλη ο Σουλτάνος Μουράτ Β’ και κατευθύνθηκε πρός τον Ναό της Παναγίας της Αχειροποιήτου που ήταν μια εκκλησία που κατασκευάστηκε στο δεύτερο μισό του 5ου αιώνα και αμέσως έδωσε διαταγή να μετατραπεί σε Ισλαμικό Τέμενος (Τζαμί).
Εκεί μέσα στον ναό, διέταξε να χαραχθεί σε έναν κίονα η εξής επιγραφή: “Feth-i Sultan Murad Han Şehr-i SELÂNİK – SENE-İ 833”, δηλαδή ο Σουλτάνος Μουράτ Χαν κατέκτησε την Θεσσαλονίκη το έτος 833 (1430).
Τούτη η επιγραφή σώζεται μέχρι σήμερα και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο για να μελετήσουμε την ιστορία μέσα από τις αυτοκρατορίες που πέρασαν και να μας θυμίζουν, πως τούτα τα γεγονότα πράγματι συνέβησαν κάποτε και δεν είναι απλά αποκύημα της φαντασίας των ανθρώπων που ασχολούνται συστηματικά με την μελέτη της ιστορίας.
Πηγές:
“Γεννήθηκα στο χίλια τετρακόσια δύο”, Παναγιώτης Κανελλόπουλος, δευτέρα έκδοσις, Αθήναι 1967, δεύτερο βιβλίο, κεφ.Α’, σελίδες 198-231.
Με ιδιαίτερη τιμή και σεβασμό
Μπατζακίδης Φ. Γεώργιος
Υποψήφιος Διδάκτωρ της Οθωμανικής Ιστορίας
